Κίσι

Οι Κίσι (Kisi), είναι μια εθνοτική και γλωσσική ομάδα από την Περιοχή Ντζόμπε (Njombe Region), στην Τανζανία, στη βορειοδυτική ακτή της Λίμνης Μαλάουι (Lake Malawi).

Κίσι (Kisi)
Μπολ, των Κίσι (Τανζανίας), μέσα του 20ού αιώνα, κεραμικό, πιγμέντο (Εθνικό Μουσείο Σμιθσόνιαν της Αφρικανικής Τέχνης).^{[Σημ. 1]}
Πληθυσμός		18.000 (εκτίμ. 2001)
Ονομασίες
Άνθρωποι		Κίσι (Kisi)
Γλώσσα		Κικίσι (Kikisi)

Το 2001, ο πληθυσμός των Κίσι (Kisi), εκτιμάτο ότι αριθμούσε 18.000 άτομα, εκ των οποίων μόνον οι 10.200, ομιλούσαν την γλώσσα Κικίσι (Kikisi). Από το 1900, άρχισαν να χρησιμοποιούν ως δεύτερη γλώσσα και τα Νυακυούσα (Nyakyusa).

Οι γυναίκες των Κίσι (Kisi) αντήλλασσαν τα αγγεία που έφτιαχναν στο σπίτι, ενώ οι ψαράδες Κίσι (Kisi), τα αντήλλασαν στην ενδοχώρα, με την ψαριά τους (η οποία συμπεριλάμβανε και ιπποπόταμο, με βοοειδή από τους Σάνγκου (Sangu). Επίσης, μετέφεραν με το κανό, ανθρώπους στη Λίμνη Νυάσα (Lake Nyassa).

Βρίσκονται κατά μήκος της Λίμνης Νύάσα (Lake Nyassa) στην Περιοχή Λουντέουα (Ludewa District) στην Περιφέρεια Ντζόμπε (Njombe Region). Η κύρια οικονομική τους ασχολία είναι η αλιεία, ωστόσο, άλλες δραστηριότητες περιλαμβάνουν την κατασκευή αγγείων, την γεωργία όπου καλλιεργούν κασάβα (cassava).

Η απόσταση από την Περιοχή Λουντέουα (Ludewa District) στο Λουπίνγκου (Lupingu) (όπου και βρίσκονται οι περισσότεροι Κίσι (Kisi)), δεν είναι μακρυά, εντούτοις, υπάρχουν αρκετά όρη και λόφοι και ένας τραχύς δρόμος, ο οποίος κάνει την μεταφορά δύσκολη. Γι'αυτό και παλαιότερα, τον περισσότερο χρόνο οι Κίσι (Kisi), ταξίδευαν από το Λουπίνγκου (Lupingu) στη Λουντέουα (Ludewa), μεταφέροντας αγγεία και ψάρια, τα οποία πωλούσαν στην Επαρχία Λουντέουα (Ludewa District).

Παραδείγματα ιθαγενών ονομασιών των Κίσι (Kisi), είναι: Νγκαλάουα (Ngalawa) και Τοντόλα (Tondola).^{[Σημ. 2]}

Σημειώσεις Επεξεργασία

↑ Οι Αφρικανοί αγγειοπλάστες - κυρίως οι γυναίκες - κατασκεύαζαν χειροποίητα, μια ποικιλία από αγγεία τα οποία στόλιζαν με όμορφα χρώματα, σχέδια και μοτίβα, πριν από το ψήσιμο τους σε χαμηλές θερμοκρασίες. Δοχεία, κατασκευασμένα για καθημερινή χρήση, κρατούν το νερό ή χρησιμεύσουν ως μαγειρικά σκεύη. Κατασκευάζουν επίσης αγγεία τα οποία χρησιμοποιούνται σε ειδικές τελετές ή για να αποτελέσουν το τμήμα ενός συνόλου από αντικείμενα που τοποθετούνται σε ένα ιερό. Το έντονο εξόγκωμα, το οποίο χωρίζει τα άνω και κάτω τμήματα του δοχείου σε συμμετρικά μισά, είναι χαρακτηριστικό των αγγείων από τη νοτιοανατολική Τανζανία. Επιπλέον, ένα μαυριδερό γκρίζο επίχρισμα, πιθανόν από γραφίτη, γύρω από το χείλος του δοχείου, δημιουργεί ένα πρότυπο που έχει τόσο καμπυλόγραμμα όσο και ευθύγραμμα στοιχεία. Μια κοκκινωπή καφέ ζώνη στο υπόλοιπο άνω μισό του αγγείου, παράγει μια εκλεπτυσμένη και λεπτή παραλλαγή χρώματος η οποία τονίζει τη μορφή του μπολ. Το κάτω μισό του δοχείου, είναι επικαλυμμένο με μαύρο χρώμα και δεν εμφανίζει καμία διακριτή σχηματομόρφωση, εκτός ίσως από τα σημάδια ενός μέσου απόξεσης, που χρησιμοποιήθηκε για να διαμορφώσει το αγγείο. Το μπολ περιείχε πιθανότατα νερό ή μπύρα.
↑ Χάριν της μετάφρασης, προτιμήθηκε να διατηρηθούν τα τμήματα με την Αγγλική-Σουαχίλι γραφή έναντι της Ελληνικής τους γραφής. Ο λόγος που γίνεται αυτό, είναι διότι ορισμένες ονομασίες δεν μπορούν να αποδοθούν 100% με την Ελληνική γραφή, π.χ. τόσο η Αγγλική-Σουαχίλι ονομασία Tondola όσο και η ονομασία Todola, στα Ελληνικά γράφονται ως «Τοντόλα». Η αναγραφή λοιπόν της Αγγλικής-Σουαχίλι ονομασίας, μας βοηθά στη συγκεκριμένη περίπτωση, να δούμε ότι η Ελληνική ονομασία προφέρεται ως «Το-ν-ντό-λα» και όχι ως «Το-ντό-λα» (γιατί δεν είναι Todola αλλά Tondola). Υπάρχουν αρκετές τέτοιες περιπτώσεις, οπότε η παράλληλη παράθεση της Αγγλικής-Σουαχίλι ονομασίας, διευκολύνει στην Ελληνική ανάγνωση της ονομασίας. Επιπλέον, όπου υπάρχει ονομασία σε Ελληνική γραφή, παρατίθεται απαραιτήτως (εντός παρενθέσεως) και η Αγγλική-Σουαχίλι ονομασία, ώστε να διευκολυνθεί περαιτέρω, ο μη εξοικειωμένος (με τις Σουαχίλι ονομασίες) αναγνώστης.

