Κοιλιά

Η κοιλία ή κοιλιά είναι το τμήμα του σώματος ανάμεσα στον θώρακα και την πύελο στους ανθρώπους και άλλα σπονδυλωτά. Στα αρθρόποδα είναι το οπίσθιο τμήμα το σώματος, μετά τον θώρακα ή τον κεφαλοθώρακα. Η κοιλιά εμπεριέχει το μεγαλύτερο τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος και μέρος του ουροποιητικού συστήματος. Τα τοιχώματα της κοιλιάς είναι μυϊκά, με το διάφραγμα να αποτελεί το άνω άκρο και οι μύες της πυέλου το κάτω.

Σχεδιάγραμμα ανθρώπινης κοιλίας, μαζί με τα όργανα που υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια.

Δομή

Περιεχόμενα

Στα σπονδυλωτά, η κοιλιά είναι μια μεγάλη κοιλότητα η οποία περιβάλλεται από τους κοιλιακούς μύες, οριζόντια και κάθετα, και από τη σπονδυλική στήλη οπισθίως. Οι κατώτερες πλευρές μπορεί να καλύπτουν κάποια κοιλιακά σπλάχνα. Η κοιλιά περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα κοίλα όργανα (ή σπλάχνα) της πεπτικής οδού, καθώς και αρκετά συμπαγή όργανα. Τα κοίλα όργανα περιλαμβάνουν το στομάχι, το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο, με την σκωληκοειδή απόφυση. Όργανα όπως το ήπαρ, μαζί με την προσκολημμένη σε αυτό χοληδόχο κύστη, και το πάγκρεας λειτουργούν σε στενή συνεργασία με την πεπτική οδό και επικοινωνούν μαζί της μέσω πόρων. Ο σπλήνας, τα νεφρά και τα επινεφρίδια βρίσκονται επίσης μέσα στην κοιλία, μαζί με πολλά αιμοφόρα αγγεία, όπως η αορτή και η κάτω κοίλη φλέβα. Ανατόμοι μπορεί να θεωρήσουν ότι η ουροδόχος κύστη, η μήτρα, οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες είτε ως κοιλιακά όργανα είτε ως πυελικά. Τέλος η εσωτερική κοιλότητα της κοιλιάς επενδύεται από μια εκτεταμένη μεμβράνη γνωστή ως περιτόναιο. Μια πτυχή περιτόναιου μπορεί να καλύπτει κάποια όργανα, ενώ σε όργανα κοντά στο τοίχωμα περιβάλλει μόνο μια πλευρά. Αυτά τα όργανα ονομάζονται οπισθοπεριτοναϊκά.

Τα κοιλιακά όργανα μπορεί να είναι πολύ εξειδικευμένα σε κάποια ζώα. Για παράδειγμα, το στομάχι των μηρυκαστικών χωρίζεται σε τέσσερις θαλάμους.

Μυϊκό τοίχωμα

Το μυικό τοίχωμα της κοιλίας είναι πολυεπίπεδο και έχει την ικανότητα όχι μόνο να συσπάται αλλά και να διατείνεται σημαντικά, όπως π.χ. στην περίπτωση εγκυμοσύνης. Το προσθιοπλάγιο τοίχωμα έχει τρία επίπεδα μυών. Αυτά είναι από έξω προς τα μέσα ο έξω πλάγιος, ο έσω πλάγιος και ο εγκάρσιος κοιλιακός μυς. Οι μυικές τους ίνες έχουν ποικίλες κατευθύνσεις, αυξάνοντας έτσι την ισχύ του μυικού τοιχώματος, και συγχέονται στο πρόσθιο τμήμα του τοιχώματος σχηματίζοντας μια σκληρή μεμβράνη (απονεύρωση), η οποία σχηματίζει τη θήκη του ορθού κοιλιακού. Στη μέση γραμμή οι ίνες των μυών διαπλέκονται με αυτές των μυών της άλλης πλευράς σχηματίζοντας τη λευκή γραμμή.