Καταλανική εκστρατεία στη Μικρά Ασία

Ως Καταλανική εκστρατεία ονομάζεται η βυζαντινή εκστρατεία με μισθοφορικό Καταλανικό στρατό με σκοπό την ανάκτηση χαμένων εδαφών από τους Οθωμανούς. Το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας αποτέλεσε αρχικά τακτική νίκη για τους Βυζαντινούς η οποία τελικά μετετράπη σε στρατηγικής σημασίας νίκη για τους Οθωμανούς.

Καταλανική εκστρατεία στη Μικρά Ασία
Βυζαντινο-Οθωμανικοί Πόλεμοι
και Πόλεμοι μεταξύ Βυζαντινών και Σελτζούκων
Χρονολογία1303-περ. 1307
ΤόποςΜικρά Ασία
ΈκβασηΤακτική νίκη των Βυζαντινών
Στρατηγική νίκη των Οθωμανών
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Άγνωστο
Δυνάμεις
10.900 άνδρες στο σύνολο (βλ. Δυνάμεις των αντιπάλων)
30.000 άνδρες (κατά τον Ραμόν Μουντανέρ)
Απολογισμός
μονάχα 1.500 Καταλανοί επέζησαν (κατά τον Ραμόν Μουντανέρ)
18.000 νεκροί (κατά τον Ραμόν Μουντανέρ)

Ιστορικό

Επεξεργασία

Το 1303, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος προσέλαβε 6.500 Καταλανούς μισθοφόρους υπό τις διαταγές του Ροζέ ντε Φλορ[2] για να εκστρατεύσουν κατά των Τούρκων την άνοιξη και το καλοκαίρι του ιδίου έτους. Η δαπανηρή υπηρεσία τους είχε επιτυχία, καθώς οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν από μερικά σημεία της Μικράς Ασίας.[3] Στη Φιλαδέλφεια, 20.000 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από τους Καταλανούς. Η εκστρατεία έφερε στους Βυζαντινούς μερικές νίκες, αλλά δεν είχε σημαντική επιτυχία.

Ωστόσο, οι Βυζαντινοί έλαβαν περισσότερες δυνάμεις απ' όσες χρειάζονταν - οι μισθοφόροι ήταν αδύνατο να τεθούν υπό έλεγχο. Όταν ο αρχηγός τους, Ροζέ ντε Φλορ σκοτώθηκε στην Καλλίπολη, στις 3 Απριλίου 1305, από τον Μιχαήλ Θ' Παλαιολόγο και μετά ακολούθησε σφαγή 1.300 Καταλανών,[2] οι μισθοφόροι προχώρησαν σε επιδρομές κατά της Θράκης και της Μακεδονίας υπό τη διοίκηση του νέου τους αρχηγού, Μπερένγκουερ ντ' Εντάντσα (Berenguer d'Entança).[3] Ως αποτέλεσμα, η Καταλανική Εταιρεία αφορίστηκε από τον Πάπα Κλημή Ε'.[3] Για την περίοδο 1311-1379, οι Καταλανοί μισθοφόροι είχαν υπό την κατοχή τους το Δουκάτο των Αθηνών,[3] αφήνοντας πίσω τους ένα κατεστραμμένο Βυζάντιο. Μετά απ' αυτό, οι Τούρκοι είχαν τη στήριξη αυτών που υπέφεραν και ανατακατέλαβαν τη χαμένη γη.

Έτσι, η καταλανική εκστρατεία ήταν μια βραχύβια βυζαντινή νίκη, αλλά είχε μακροχρόνιο όφελος για τους Τούρκους.

Δυνάμεις των αντιπάλων

Επεξεργασία

Αρχικά, η Καταλανική Εταιρεία έφθασε στην Κωνσταντινούπολη το 1303 με 39 πλοία και 6.500 άνδρες: απ' αυτούς, οι 1.500 ήταν ιππείς, οι 4.000 ήταν Αλμογάβαροι και οι υπόλοιποι 1.000 ήταν στρατιώτες πεζικού (οι περισσότεροι απ' αυτούς ήταν από την Καταλονία, τη Βαλένσια και την Αραγονία).[2][4]. Αυτές οι δυνάμεις έλαβαν αργότερα ενισχύσεις από 300 ιππείς και 1.000 Αλμογάβαρους[5], ενώ αργότερα ενισχύθηκαν από 300 ιππείς και τον Μπερένγκουερ ντ' Εντάντσα.[6] Μετά τη δολοφονία του Ροζέ ντε Φλορ, οι Βυζαντινοί θανάτωσαν πολλούς στρατιώτες της Εταιρείας, με αποτέλεσμα να επιζήσουν μονάχα 3.307 άνδρες.[4] Αυτός ο αριθμός μειώθηκε στους 206 ιππείς και στους 1.256 πεζικάριους μετά από συμπλοκή με τους Γενοβέζους, σύμφωνα με τον Ραμόν Μουντανέρ.[4] Λίγο πριν την αναχώρηση της από την Καλλίπολη, η Εταιρεία ενώθηκε με μια τουρκική δύναμη που είχε στη διάθεση της 800 ιππείς και 2.000 πεζικάριους.[4]

Ο Ραμόν Μουντανέρ, ο οποίος ήταν Καταλανός στρατιώτες και χρονικογράφος, έγραψε πως κατά τη διάρκεια μιας μάχης το 1304, η Εταιρεία αντιμετώπισε περίπου 30.000 Τούρκους (10.000 άνδρες ιππικό και 20.000 άνδρες πεζικό), από τους οποίους, οι 18.000 (6.000 άνδρες ιππικό και 12.000 πεζικό) έπεσαν νεκροί.[7]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Ágoston, Gábor· Masters, Bruce Alan (2009). Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing. σελ. 232. ISBN 9781438110257. 
  2. 2,0 2,1 2,2 catalonia infelix. Taylor & Francis. σελίδες 28–29. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Rogers, Clifford (2010). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Oxford University Press. σελ. 350. ISBN 9780195334036. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Setton, Kenneth Meyer (1975). A History of the Crusades: Fourteenth and fifteenth centuries. Univ of Wisconsin Press. σελ. 169. ISBN 9780299066703. 
  5. Enigmas y misterios de los almogávares. Guillermo Rocafort. σελίδες 40–42. 
  6. Kyriakidis, Savvas (2011). Warfare in Late Byzantium, 1204-1453. BRILL. σελ. 124. ISBN 9789004206663. 
  7. the catalan vengeance. Taylor & Francis. σελίδες 47–48.