Ιερουργικόν

Με το επίσημο όνομα ιερουργικόν φερόταν παλαιότερα ειδικό σήμα (σημαία) που υψωνόταν στα πλοία κατά τη διάρκεια τέλεσης επ΄ αυτών Θείας Ευχαριστίας ή άλλης τυχόν λειτουργίας ή μυστηρίου. Το σήμα αυτό παρέμενε επηρμένο μέχρι το τέλος της λειτουργίας, όπου κατά το διάστημα αυτό σταματούσαν οποιεσδήποτε άλλες κινήσεις στο πλοίο καθώς και η επιβίβαση ή αποβίβαση ("εν όρμω").

Το ιερουργικό ήταν άλλοτε σημαία κυανή με λευκό σταυρό, ή επικρατέστερα, η βυζαντινή κίτρινη με τον δικέφαλο αετό. Επίσης τέτοιο σήμα ύψωναν και τα πλοία όταν επέβαιναν σ΄ αυτά ανώτατοι κληρικοί π.χ. Πατριάρχης, Αρχιεπίσκοπος ή ακόμα και Μητροπολίτης νήσου στην οποία προσέγγιζαν αυτά ή και όταν μετέφεραν επίσης ιερά λείψανα ή ιερές εικόνες ή άλλα ιερά προσκυνήματα.
Πολύ αργότερα καθιερώθηκε αντ΄ αυτού του σήματος να υψώνεται η ελληνική σημαία στο κύριο ιστό καθ΄ όλη τη διάρκεια του πλου.

Πηγές

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.9ος, σ.828.