Η κυρία και ο ναύτης

ταινία από το 1974 από την Λίνα Βερτμίλερ

Η κυρία και ο ναύτης (ιταλικά: Travolti da un insolito destino nell'azzurro mare d'agosto‎‎) [6] είναι μια ιταλική αισθηματική κωμική περιπέτεια του 1974 σε σενάριο και σκηνοθεσία της Λίνα Βερτμίλερ, με πρωταγωνιστές τον Τζιανκάρλο Τζιανίνι και τη Μαριάντζελα Μελάτο. [7] Κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας είναι μια πλούσια γυναίκα, της οποίας οι διακοπές με φίλους στη Μεσόγειο Θάλασσα με γιοτ παίρνουν μια απροσδόκητη τροπή όταν αυτή και ένα μέλος του πληρώματος χωρίζονται από τους άλλους και εγκλωβίζονται σε ένα έρημο νησί. Οι καπιταλιστικές καταβολές της γυναίκας και οι κομμουνιστικές πεποιθήσεις του άνδρα συγκρούονται, αλλά κατά τη διάρκεια του αγώνα τους για επιβίωση, οι κοινωνικοί τους ρόλοι αντιστρέφονται. [8]

Η κυρία και ο ναύτης
ΣκηνοθεσίαΛίνα Βερτμίλερ[1][2][3]
ΣενάριοΛίνα Βερτμίλερ
ΠρωταγωνιστέςΤζανκάρλο Τζανίνι[2][3][4], Μαριάντζελα Μελάτο[2][3][4], Ρικάρντο Σαλβίνο[2][3][4], Ίσα Ντανιέλι[2][3][4], Άλντο Πουλίσι[2][3][4], Έορς Πάνι[2][4], Λορέντζο Πιάνι[5] και Βιτόριο Φανφόνι
ΜουσικήΠιέρο Πικιόνι
ΦωτογραφίαΣτέφανο Ριτσιότι και Ένιο Γκουαρνιέρι[5]
ΜοντάζΦράνκο Φρατιτσέλι
Εταιρεία παραγωγήςMedusa Film
ΔιανομήMedusa Film
Πρώτη προβολή1974
Διάρκεια114 λεπτά
ΠροέλευσηΙταλία
ΓλώσσαΙταλικά

Η κυρία και ο ναύτης κυκλοφόρησε με μεικτές, αλλά σε μεγάλο βαθμό θετικές κριτικές, και κέρδισε το Βραβείο Εθνικού Συμβουλίου Κριτικής Κινηματογραφικών Ταινιών το 1975 ως κορυφαία ξένη ταινία. [9] Μια αγγλόφωνη έκδοση με πρωταγωνίστρια τη Μαντόνα σε σκηνοθεσία του συζύγου της, Γκάι Ρίτσι, κυκλοφόρησε το 2002.

Υπόθεση Επεξεργασία

Μια αλαζονική πλούσια με το όνομα Ραφαέλα Παβόνε Λαντσέτι κάνει διακοπές σε ένα γιοτ στη Μεσόγειο Θάλασσα με φίλους—κολυμπούν, κάνουν ηλιοθεραπεία και συζητούν ασταμάτητα για τις αρετές της τάξης της και την ανικανότητα της πολιτικής αριστεράς. Ο ασταμάτητος πολιτικός μονόλογος της Ραφαέλας εξοργίζει ένα μέλος του πληρώματος, τον Τζεναρίνο, έναν αφοσιωμένο κομμουνιστή που καταφέρνει να συγκρατήσει τις απόψεις του για να μν χάσει την καλή του δουλειά. Παρά τις ταπεινωτικές προσβολές της, ο Τζεναρίνο δέχεται να τη βγάλει με λέμβο αργά το βράδυ για να βρει τους υπόλοιπους φίλους της που έχουν προχωρήσει χωρίς αυτήν. Στο δρόμο τους, ο κινητήρας της λέμβου σβήνει, αφήνοντάς τους εγκλωβισμένους στη μέση της θάλασσας χωρίς να φαίνεται γύρω τους στεριά.

Μετά από μια νύχτα στη θάλασσα, ο Τζεναρίνο καταφέρνει να ξαναβάλει τη μηχανή σε λειτουργία, αλλά δεν έχει ιδέα πού βρίσκονται. Τελικά εντοπίζουν ένα νησί και κατευθύνονται προς αυτό, καταστρέφοντας τη λέμβο στην πορεία. Στη στεριά, ανακαλύπτουν ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος στο νησί. Συνηθισμένη να τα έχει όλα στο χέρι, η Ραφαέλα αρχίζει να διατάζει τον Τζεναρίνο, αλλά εκείνος αλλάζει στάση απότομα, αρνούμενος να τη βοηθήσει άλλο. Η Ραφαέλα αντιδρά με μια σειρά από προσβολές και τελικά οι δυο τους χωρίζουν για να εξερευνήσουν το νησί μόνοι τους.

