Ο καθετήρας είναι ένας λεπτός σωλήνας κατασκευασμένος από υλικά ιατρικής ποιότητας που εξυπηρετεί ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών. Μπορεί να εισαχθεί στο σώμα για τη θεραπεία ασθενειών ή την εκτέλεση χειρουργικής επέμβασης. Με την τροποίηση του υλικού ή την προσαρμογή του τρόπου κατασκευής του, είναι δυνατή η προσαρμογή του για καρδιαγγειακές, ουρολογικές, γαστρεντερικές, νευροαγγειακές και οφθαλμικές εφαρμογές. Η διαδικασία εισαγωγής του καθετήρα ονομαζεται καθετηριασμός.[1]

IV καθετήρες μεγέθους 16, 18, 20, 22 και 24. Τα προστατευτικά καλύμματα έχουν αφαιρεθεί για να είναι εμφανείς οι λεπτομέρειες της βελόνας.

Τις περισσότερες φορές, ένας καθετήρας είναι ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας (μαλακός καθετήρας),[1] αν και οι καθετήρες είναι διαθέσιμοι με διάφορα επίπεδα ευκαμψίας ανάλογα με την χρήση. Ένας καθετήρας που παραμένει στο σώμα αναφέρεται ως μόνιμος. Ένας καθετήρας, ο οποίος εισάγεται, παραμένει στο σώμα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία (π.χ. αποστράγγιση ούρων) και μετά απομακρύνεται ονομάζεται διαλείπων καθετήρας.[2] Ένας καθετήρας που τοποθετείται εξωτερικά του σώματος αναφέρεται ως εξωτερικός.

Οι καθετήρες μπορούν να εισαχθούν σε μια κοιλότητα του σώματος, αγωγό ή αγγείο, εγκέφαλο, δέρμα ή λιπώδη ιστό. Λειτουργικά, επιτρέπουν την αποστράγγιση, τη χορήγηση υγρών ή αερίων, την πρόσβαση με χειρουργικά όργανα και επίσης εκτελούν μια μεγάλη ποικιλία άλλων εργασιών ανάλογα με τον τύπο του καθετήρα.[1] Ειδικοί τύποι καθετήρων χρησιμοποιούνται σε προκλινικές ή κλινικές μελέτες για τη δειγματοληψία λιπόφιλων και υδρόφιλων ενώσεων,[3] συνδεδεμένων και μη συνδεδεμένων με πρωτεΐνες φαρμάκων,[4][5] νευροδιαβιβαστών, πεπτιδίων και πρωτεϊνών, αντισωμάτων,[6][7][8] νανοσωματιδίων και νανοφορέων, ενζύμων και κυστιδίων.

 
Ουροκαθετήρας μιας χρήσης 40 εκ.

Η τοποθέτηση ενός καθετήρα σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σώματος μπορεί να επιτρέψει:

  • στην περίπτωση του ουροκαθετήρα την αποστράγγιση ούρων από την ουροδόχο κύστη. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται π.χ., ο διαλείπων καθετήρας ή ο καθετήρας Φόλεϊ ακόμα και όταν η ουρήθρα έχει υποστεί βλάβη.
  • την αποστράγγιση στην περίπτωση συγκέντρωσης υγρών, π.χ. στο ενδοκοιλιακό απόστημα
  • τη χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, στη φαρμακευτική αγωγή ή στην παρεντερική διατροφή με περιφερικό φλεβικό καθετήρα ή κεντρικό φλεβικό καθετήρα
  • την αγγειοπλαστική, αγγειογραφία, σεπτοστομία με μπαλόνι, ρινοπλαστική με μπαλόνι, ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο καρδιάς, κατάλυση καθετήρα. Συχνά χρησιμοποιείται η τεχνική Σέλντινγκερ.
  • την άμεση μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σε μια αρτηρία ή φλέβα
  • την άμεση μέτρηση της ενδοκράνιας πίεσης
  • τη μεταφορά γονιμοποιημένων εμβρύων από εξωσωματική γονιμοποίηση ή σπέρμα, κατά τη διάρκεια της τεχνητής γονιμοποίησης, στη μήτρα
  • τη χορήγηση οξυγόνου, πτητικών αναισθητικών παραγόντων και άλλων αναπνευστικών αερίων στους πνεύμονες χρησιμοποιώντας τραχειακό σωλήνα
  • την υποδόρια χορήγηση ινσουλίνης ή άλλων φαρμάκων, με τη χρήση σετ έγχυσης και αντλίας ινσουλίνης

Για την κατασκευή καθετήρων χρησιμοποιούνται διάφορα πολυμερή, συμπεριλαμβανομένου του καουτσούκ σιλικόνης, του νάιλον, της πολυουρεθάνης, του τετραφθαλικού πολυαιθυλενίου (PET), του λατέξ και των θερμοπλαστικών ελαστομερών. Η σιλικόνη είναι μία από τις πιο κοινές επιλογές εμφύτευσης επειδή είναι αδρανής και μη αντιδραστική στα σωματικά υγρά και σε μια σειρά ιατρικών υγρών με τα οποία μπορεί να έρθει σε επαφή. Από την άλλη πλευρά, το πολυμερές είναι αδύναμο μηχανικά και έχουν συμβεί σοβαρά σπασίματα στους καθετήρες.[9][10][11] Γι' αυτό το λόγο, για παράδειγμα, η σιλικόνη χρησιμοποιείται στους καθετήρες Φόλεϊ, όπου έχουν αναφερθεί σπασίματα που συχνά απαιτούσαν χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του άκρου που είχε απομείνει στην ουροδόχο κύστη.

Τα πολυϊμίδια χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αγγειακών καθετήρων όταν εισάγονται σε μικρά αγγεία στο λαιμό, στο κεφάλι και στον εγκέφαλο.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καθετήρων για την ουροδόχο κύστη. Ένας τυπικός σύγχρονος διαλείπων καθετήρας είναι κατασκευασμένος από πολυουρεθάνη και διατίθεται σε διαφορετικά μήκη και μεγέθη για άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

Ορισμένοι καθετήρες έχουν λεπτή υδρόφιλη επίστρωση επιφάνειας. Όταν βυθιστεί σε νερό, αυτή η επίστρωση διογκώνεται σε μία λεία, ολισθηρή ταινία καθιστώντας τον καθετήρα ασφαλέστερο και πιο άνετο στην τοποθέτηση. Δεδομένου ότι ο καθετήρας γίνεται πολύ ολισθηρός στον χειρισμό, χρησιμοποιούνται συσκευές ροπής για τον έλεγχο της κατεύθυνσης και την περιστροφή του. Ο καθετήρας αυτός χρησιμοποιείται, για παράδειγμα, στην αγγειοπλαστική.[12][13]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Diggery, Robert C.· Grint, Daniel T. (15 Δεκεμβρίου 2011). Catheters: Types, Applications and Potential Complications. Nova Science. ISBN 978-1-62100-630-5. 
  2. «What is a catheter?». www.healthywa.wa.gov.au. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2021. 
  3. Altendorfer-Kroath, Thomas; Schimek, Denise; Eberl, Anita; Rauter, Günther; Ratzer, Maria; Raml, Reingard; Sinner, Frank; Birngruber, Thomas (2019-01-01). «Comparison of cerebral Open Flow Microperfusion and Microdialysis when sampling small lipophilic and small hydrophilic substances». Journal of Neuroscience Methods 311: 394–401. doi:10.1016/j.jneumeth.2018.09.024. ISSN 1872-678X. PMID 30266621. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30266621/. 
  4. Schaupp, L.; Ellmerer, M.; Brunner, G. A.; Wutte, A.; Sendlhofer, G.; Trajanoski, Z.; Skrabal, F.; Pieber, T. R. και άλλοι. (1999-02). «Direct access to interstitial fluid in adipose tissue in humans by use of open-flow microperfusion». The American Journal of Physiology 276 (2): E401–408. doi:10.1152/ajpendo.1999.276.2.E401. ISSN 0002-9513. PMID 9950802. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9950802/. 
  5. Ellmerer, M.; Schaupp, L.; Brunner, G. A.; Sendlhofer, G.; Wutte, A.; Wach, P.; Pieber, T. R. (Φεβρουάριος 2000). «Measurement of interstitial albumin in human skeletal muscle and adipose tissue by open-flow microperfusion». American Journal of Physiology. Endocrinology and Metabolism 278 (2): E352–356. doi:10.1152/ajpendo.2000.278.2.E352. ISSN 0193-1849. PMID 10662720. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10662720/. 
  6. Dragatin, Christian; Polus, Florine; Bodenlenz, Manfred; Calonder, Claudio; Aigner, Birgit; Tiffner, Katrin Irene; Mader, Julia Katharina; Ratzer, Maria και άλλοι. (Φεβρουάριος 2016). «Secukinumab distributes into dermal interstitial fluid of psoriasis patients as demonstrated by open flow microperfusion». Experimental Dermatology 25 (2): 157–159. doi:10.1111/exd.12863. ISSN 1600-0625. PMID 26439798. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26439798/. 
  7. Kolbinger, Frank; Loesche, Christian; Valentin, Marie-Anne; Jiang, Xiaoyu; Cheng, Yi; Jarvis, Philip; Peters, Thomas; Calonder, Claudio και άλλοι. (Μάρτιος 2017). «β-Defensin 2 is a responsive biomarker of IL-17A-driven skin pathology in patients with psoriasis». The Journal of Allergy and Clinical Immunology 139 (3): 923–932.e8. doi:10.1016/j.jaci.2016.06.038. ISSN 1097-6825. PMID 27502297. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27502297/. 
  8. Kleinert, Maximilian; Kotzbeck, Petra; Altendorfer-Kroath, Thomas; Birngruber, Thomas; Tschöp, Matthias H.; Clemmensen, Christoffer (2019-11-22). «Corrigendum to “Time-resolved hypothalamic open flow micro-perfusion reveals normal leptin transport across the blood–brain barrier in leptin resistant mice” [Molecular Metabolism 13 (2018) 77–82»]. Molecular Metabolism 30: 265. doi:10.1016/j.molmet.2019.11.001. ISSN 2212-8778. PMID 31767178. PMC 6889745. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6889745/. 
  9. McKenzie, J. M.; Flahiff, C. M.; Nelson, C. L. (Οκτώβριος 1993). «Retention and strength of silicone-rubber catheters. A report of five cases of retention and analysis of catheter strength». The Journal of Bone and Joint Surgery. American Volume 75 (10): 1505–1507. doi:10.2106/00004623-199310000-00011. ISSN 0021-9355. PMID 8408139. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8408139/. 
  10. Agarwal, Shaleen; Gandhi, Mamatha; Kashyap, Randeep; Liebman, Scott (Μάρτιος 2011). «Spontaneous rupture of a silicone peritoneal dialysis catheter presenting outflow failure and peritonitis». Peritoneal Dialysis International: Journal of the International Society for Peritoneal Dialysis 31 (2): 204–206. doi:10.3747/pdi.2010.00123. ISSN 1718-4304. PMID 21427251. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21427251/. 
  11. Mirza, Bilal; Saleem, Muhammad; Sheikh, Afzal (Ιανουάριος 2010). «Broken piece of silicone suction catheter in upper alimentary tract of a neonate». APSP journal of case reports 1 (1): 8. ISSN 2218-8185. PMID 22953251. PMC 3417984. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22953251/. 
  12. Themes, U. F. O. (20 Ιουνίου 2016). «Catheter-Based Technology and Devices». Thoracic Key (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2021. 
  13. «Understanding the Design and Function of Guidewire Technology». DAIC (στα Αγγλικά). 12 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2021.