Ο Θεόδωρος Βαλσαμών ήταν νομικός εκκλησιαστικού δικαίου και τιτουλάριος ορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας τον 12ο αιώνα[7].

Θεόδωρος Βαλσαμών
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1140 (περίπου)[1]
Κωνσταντινούπολη[2]
ΘάνατοςΔεκαετία του 1190[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία[4]
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχριστιανός ιερέας
ειδικός στο Κανονικό Δίκαιο[4]
συγγραφέας[5]
Αξιοσημείωτο έργοPoems of Theodore Balsamon
Περίοδος ακμής12ος αιώνας[6][4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη περί το 1130-1140. Αρχικά είχε διοριστεί Διάκονος και αργότερα πρωτοπρεσβύτερος της Παναγίας των Βλαχερνών. Έφερε τον τίτλο του Νομοφύλακα (υπεύθυνος της Νομικής Σχολής) και Χαρτοφύλακα της Μεγάλης Εκκλησίας. Από το 1178 ως το 1183, επί Πατριάρχου Θεοδοσίου Α΄, ήταν υπεύθυνος για όλες τις εκκλησιαστικές δίκες που περιέρχονταν στο Πατριαρχείο.

 
Συλλογή κανόνων εκκλησιαστικού δικαίου του 13ου αιώνα, με σχόλια του Θεοδώρου Βαλσαμώνος

Το 1193 εξελέγη Πατριάρχης Αντιοχείας, αλλά δεν απόλαυσε του θρόνου, διότι οι Λατίνοι Σταυροφόροι είχαν εγκαθιδρύσει Λατινικά Πατριαρχεία στην Αντιόχεια και στα Ιεροσόλυμα. Έτσι, παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και πέθανε μετά το 1195.

Έργα του ήταν:

  • Τα Σχόλια (περί το 1170), σχολιασμός του Νομοκανόνα του Φωτίου. Το έργο αυτό του ανατέθηκε από τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ και τον Πατριάρχη Μιχαήλ Γ΄[8]. Σκοπός του ήταν να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που προκαλούσαν στην εκκλησιαστική πρακτική απαρχαιωμένοι κανόνες του Νομοκανόνα του Φωτίου. Ο Βαλσαμών είχε οδηγίες να εξετάσει τους ιερούς κανόνες και να εξηγήσει και να ερμηνεύσει ό,τι ήταν ασαφές σε αυτούς και φαινόταν ότι δεν συνάδει με τους νόμους. Το έργο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στα λατινικά στο Παρίσι το 1561 και στη Βασιλεία το 1562, και κατόπιν στα ελληνικά και λατινικά στο Παρίσι το 1615 και στην Βασιλεία το 1620.
  • Το Σύνταγμα, συλλογή εκκλησιαστικών συνταγμάτων
  • Αρκετά κείμενα σχετικά με το Σχίσμα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας, στα οποία είναι εμφανής η εχθρότητά του προς την δεύτερη[7].
  • Συλλογή εκκλησιαστικών νόμων που συμπεριελήφθη στο Πηδάλιον

Δύο επιστολές του έχουν δημοσιευτεί, η μία περί νηστείας και η άλλη περί αποδοχής δοκίμων σε μοναστήρια[7]. Τα σχόλιά του έχουν περιληφθεί στην Patrologia Graeca (CIV, 441). Τέλος, αναθεώρησε την λειτουργική πρακτική της Εκκλησίας της Αντιόχειας, προσεγγίζοντάς την στη βυζαντινή και απομακρύνοντας άλλα στοιχεία.

Μέσω του έργου του διασώθηκαν πολλά έγγραφα που χρησίμευσαν ως πηγή βυζαντινής πολιτικής και θεολογικής ιστορίας, η οποία διαφορετικά θα παρέμενε άγνωστη. Τα έργα του εξακολουθούν να διδάσκονται στο Ορθόδοξο Κανονικό Δίκαιο.

Παραπομπές

Επεξεργασία