Ο Τζεναρίνο σύντομα πιάνει και μαγειρεύει αστακούς. Σταδιακά οι ρόλοι των δύο προσώπων αντιστρέφονται. Ενώ εκείνη βασίζεται σε αυτόν για φαγητό, ο Τζεναρίνο θέλει να την κάνει σκλάβα του, πεπεισμένος ότι οι γυναίκες γεννιούνται για να υπηρετούν τους άνδρες. Την αναγκάζει μάλιστα να πλύνει τα εσώρουχά του. Όταν εκείνη αντιδρά θυμωμένη, εκείνος τη χαστουκίζει. Ο Τζεναρίνο αρχίζει να τη βιάζει, αλλά στη συνέχεια αλλάζει γνώμη, αποφασίζοντας ότι θα ήταν πιο ικανοποιητικό αν του παραχωρούσε η ίδια τον εαυτό της πρόθυμα. Αργότερα το ίδιο βράδυ, η Ραφαέλα τον πλησιάζει και οι δύο τους κάνουν παθιασμένο σεξ. Εκείνος θέλει να τον ερωτευτεί και εκείνη γίνεται υποχείριό του. Τελικά εντοπίζουν ένα πλοίο, και παρόλο που και οι δύο είναι απρόθυμοι να διαταράξουν τον νεοανακαλυφθέντα παράδεισό τους, κάνουν σήμα στο πλοίο και σώζονται.

Μετά την επιστροφή τους, σύντομα γυρίζουν στις προηγούμενες ζωές και τους κοινωνικούς τους ρόλους—η Ραφαέλα ασπάζεται για άλλη μια φορά τον τρόπο ζωής της ανώτερης τάξης, ενώ ο Τζεναρίνο επιστρέφει στη ζωή του εργάτη και του συζύγου της κατώτερης τάξης. Εγκαταλελειμμένος από το αντικείμενο του πόθου του, ο Τζεναρίνο επιστρέφει ηττημένος στη θλιβερή ζωή και τον χωρίς έρωτα γάμο του — πολύ μακριά από ένα ειδυλλιακό μεσογειακό νησί.

Διανομή Επεξεργασία

  • Τζιανκάρλο Τζιανίνι ως Τζεναρίνο Καρούνκιο
  • Μαριάντζελα Μελάτο ως Ραφαέλα Παβόνε Λαντσέτι
  • Ίζα Ντανιέλι ως Άννα Καρούνκιο
  • Ρικάρντο Σαλβίνο ως κύριος Παβόνε Λαντσέτι
  • Άλντο Πουλίζι ως Άλντο
  • Έρος Πάνι ως Πίπο

Παραγωγή Επεξεργασία

Η ταινία γυρίστηκε κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Σαρδηνίας, στην επαρχία Νουόρο. το ιστιοπλοϊκό που φαίνεται στην αρχή της ταινίας είναι το J-class yacht Shamrock V, που τότε ονομαζόταν Quadrifoglio. [10] Η παραλία όπου αποβιβάζονται οι δύο ναυαγοί είναι η Κάλα Φουίλι στο Ντοργκάλι. Οι πιο αισθησιακές σκηνές γυρίστηκαν στους αμμόλοφους του Κάπο Κομίνο, ενός χωριού του δήμου Σινισκόλα. [11] Η τελευταία σκηνή της αναχώρησης του ελικοπτέρου τοποθετείται στο λιμάνι του Άρμπαταξ.

Υποδοχή Επεξεργασία

Στην κριτική του στην εφημερίδα Chicago Sun-Times, ο Αμερικανός κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Έμπερτ δίνει στην ταινία τέσσερα αστέρια, την υψηλότερη βαθμολογία του. Ο Έμπερτ γράφει ότι η ταινία «αντιστέκεται στις αποφασιστικές προσπάθειες της σκηνοθέτιδας να την κάνει μύθο για την αστική τάξη και το προλεταριάτο, και επιμένει να έχει θέμα έναν άνδρα και μια γυναίκα. Σε αυτό το επίπεδο, είναι μεγάλη επιτυχία». [6]

Άλλοι κριτικοί και αναλυτές απαντούν ότι όσοι επικεντρώθηκαν στον μισογυνισμό απλώς δεν κατάλαβαν το μήνυμα της ταινίας για την πάλη των τάξεων. Ο Τζέιμς Μπεραρντινέλι υπερασπίζεται την ταινία, γράφοντας: «Όσοι βλέπουν αυτή την ταινία επιπόλαια, μπορεί εύκολα να την μπερδέψουν με αντρική φαντασίωση. . . Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι η Βερτμίλερ επιδεικνύει το θάρρος να δείξει πράγματα που άλλοι κινηματογραφιστές αποφεύγουν». [12] Ο Τζον Π. Λόβελ γράφει: «Η σεξουαλική βία μπορεί να αναλυθεί ως πολιτική βία στο πλαίσιο της πατριαρχικής πολιτικής και η ανησυχία της ταινίας με μια συμβολική παρουσίαση της κοινωνικής εξέγερσης». [13]

