Ιωσήφ Ρακενδύτης
Ο Ιωσήφ Ρακενδύτης (γνωστός επίσης ως Ιωσήφ ο Φιλόσοφος ή Πιναρός Ρακενδύτης) ήταν Βυζαντινός μοναχός και λόγιος.
| Ιωσήφ Ρακενδύτης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ιωσήφ Ρακενδύτης (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1280 (περίπου) Ιθάκη |
| Θάνατος | 1330 (περίπου) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | μεσαιωνική ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μοναχός συγγραφέας[1] φιλόσοφος[2] |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1260 ή το 1280. Μόνασε στην Θεσσαλονίκη και στο Άγιο Όρος και περίπου το 1307 ήρθε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί εντάχθηκε σε μία ακμάζουσα ομάδα διανοουμένων. Είχε φιλικές σχέσεις με τον Θεόδωρο Μετοχίτη και τον Μανουήλ Φιλή, οι οποίοι έγραψαν επικήδειους λόγους προς τιμήν του, καθώς επίσης με τον Θωμά Μάγιστρο. Διατηρούσε ακόμη αλληλογραφία με τον Νικηφόρο Χούμνο, τον Νικηφόρο Γρηγορά, τον Μανουήλ Μοσχόπουλο και τον Μανουήλ Γαβαλά. Παρότι απέφυγε να αναμειχθεί με την πολιτική και αρνήθηκε τέσσερις φορές (1310, 1315, 1320, 1323) την εκλογή του στον πατριαρχικό θρόνο, ο Ανδρόνικος Γ' τον αξιοποίησε ως απεσταλμένο του στον Ανδρόνικο Β' το 1320. Μετά το 1324 αποσύρθηκε σε ένα βουνό κοντά στην Θεσσαλονίκη, όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πέθανε γύρω στο 1330.[3][4]
Έργο Επεξεργασία
Ο Ιωσήφ είχε ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων που περιλάμβανε την φιλοσοφία, την ρητορική, την φυσική, τα μαθηματικά, την αστρονομία, και την θεολογία. Υπήρξε επίσης επιτυχημένος ιατρός και δάσκαλος του Ιωάννη Ακτουαρίου, ο οποίος του αφιέρωσε το έργο του Περὶ ἐνεργειῶν καὶ παθῶν τοῦ ψυχικοῦ πνεύματος καὶ τῆς κατ' αὐτὸ διαίτης.[5] Το γνωστότερο έργο του Ιωσήφ ήταν η Βίβλος εὐσυνόπτων μαθημάτων, μία «εγκυκλοπαιδική σύνοψη των θεωρητικών επιστημών»[6] Η Βίβλος δεν χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία: το κομμάτι της Λογικής αντλείται από τον Νικηφόρο Βλεμμύδη, εκείνο της Φυσικής από τον Γεώργιο Παχυμέρη, κτλ. Ωστόσο, «η προσφορά του Ιωσήφ συνίσταται στο ότι θέλησε να δείξει την εσωτερική ενότητα όλων των κλάδων της γνώσης και να τους διατάξει κατά τρόπο ώστε ο καθένας να συνεισφέρει όσο το δυνατόν καλύτερα στη κοινή και μοναδική αποστολή τους, την ανύψωση της ψυχής προς τον Θεό»[7] Πάντως, ο Ιωσήφ «στην κορυφή [της εγκυκλοπαίδειάς του] τοποθέτησε την ρητορική»[8] και υπήρξε ο πρώτος που ανέπτυξε μία «θεωρία της επιστολής».[9] Συνέθεσε επίσης ύμνους και προσευχές.
Παραπομπές Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Βασίλης Ν. Τατάκης, Η Βυζαντινή Φιλοσοφία, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού κςι Γενικής Παιδείας, Αθήνα, 1977.
- Herbert Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία: Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Α' τόμος, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 1987.
- Herbert Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία: Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Γ' τόμος, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 1994.
- Alexander P. Kazhdan, The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, New York and Oxford, 1991.
- Erich Trapp (επιμ.), Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit [: PLP], 15 τόμοι, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien, 1976-1996.