Ινβενσιόν
Η ινβενσιόν (ελληνικά: εφεύρεση), στη μουσική, είναι σύντομη σύνθεση αποτελούμενη από δύο αντιστικτικές φωνές. Οι συνθέσεις τέτοιου είδους με 3 αντιστικτικές φωνές ονομάζονται sinfonias (ελληνικά: συμφωνίες). Στη σύγχρονη εποχή μπορεί να συναντηθούν και ως τρίφωνες ινβενσιόν, για να αποφευχθεί η σύγχυση με τις ορχηστρικές συμφωνίες. Πολύ γνωστές είναι οι ινβενσιόν του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, οι οποίες προορίζονταν όχι για δημόσια εκτέλεση σε κοινό, αλλά ως ασκήσεις για μαθητές πληκτροφόρων οργάνων και συνθετών.
Φόρμα Επεξεργασία
Η φόρμα της ινβενσιόν μοιάζει πολύ με αυτή της φούγκας, μόνο που είναι πολύ πιο απλή. Αποτελείται από μία μικρή έκθεση, μία μεγαλύτερη ανάπτυξη, και, κάποιες φορές, μία μικρή επανέκθεση. Η μεγάλη διαφορά είναι πως στις ινβενσιόν δε συναντάται απάντηση στο θέμα στην πέμπτη βαθμίδα, ενώ στη φούγκα αυτό συμβαίνει. Το στυλ των δίφωνων ή τρίφωνων ινβενσιόν είναι αντιστικτικό.
Έκθεση Επεξεργασία
Στην έκθεση, ένα μικρό μοτίβο εισάγεται από τη μία φωνή στην τονική. Αυτό είναι γνωστό ως το "θέμα". Το θέμα τότε επαναλαμβάνεται στη 2η φωνή στην τονική, ενώ η αρχική φωνή κινείται με ένα νέο θέμα ή κινείται σε ελεύθερη αντίστιξη.
Ανάπτυξη Επεξεργασία
Η ανάπτυξη αποτελεί τον μεγαλύτερο όγκο του κομματιού. Εδώ ο συνθέτης αναπτύσσει το θέμα γράφοντας είτε μελωδικές, είτε αρμονικές παραλλαγές. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει την εναλλαγή επεισοδίων με δηλώσεις του θέματος, αντίστοιχων με αυτών της ανάπτυξης μιας φούγκας. Σε ινβενσιόν ελάσσονος -και μείζονος -τρόπου το θέμα επαναδιατυπώνεται στην σχετική μείζονα και V αντίστοιχα. Νέες τονικότητες επιτυγχάνονται μέσω των επεισοδίων, τα οποία συνήθως κινούνται διαδοχικά μέσω του κύκλου των πεμπτών. Το τελευταίο επεισόδιο τελειώνει με μία ημιτελή καντέντσα στην αρχική τονικότητα, και συχνά είναι υπερβολικό για να κάνει το θέμα να ακούγεται πιο ξεχωριστό όταν επιστρέφει. Πολλές από τις ινβενσιόν του Μπαχ ακολουθούν αυτό το πλάνο, όπως η BWV 775 και η BWV 782.
Επανέκθεση Επεξεργασία
Αν σε μία ινβενσιόν υπάρχει επανέκθεση, αυτή είναι συνήθως πολύ μικρή σε έκταση - πολλές φορές 2 ή 4 μέτρων. Ο συνθέτης επαναλαμβάνει το θέμα στην επάνω φωνή και η ινβενσιόν τελειώνει. Η επανάληψη του θέματος περιέχει πολύ μικρή παραλλαγή (ή και καθόλου παραλλαγή) του αρχικού θέματος. Η χαμηλή φωνή συνήθως κινείται με το δεύτερο θέμα, κι αν δεν υπάρχει καθόλου δεύτερο θέμα κινείται σε ελεύθερη αντίστιξη.
Ιστορία Επεξεργασία
Η ινβενσιόν είναι κυρίως έργο του Μπαχ. Οι ινβενσιόν προήλθαν από αντιστικτικούς αυτοσχεδιασμούς της Ιταλίας, ειδικά από τις φόρμες που χρησιμοποιούσε ο συνθέτης Francesco Antonio Bonporti. Ο Μπαχ τροποποίησε και προσάρμοσε τη φόρμα αυτή σε αυτό που θεωρείται τυπική ινβενσιόν. Ο Μπαχ συνέθεσε 15 ινβενσιόν (BWV 772-786), ως ασκήσεις για τον γιο του, Βίλχελμ Φρίντεμαν Μπαχ. Αργότερα ο Μπαχ συνέθεσε ένα σετ από 15 τρίφωνες ινβενσιόν, οι οποίες ονομάζονται "sinfonias" (BWV 787-801).
Πηγές Επεξεργασία
- Ελούλ, Ιουστίνη (2011). J.S. Bach: The Two-Part Inventions (Invention No.4 in D Minor - Invention No.13 in A Minor) (PDF). Κέρκυρα: Ιόνιο Πανεπιστήμιο.