Στην κριτική της στο περιοδικό Jump Cut, η Τάνια Μοντλέσκι απορρίπτει αυτές τις δικαιολογίες, υποστηρίζοντας ότι οι κριτικοί δεν θα ήταν τόσο ευγενικοί με εκείνους που κάνουν ταινίες που ενισχύουν τα στερεότυπα —με αποκορύφωμα τη βίαιη υποταγή— για καταπιεσμένες εθνοτικές ομάδες, επομένως δεν υπάρχει λόγος να επαινούν οι κριτικοί μια ταινία φαντασίωσης ενός βιασμού. Απαντώντας στο μήνυμα της ταινίας για την πάλη των τάξεων, έγραψε: «Έτσι, ακόμα κι αν η Βερτμίλερ ήθελε μόνο να μεταφέρει ένα πολιτικό μήνυμα, θολώνει αντί να ξεκαθαρίζει τα ζητήματα. Έπρεπε να είχε κάνει και τους δύο ρόλους αρσενικούς». [14]

Στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes, η ταινία έχει θετική βαθμολογία 65% από κορυφαίους κριτικούς κινηματογράφου με βάση 19 κριτικές, με μέση βαθμολογία 7,44/10. [15]

Βραβεία και υποψηφιότητες Επεξεργασία

Βραβείο Κατηγορία Ετος Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Νταβίντ ντι Ντονατέλο Καλύτερη Μουσική 1975 Πιέρο Πικιόνι Nίκη
Βραβείο Εθνικού Συμβουλίου Κριτικής Πέντε κορυφαίες ξένες ταινίες [16] 1975 Η κυρία και ο ναύτης Νίκη
Βραβείο του Κύκλου Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης Καλύτερη Ταινία 1975 Υποψηφιότητα
Καλύτερος Σκηνοθέτης Λίνα Βερτμίλερ Υποψηφιότητα
Καλύτερο Σενάριο Υποψηφιότητα
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τεχεράνης Καλύτερη Ταινία 1975 Νίκη
Καλύτερη Ηθοποιός Μαριάντζελα Μελάτο Νίκη

Ριμέικ Επεξεργασία

Η ταινία ξανγυρίστηκε το 2002 ως Η κυρία και ο ναύτης (Swept Away), με πρωταγωνίστρια τη Μαντόνα σε σκηνοθεσία του τότε συζύγου της, Γκάι Ρίτσι. Η ταινία ήταν μια κριτική και εισπρακτική αποτυχία. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε ο Αντριάνο Τζιανίνι, γιος του Τζιανκάρλο Τζιανίνι.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0073817/. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 www.cinematografo.it/cinedatabase/film/travolti-da-un-insolito-destino-nell-azzurro-mare-d-agosto/14078/. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 bbfc.co.uk/releases/swept-away-1970. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 www.imdb.com/title/tt0073817/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 15  Απριλίου 2016.
  5. 5,0 5,1 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  6. 6,0 6,1 Ebert, Roger (20 Φεβρουαρίου 1976). «Swept Away by an Unusual Destiny in the Blue Sea of August». RogerEbert.com. Ebert Digital LLC. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
  7. «Η Κυρία και ο Ναύτης πληροφορίες για την ταινία - Athinorama.gr». Shape.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2022. 
  8. «Swept Away». IMDb. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2012. 
  9. «Awards for Swept Away». IMDb. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2012. 
  10. Yachting World, November 2001 (PDF) (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2021. 
  11. «Filming locations for Swept Away». IMDb. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2012. 
  12. Berardinelli, James (2002). «Swept Away». Reel Views. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2007. 
  13. Lovell, John P. (1998). Insights from Film into Violence and Oppression: Shattered dreams and the good life. Praeger/Greenwood. σελ. 47. ISBN 0-275-95972-4. 
  14. Tania Modleski (1976). «Wertmuller's Women Swept Away by the Usual Destiny». Jump Cut: A Review of Contemporary Media 1976 (10–11): 1, 16. http://www.ejumpcut.org/archive/onlinessays/JC10-11older/SweptAwayModleski.html. Ανακτήθηκε στις 11 March 2007. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. «Swept Away (Travolti da un Insolito Destino nell'Azzurro Mare d'Agosto) (1975)». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
  16. «1975 Award Winners». National Board of Review of Motion Pictures. 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2019. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία