Η Κομητεία της Ενπούριες (καταλανικά: Comtat d'Empúries, ισπανικά: Condado de Ampurias) ήταν μεσαιωνική κομητεία στη σημερινή ομώνυμη φυσική επαρχία. Κέντρα της αποτέλεσαν οι πόλεις της Καστελιό δ' Ενπούριες και του Σαν Μαρτί δ' Ενπούριες (το αρχαίο Εμπόριο) γύρω από τον ποταμό Τερ.[1] Υπήρξε μια από τις τελευταίες καταλανικές κομητείες που ενώθηκαν με το Στέμμα της Αραγώνας, προκαλώντας για μεγάλο διάστημα προβλήματα στους Κόμητες της Βαρκελώνης λόγω της εχθρικής της στάσης εναντίον τους.

Προέκυψε στα πλαίσια της φραγκικής Ισπανικής Μαρκίας γύρω στο 785 ως έδαφος που εξαρτάτο από τη γειτονική κομητεία της Ζιρόνα. Ο πρώτος γνωστός κόμης φαίνεται να ήταν ο Ερμενγκέ (πιθ. 813-817). Στη συνέχεια ενώθηκε με τη γειτονική κομητεία του Ροσελιό· για τον επόμενο αιώνα διατηρήθηκε κάτω από την άμεση σχεδόν εξουσία του βασιλιά της Φραγκίας, στο σημείο του να χρησιμοποιηθεί ως ναυτική δύναμη κρούσης εναντίον του Εμιράτου της Κόρδοβας. Οι κάτοικοι εκμεταλλευόμενοι τα καράβια τους επιδίδονταν και στην πειρατεία.[2]

Το 813 ο στόλος της κομητείας κατανίκησε μαυριτανούς πειρατές στα ανοικτά της Μαγιόρκας.[3] Γύρω στο 859 Βίκινγκ κατέστρεψαν ολοσχερώς την πρωτεύουσα Σαν Μαρτί. Το 891 δεκαπέντε πλοία της κομητείας επιτέθηκαν εναντίον του μουσουλμανικού λιμανιού της Πετσίνα, κοντά στην Αλμερία. Η καταστροφή της πρωτεύουσας επαναλήφθηκε το 935 από ένα ισχυρό εκστρατευτικό απόσπασμα του Χαλιφάτου που κατέκαψε τα πλοία και τις νεωρούς.[4] Με τον θάνατο του αδελφού του πρώτου ανεξάρτητου κυρίαρχου των καταλανικών κομητειών, Βιλφρέδου του Τριχωτού, Μιρό του Γηραιού, ο Σουνιάριος έγινε ο πρώτος ανεξάρτητος κυρίαρχος των ενωμένων κομητειών της Ενπούριες και του Ροσελιό.

Η οριστική διάσπαση της ένωσης συνέβη το 991, με τον Ούγο Α΄ να είναι ο πρώτος κόμης της Ενπούριες. Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Καστελιό μάλλον έλαβε χώρα στα μέσα του 11ου αιώνα[5]. Ο Πόντιος A΄ την ίδια εποχή υπήρξε ο πρώτος κόμης που δήλωσε υποτελής του κόμη της Βαρκελώνης. Έκτοτε οι κόμητες συμμετείχαν στην πολιτική ζωή των καταλανικών κομητειών που οριζόταν από την παραπάνω κομητεία, την ισχυρότερη και αδιαμφισβήτητη κυρίαρχο της Καταλονίας. Επίσης συμμετείχαν και στις στρατιωτικές εκστρατείες όπως αυτή της μάχης του Μυρέ ή της κατάκτησης του Βασιλείου της Μαγιόρκας και της Βαλένθια, συνεισφέροντας εποίκους ιδιαίτερα στον εποικισμό των Βαλεαρίδων.

Το 1322 η αρχική δυναστεία των απογόνων του Σουνιάριου έμεινε δίχως διαδόχους· την κομητεία ανέλαβαν οι κόμητες της Καρδόνα. Τρία χρόνια αργότερα τη θέση τους πήρε ο γιος του Ιακώβου του Δικαίου, Πέτρος Α΄ της Ενπούριες. Εν τέλει ενσωματώθηκε στην Κομητεία της Βαρκελώνης από τον Μαρτίνο τον Ανθρώπινο το 1402.[1]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Balañà i Abadia, σελ.127.
  2. Balañà i Abadia, σελ. 129.
  3. Balañà i Abadia, σελ. 128.
  4. Balañà i Abadia, σελ. 130.
  5. Balañà i Abadia, σελ. 135.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Balañà i Abadia, «Les destruccions de l'Empuries medieval i la capitalitat comtal». Annals de l'Institut d'Estudis Empordanesos 1981: Vol.: 15 (Anys 1981-1982)
  • Monsalvatje Fossas, Francisco. Los Condes de Ampurias vindicados. Bonet, 1917
  • Pere Ponsich (επιμ.), Catalunya Carolíngia: Els comtats de Rosselló, Conflent, Vallespir i Fenollet. τομ. VI. Ινστιτούτο Καταλανικών Σπουδών, Βαρκελώνη, 2006.