Θέρμα Λήμνου

θερμές ιαματικές πηγές

Τα Θέρμα είναι θερμές ιαματικές πηγές[1] που βρίσκονται κοντά στο χωριό Κορνός Λήμνου. Το νερό τους είναι κατάλληλο τόσο για ποσιμοθεραπεία όσο και για λουτροθεραπεία.

Γεωλογικά στοιχεία[2] Επεξεργασία

KATIONTA ANIONTA
Νάτριο 83.9 mg/l Χλώριο 75.10 mg/l
Κάλιο 0.65 mg/l Όξινα Ανθρακικά 84.60 mg/l
Ασβέστιο 6.40 mg/l Υδρόθειο 0.00 mg/l
Μαγνήσιο 0.05 mg/l Φθόριο 0.16 mg/l
Σίδηρος 0.00 mg/l Θειϊκά 13.80 mg/l
Ψευδάργυρος 0.00 mg/l Φωσφορικά 0.03 mg/l
Μαγγάνιο 0.00 mg/l Νιτρικά 9.30 mg/l
Λίθιο 0.00 mg/l Νιτρώδη 0.00 mg/l
Στρόντιο 0.24 mg/l Ανθρακικά άλατα 1.30 mg/l
Αμμώνιο 0.00 mg/l


Το νερό των Θέρμων αναβλύζει από δύο πηγές. Έρχεται από βάθος 1200 μέτρων κι έχει θερμοκρασία 42-44 βαθμών Κελσίου. Είναι ιαματικό και συνιστάται τόσο για λουτροθεραπεία (αρθρίτιδα, οστεοπόρωση, ρευματοπάθειες, αρθροπάθειες, σπονδυλαρθρίτιδα) όσο και για ποσιμοθεραπεία (νεφρολιθιάσεις, χολολιθιάσεις). Είναι άοσμο, χαμηλής σκληρότητας, ασθενώς ραδιενεργό και ελαφρά αλκαλικό με ΡΗ=8,55.

Περιέχει ελάχιστη ποσότητα αλάτων, είναι διαυγές και εύγευστο. Χρησιμοποιείται ως πόσιμο από πολλούς Λημνιούς, οι οποίοι συρρέουν εκεί και γεμίζουν τα παγούρια τους από τις παλαιές κρήνες, που κατασκευάστηκαν με δαπάνη του αιγυπτιώτη Δημητρίου Χάμου το 1908.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Από το ενδιαφέρον των περιηγητών που επισκέφτηκαν τη Λήμνο έχουμε τις πιο πολλές πληροφορίες για τα Θέρμα.

Εκεί λειτουργούσαν λουτρά από το 1548, τουλάχιστον. Τότε αναφέρεται από τον Belon ότι υπήρχε ένα μικρό δωμάτιο αποδυτηρίων κι ένας θολωτός θάλαμος με μια πέτρινη μπανιέρα, τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα δίπλα σε νεότερα κτίρια.

Σε χάρτη που συνοδεύει έκδοση του 1588 σημειώνεται δρόμος που συνέδεε το Κάστρο με τις Thermes και το γειτονικό λόφο του Προφήτη Ηλία. Ο δρόμος αυτός, που συνέχιζε προς την ανατολική Λήμνο, ήταν εν χρήσει μέχρι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια που έγινε νέα χάραξη.
Με το όνομα Θερμαί τα λουτρά αναφέρονται και το 1739 από τον Pococke. Το 1780 ο Χασάν πασάς Τζεζάερλι έφτιαξε ξενώνα και νέα κτίρια λουτρών και τοποθέτησε την επιγραφή:

«...Οι θερμές ιαματικές πηγές της Λήμνου με το νερό τους χάρισαν θεραπεία και υγεία εις τον αιώνα μας. Ο νικητής και θριαμβευτής του Αιγαίου πελάγους ναύαρχος Χασάν πασάς... 1195.»

Το έτος εγίρας 1195 ξεκίνησε στις 16 Δεκεμβρίου 1780. Συνεπώς, τα έργα του Χασάν έγιναν το 1781. Μια δεύτερη επιγραφή περιγράφει την ανακαίνιση των λουτρών. Έχει χρονολογία 1255 έτους εγίρας, το οποίο ξεκίνησε στις 4 Μαρτίου 1839.

Τα λουτρά αναφέρουν, επίσης, ο Choiseul-Gouffier (1785 ως Therma), ο Hunt (1801), ο οποίος τα επισκέφθηκε και διαπίστωσε ότι λούζονταν αρκετοί άνθρωποι καθώς και όλοι οι προαναφερθέντες επισκέπτες του νησιού είτε ως Θέρμα είτε με την τουρκική ονομασία Lidja (Λίτζα).

Οι γυναίκες τα χρησιμοποιούσαν σε διαφορετικές ημέρες από τους άντρες. Ο De Launay (1898) περιγράφει τη σκηνή που φθάνουν με τα γαϊδούρια τους φορώντας μακριές κυματιστές ρόμπες σαν πυργοδέσποινες του μεσαίωνα, ο δε Fredrich δεν μπόρεσε να τα επισκεφθεί, διότι ήταν η ώρα των γυναικείων λουτρών.

Νεότερη εποχή Επεξεργασία

Τα λουτρά λειτουργούσαν ως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Στα χρόνια του μεσοπολέμου πολλές αστικές οικογένειες της Μύρινας συνήθιζαν να πηγαίνουν στα Θέρμα κάθε Σάββατο για το βδομαδιάτικο λουτρό τους.

Το 1928-30 έγινε μια προσπάθεια αξιοποίησης από τον Αθανάσιο Βαφέα, η οποία μετά το θάνατό του συνεχίστηκε από τους γιους του, Κωνσταντίνο και Όθωνα. Αγόρασαν έκταση, δενδροφύτεψαν το χώρο, έκτισαν ξενοδοχείο και αναψυκτήριο, αλλά εμποδίστηκαν και η προσπάθειά τους έμεινε ημιτελής. Τελευταία, τα κτίρια αναπαλαιώθηκαν και λειτουργούν πάλι από τον ιδιοκτήτη Γιαρμαδούρο Ευάγγελο.

Τα Ιαματικά Λουτρά λειτουργούν πλέον με τις πιο σύγχρονες μεθόδους λουτροθεραπείας, αλλά και ως κέντρο αναζωογόνησης και SPA, με την παράλληλη προώθηση προϊόντων με πρώτες ύλες από το νησί της Λήμνου[3].

Ο Προφήτης Ηλίας Επεξεργασία

Πάνω από τα Θέρμα υψώνεται ο λόφος Προφήτης Ηλίας. Το 1785 σημειώνεται ως Mt. de Therma αλλά το 1858 ως Bg. Jlias, είτε επειδή στην κορυφή του είχε χτιστεί το ομώνυμο εκκλησάκι είτε επειδή υπήρχε παλαιό χάλασμα ναού. Το σημερινό ξωκλήσι είναι του 1872 αλλά το 2001 υπέστη ριζική ανακαίνιση. Στο πανηγύρι του ναού πολλοί Λημνιοί ανεβαίνουν με τα πόδια από την παραμονή και διανυκτερεύουν σε παρέες.

Παραπομπές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Θ. Μπελίτσου, Η Λήμνος και τα χωριά της, 1994.
  • "ΛΗΜΝΟΣ: Ιστορική & Πολιτιστική Κληρονομιά", εκδ. Γ. Κωνσταντέλλης, 2010.