Κεντρικό δόγμα της μοριακής βιολογίας

Το κεντρικό δόγμα της Μοριακής Βιολογίας είναι μια αναπαράσταση των πιθανών τρόπων ροής της γενετικής πληροφορίας. Ο όρος προτάθηκε για πρώτη φορά το 1958 από τον Φράνσις Κρικ. Πρεσβεύει ότι από τη στιγμή που η πληροφορία έχει περάσει σε μια πρωτεΐνη, δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Η ροή πληροφορίας από νουκλεϊκά οξέα προς πρωτεΐνη είναι δυνατή, αλλά η αντίστροφη ροή όχι, ούτε από πρωτεΐνη προς νουκλεϊκά οξέα, ούτε από πρωτεΐνη προς πρωτεΐνη. Η διατύπωση του κεντρικού δόγματος από τον Φράνσις Κρικ, σε αυτή τη γενική μορφή παραμένει σε ισχύ, ενώ η διατύπωση του Watson, που περιλάμβανε και την υποχρεωτική ροή πληροφορίας από το DNA μόνο προς RNA, έχει διαψευσθεί από την ανακάλυψη των ιών που περιέχουν την αντίστροφη μεταγραφάση.

Το κεντρικό δόγμα της Μοριακής Βιολογίας, όπως εκφράστηκε από τον Φράνσις Κρικ

Η πρώτη χρήση του όρου

Τα πρώτα χρόνια χρήσης του όρου, οι ερευνητές γνώριζαν τους εξής πιθανούς τρόπους ροής της γενετικής πληροφορίας:

• Αντιγραφή του DNA.
• Μεταγραφή, μεταφορά δηλαδή της γενετικής πληροφορίας από μορφή DNA σε μορφή αγγελιοφόρου RNA (mRNA).
• Μετάφραση, έκφραση δηλαδή της πληροφορίας στη γλώσσα των αμινοξέων (πρωτεϊνες), με βάση το γενετικό κώδικα.

Η σύγχρονη χρήση

Στις μέρες μας, οι ερευνητές της Βιολογίας γνωρίζουν ότι υπάρχουν επιπλέον τρόποι ροής της γενετικής πληροφορίας. Πιο συγκεκριμένα, έχουν εντοπιστεί ορισμένοι ιοί που έχουν ως γενετικό υλικό RNA και χρησιμοποιούν ένα ειδικό ένζυμο, την αντίστροφη μεταγραφάση, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν αυτό το RNA και να συνθέσουν DNA. Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι στους υπόλοιπους RNA-ιούς, το RNA μπορεί να αυτοδιπλασιάζεται με την βοήθεια του ενζύμου RdRp. Σύμφωνα λοιπόν με το κεντρικό δόγμα, η γενετική πληροφορία ρέει από τα νουκλεϊκά οξέα (το DNA και RNA) προς τις πρωτεΐνες.