Ο Μανουήλ Μοσχόπουλος ήταν Βυζαντινός λόγιος. Άκμασε κατά την βασιλεία του Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου. Ήταν σημαντικός σχολιαστής και εκδότης έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.

Μανουήλ Μοσχόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1265[1] ή 1275
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος1316[1][2][3]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε περίπου το 1265. Ήταν ανιψιός του μητροπολίτη Κρήτης Νικηφόρου Μοσχόπουλου και μαθητής (ίσως και διάδοχος) του Μάξιμου Πλανούδη. Ανήκε στην παράταξη των ανθενωτικών.[4] Το 1305/1306 φυλακίστηκε για αντικαθεστωτική δράση.[5] Ήταν επίσης δάσκαλος του δικαστή Νικολάου Ματαράγγου.[6]

Έργο Επεξεργασία

Εξέδωσε σχολιασμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.[7] Έγραψε επίσης πολλά φιλολογικά έργα, τα οποία παρέμειναν σε χρήση για τουλάχιστον τρεις αιώνες μετά τον θάνατό του και επέδρασαν ιδιαίτερα στην εξέλιξη των σλαβικών γλωσσών.[8] Συνέθεσε την πρώτη μαθηματική πραγματεία σχετικά με τα μαγικά τετράγωνα στον ευρωπαϊκό χώρο.[9] Έχει σωθεί η αλληλογραφία του με σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως με τον Θεόδωρο Μετοχίτη, τον Γεώργιο Ακροπολίτη, τον μαθηματικό Νικόλαο Ραβδά, τον Ιωσήφ τον Φιλόσοφο, καθώς και με τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β' Παλαιολόγο.[10]

Απόψεις Επεξεργασία

Το 1321 συνέθεσε μία σύντομη πραγματεία περί όρκου, όπου εκφράζει συμβολαιοκρατικές αντιλήψεις.[11] Κατά μία άποψη, η σκέψη του «βρίσκεται μάλλον στα όρια κλασσικού φιλελευθερισμού και αναρχισμού».[12]

Παραλειπόμενα Επεξεργασία

Η Ανν Κουκ, μητέρα του Φράνσις Μπέικον, διδάχθηκε τα ελληνικά από το Περὶ Σχεδῶν του Μοσχόπουλου.[13]

Έργα Επεξεργασία

  • Θεολογικά
    • Κατὰ Ἰταλῶν
  • Μαθηματικά
    • Παράδοσις εἰς τὴν εῦρεσιν τῶν τετραγώνων ἀριθμῶν
  • Πολιτικά
    • <Περὶ ὅρκου>
  • Φιλολογικά
    • Ἐρωτήματα Γραμματικὰ
    • Περὶ Σχεδῶν
    • Αἰνίγματα
    • Σχόλια σε έργα των:
      • Ομήρου
      • Ησιόδου
      • Πινδάρου
      • Αισχύλου
      • Ευριπίδου
      • Σοφοκλέους
      • Αριστοφάνους
      • Θεοκρίτου
      • Φιλοστράτου
  • Ψευδεπίγραφα
    • Ἀττικῶν Ὀνομάτων Συλλογή

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118785044. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123683108. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. Alvin. alvin-person:55634.
  4. PLP 19373 (λήμμα Μοσχόπουλος Μανουήλ).
  5. Ševčenko (1952).
  6. Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος (2016), σελ. 56.
  7. PLP 19373 (λήμμα Μοσχόπουλος Μανουήλ).
  8. Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος (2016), σελ. 54-55.
  9. Sesiano (2004).
  10. PLP 19373 (λήμμα Μοσχόπουλος Μανουήλ).
  11. Beck (1970), σελ. 19.
  12. Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος (2016), σελ. 62.
  13. Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος (2016), σελ. 54.

Πηγές Επεξεργασία

  • Ιάσων Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος, Εισαγωγή στο Περί Όρκου του Μανουήλ Μοσχόπουλου, Αρχειοθραύστης, τεύχος 6, 2016, σελ. 53-62.
  • Hans-Georg Beck, Res publica Romana: vom Staatsdenken der Byzantiner, Verlag der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, München, 1970.
  • Jacques Sesiano, Les carrés magiques dans les pays islamiques, Presses polytechniques et universitaires romandes, Lausanne, 2004.
  • Ihor Ševčenko, The Imprisonment of Manuel Moschopulos in the Year 1305 or 1306, Speculum, Vol. 27, No. 2 (Απρίλιος 1952), σελ. 133-157.
  • Erich Trapp (επιμ.), Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit [: PLP], 15 τόμοι, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien, 1976-1996.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία