Καταζίνα ντε Λαζάρι-Ράντεκ

Πολωνή ωφελιμίστρια φιλόσοφος

Η Καταζίνα ντε Λαζάρι-Ράντεκ (πολωνικά: Katarzyna de Lazari-Radek) (γενν. 7 Αυγούστου 1975) είναι Πολωνή ωφελιμίστρια φιλόσοφος και επίκουρη καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Λοτζ.[3]

Καταζίνα ντε Λαζάρι-Ράντεκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση7  Αυγούστου 1975
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[1]
Αγγλικά[1]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Λοτζ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααναλυτικός φιλόσοφος
φιλόσοφος[2]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Λοτζ
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Έχει επίσης διδάξει σε ένα καλοκαιρινό σεμινάριο για τη χρηστική ηθική στο European Graduate School και το Spring School για διδακτορικούς φοιτητές στην Ολλανδική Ερευνητική Σχολή Φιλοσοφίας.[4] Είναι περισσότερο γνωστή για τις συνεργασίες της με τον Αυστραλό φιλόσοφο Πίτερ Σίνγκερ.

Στις συνεργασίες τους το 2012, το 2014 και το 2016, αυτή και ο Σίνγκερ ξεκίνησαν να εξηγήσουν και να υπερασπιστούν τον ωφελιμισμό της πράξης και να προτείνουν μια λύση σε αυτό που ο Βρετανός φιλόσοφος του τέλους του 19ου αιώνα Χένρι Σίντγκουικ αποκάλεσε «το βαθύτερο πρόβλημα της ηθικής», τη φαινομενική ορθολογικότητα και του ηθικού εγωισμού και ωφελιμοσμού. Αυτή και ο Σίνγκερ χρησιμοποιούν ένα εξελικτικό απομυθοποιητικό επιχείρημα για να βλάψουν τον εγωισμό, αλλά να αφήσουν αλώβητο τον ωφελιμισμό. Στο On What Matters Vol 3., ο φιλόσοφος της Οξφόρδης Ντέρεκ Πάρφιτ (1942–2017) εξέφρασε την άποψη ότι το επιχείρημά τους ενάντια στον ορθολογισμό του εγωισμού είχε «κάποια δύναμη», ωστόσο, όπως οι ίδιοι οι Λαζάρι-Ράντεκ και Σίνγκερ αναγνωρίζουν, δεν είναι «καθοριστικό».[5]

Ωφελιμίσμος Επεξεργασία

Στην κριτική του[6] για το βιβλίο των Λαζάρι-Ράντεκ και Σίνγκερ, The Point of View of the Universe: Sidgwick and Contemporary Ethics (2014), ο φιλόσοφος Μπαρτ Σουλτς, διευθυντής του Civic Knowledge Project στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, περιγράφει τη ντε Λαζάρι-Ράντεκ ως «ένα ανερχόμενο αστέρι… του φιλοσοφικού ωφελιμισμού», δηλώνοντας ότι «το βιβλίο τους θα μπορούσε κάλλιστα να αντιπροσωπεύει την πιο σημαντική δήλωση και υπεράσπιση της πράξης ωφελιμισμού από τον 19ο αιώνα, όταν ο κλασικός ωφελιμισμός των Μπένθαμ, Μιλ και Σίντγκουικ ήταν το πνεύμα της εποχής». Η ντε Λαζάρι-Ράντεκ υπερασπίζεται μια μορφή ωφελιμισμού πράξης παρόμοια με αυτή του Σίντγκουικ, το έργο του οποίου ήταν το επίκεντρο της διδακτορικής της διατριβής με τίτλο «Καλοσύνη και λογική στην ηθική φιλοσοφία του Χένρι Σίντγκουικ (2007)».[7]

Η ντε Λαζάρι-Ράντεκ αντλεί επίσης γνώσεις από περισσότερους σύγχρονους στοχαστές όπως ο Πάρφιτ, οι οποίοι κατέταξαν την άποψη της ίδιας και του Σίνγκερ ότι έχουμε τους περισσότερους λόγους να κάνουμε ό,τι θα ήταν αμερόληπτα καλύτερο ως μια μορφή «Ορθολογικού Αμερόληπτου».[5]

Τον Ιούλιο του 2017 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της και του Σίνγκερ Ωφελιμισμός: Μια πολύ σύντομη εισαγωγή, για το οποίο ο Τζεφ ΜακΜάχαν, Καθηγητής Ηθικής Φιλοσοφίας του Γουάιτ, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είπε: «Γράφτηκε με χαρακτηριστική σαφήνεια από τους αναγνωρισμένους κληρονόμους των ιδρυτών του ωφελιμισμού. Η συζήτηση είναι έγκυρη, συμπαθητική, αν και όχι άκριτη, και εξαιρετικά περιεκτική - με μια λέξη, ιδανική».[8]

Ηδονισμός Επεξεργασία

Η ντε Λαζάρι-Ράντεκ εξηγεί την κανονιστική της θέση ως ηδονιστικής ωφελιμιστικής. Έπεισε τον Σίνγκερ να ασπαστεί τον ηδονισμό αντί να προτιμήσει τον ωφελιμισμό κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους στο Το Σημείο του Σύμπαντος.[9] Εξερευνά το θέμα πιο προσεκτικά στα δύο επερχόμενα βιβλία της για την ευεξία και την ευχαρίστηση στα πολωνικά και στα αγγλικά.

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Η ντε Λαζάρι-Ράντεκ ζει και εργάζεται στο Λοτζ της Πολωνίας. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά. Εκτός από φιλόσοφος, είναι ενθουσιώδης τζόγκερ και κηπουρός.

Δημοσιεύσεις Επεξεργασία

  • Rationing in medicine - recenzja, 2002
  • Prorok wśród swoich, 2004
  • W poszukiwaniu złotego środka, 2007
  • Singer kontratakuje, 2009
  • Konsekwencjalizm i tajemnica: obrona ezoterycznej moralności, 2013
  • The Point of View of the Universe: Sidgwick and Contemporary Ethics (με τον Πίτερ Σίνγκερ), Oxford University Press, 2014
  • Utilitarianism: A Very Short Introduction (με τον Πίτερ Σίνγκερ), Oxford University Press, 2017

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2017970922. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  2. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2017970922. Ανακτήθηκε στις 18  Δεκεμβρίου 2022.
  3. «Dr Katarzyna de Lazari-Radek». www.uni.lodz.pl. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. «OZSW Springschool 2017 – Ethical Theory and Moral Practice». www.ozsw.nl. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017. 
  5. 5,0 5,1 Parfit, Derek (2017). On What Matters (Vol 3). Oxford: Oxford University Press. σελ. 339. ISBN 978-0-19-877860-8. 
  6. Schultz, Bart. «The Point of View of the Universe: Sidgwick and Contemporary Ethics». Notre Dame Philosophical Reviews. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017. 
  7. «Dr Katarzyna de Lazari-Radek». www.uni.lodz.pl. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017. 
  8. McMahan, Jeff (2017). Review of Utilitarianism: A Very Short Introduction. Oxford University Press Academic. ISBN 978-0-19-872879-5. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017. 
  9. Singer, Peter. «Twenty Questions». Journal of Practical Ethics. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2017.