Παραπομπές σημειώσεων

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

(Αγγλικά) Bauer, Andreus. (The Emperial Rugaruga Raise the Flag of War)
(Γερμανικά) Merensky, A. (Deutsche Arbeit am Naßa)
(Αγγλικά) Norm

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Kisi people (έκδοση 680308010) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

[1] Οι Αφρικανοί αγγειοπλάστες - κυρίως οι γυναίκες - κατασκεύαζαν χειροποίητα, μια ποικιλία από αγγεία τα οποία στόλιζαν με όμορφα χρώματα, σχέδια και μοτίβα, πριν από το ψήσιμο τους σε χαμηλές θερμοκρασίες. Δοχεία, κατασκευασμένα για καθημερινή χρήση, κρατούν το νερό ή χρησιμεύσουν ως μαγειρικά σκεύη. Κατασκευάζουν επίσης αγγεία τα οποία χρησιμοποιούνται σε ειδικές τελετές ή για να αποτελέσουν το τμήμα ενός συνόλου από αντικείμενα που τοποθετούνται σε ένα ιερό. Το έντονο εξόγκωμα, το οποίο χωρίζει τα άνω και κάτω τμήματα του δοχείου σε συμμετρικά μισά, είναι χαρακτηριστικό των αγγείων από τη νοτιοανατολική Τανζανία. Επιπλέον, ένα μαυριδερό γκρίζο επίχρισμα, πιθανόν από γραφίτη, γύρω από το χείλος του δοχείου, δημιουργεί ένα πρότυπο που έχει τόσο καμπυλόγραμμα όσο και ευθύγραμμα στοιχεία. Μια κοκκινωπή καφέ ζώνη στο υπόλοιπο άνω μισό του αγγείου, παράγει μια εκλεπτυσμένη και λεπτή παραλλαγή χρώματος η οποία τονίζει τη μορφή του μπολ. Το κάτω μισό του δοχείου, είναι επικαλυμμένο με μαύρο χρώμα και δεν εμφανίζει καμία διακριτή σχηματομόρφωση, εκτός ίσως από τα σημάδια ενός μέσου απόξεσης, που χρησιμοποιήθηκε για να διαμορφώσει το αγγείο. Το μπολ περιείχε πιθανότατα νερό ή μπύρα.

[2] Χάριν της μετάφρασης, προτιμήθηκε να διατηρηθούν τα τμήματα με την Αγγλική-Σουαχίλι γραφή έναντι της Ελληνικής τους γραφής. Ο λόγος που γίνεται αυτό, είναι διότι ορισμένες ονομασίες δεν μπορούν να αποδοθούν 100% με την Ελληνική γραφή, π.χ. τόσο η Αγγλική-Σουαχίλι ονομασία Tondola όσο και η ονομασία Todola, στα Ελληνικά γράφονται ως «Τοντόλα». Η αναγραφή λοιπόν της Αγγλικής-Σουαχίλι ονομασίας, μας βοηθά στη συγκεκριμένη περίπτωση, να δούμε ότι η Ελληνική ονομασία προφέρεται ως «Το-ν-ντό-λα» και όχι ως «Το-ντό-λα» (γιατί δεν είναι Todola αλλά Tondola). Υπάρχουν αρκετές τέτοιες περιπτώσεις, οπότε η παράλληλη παράθεση της Αγγλικής-Σουαχίλι ονομασίας, διευκολύνει στην Ελληνική ανάγνωση της ονομασίας. Επιπλέον, όπου υπάρχει ονομασία σε Ελληνική γραφή, παρατίθεται απαραιτήτως (εντός παρενθέσεως) και η Αγγλική-Σουαχίλι ονομασία, ώστε να διευκολυνθεί περαιτέρω, ο μη εξοικειωμένος (με τις Σουαχίλι ονομασίες) αναγνώστης.

[Σημ. 1]

[Σημ. 2]