Κορεατική μυθολογία (Korean Han'guk sinhwa) είναι η ομάδα μύθων [α] που αφηγούνται ιστορικοί και σύγχρονοι Κορεάτες. Υπάρχουν δύο τύποι: η γραπτή, λογοτεχνική μυθολογία στις παραδοσιακές ιστορίες, κυρίως για τους μονάρχες που ίδρυσαν τα διάφορα ιστορικά βασίλεια, και η πολύ μεγαλύτερη και πιο ποικιλόμορφη προφορική μυθολογία, κυρίως αφηγήσεις που τραγουδιούνται από σαμάνους ή ιέρειες (mansin) σε τελετουργίες επικαλούμενες τους θεούς και που θεωρούνται ακόμη και σήμερα ιερές.

Οι ιστορικοποιημένοι μύθοι της ίδρυσης των κρατών που αντιπροσωπεύουν το κύριο μέρος της λογοτεχνικής μυθολογίας, διατηρούνται σε έργα Κλασικής κινεζικής γλώσσας όπως το Σεμκούκ Σέτζαϊ και το Σεμκούκ Γιουσά. Ο μύθος της ίδρυσης του κράτους Τέν'γκον, έχει καταλήξει να θεωρείται ως ο ιδρυτικός μύθος ολόκληρου του Κορεατικού έθνους. Οι μύθοι της ίδρυσης των κρατών χωρίζονται περαιτέρω σε βόρειους, όπως αυτός του βασιλείου του Κούκοϊρο και του ιδρυτή του, Τσαμόουν, όπου ο ιδρυτής είναι ο γιος μιας θείας ανδρικής φιγούρας και μιας γήινης γυναικείας μορφής, και σε νότιους, όπως αυτός του βασιλείου του Σιλλά και του ιδρυτή του, Χαϊγιουκεόσε, όπου ο ιδρυτής ξεκινά ως αντικείμενο που κατέβηκε από τους ουρανούς και παντρεύεται μια γήινη γυναίκα. Άλλοι λογοτεχνικοί μύθοι περιλαμβάνουν τους μύθους της καταγωγής των οικογενειακών καταγωγών, που καταγράφονται σε γενεαλογίες.

Οι αφηγήσεις του κορεατικού σαμανισμού, η θρησκεία των ιθαγενών της χώρας, διαθέτουν μια ποικιλόμορφη συτοιχία θεών και ανθρώπων. Απαγγέλλονται σε πλαίσια ιεροτελεστίας, τόσο για την ευχαρίστηση των θεών όσο και για την ψυχαγώγηση των πιστών. Ως προφορική λογοτεχνία, η σαμανική αφήγηση αναθεωρείται τακτικά με κάθε παράσταση, αν και απαιτείται κάποιος βαθμός αλληλουχίας: έχουν υπάρξει και νέες αφηγήσεις από τη δεκαετία του 1960. Συχνά βρισκόταν σε αντίθεση με τις επίσημες ιδεολογίες της κορεατικής κοινωνίας και η μυθολογία της συχνά χαρακτηρίζεται ως ανατρεπτική των παραδοσιακών προτύπων, όπως η πατριαρχία.

Η σαμανική μυθολογία χωρίζεται σε πέντε τοπικές παραδόσεις, με κάθε περιοχή να έχει πρωτότυπες αφηγήσεις, καθώς και ξεχωριστές εκδοχές παν-κορεατικών αφηγήσεων. Η μυθολογική παράδοση του νότιου νησιού Τζέτζου είναι ιδιαίτερα αποκλίνουσα. Οι δύο αφηγήσεις όλες κι όλες, που βρέθηκαν αντίστοιχα σε μία μόνο περιοχή, είναι η Τσέσεοκ πόν-πουρί, η υπόθεση της οποίας περιστρέφεται γύρω από ένα κορίτσι που στις περισσότερες εκδοχές κυοφορεί το παιδί ενός υπερφυσικά ισχυρού Μπίκου —ο οποίος πιθανότατα αρχικά ήταν ένας ουράνειος θεός— και γεννά τρίδυμα, τα οποία με τη σειρά τους γίνονται τα ίδια θεοί: και η Πριγκίπισσα Μπάρι, η υπόθεση της οποίας περιστρέφεται γύρω από μια πριγκίπισσα που εγκαταλείπεται από τον πατέρα της επειδή είναι κορίτσι και η οποία αργότερα ανασταίνει τους νεκρούς γονείς της με το λουλούδι της ζωής.

Εισαγωγή Επεξεργασία

Η κορεατική μυθολογία περιλαμβάνει δύο ξεχωριστά σώματα λογοτεχνίας. Το πρώτο είναι η λογοτεχνική μυθολογία (κορεατικά: 문헌신화/文獻神話, munheon sinhwa) που καταγράφηκε στις παραδοσιακές κορεατικές ιστορίες, όπως το έργο του δεκάτου τρίτου αιώνα Σεμκούκ Γιουσά. Οι μύθοι που περιέχονται σε αυτούς τους τόμους είναι έντονα ιστορικοποιημένοι, σε σημείο που είναι συχνά δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ ιστορικού γεγονότος και μυθολογίας. Οι πρωταρχικοί λογοτεχνικοί μύθοι είναι οι μύθοι ίδρυσης των κρατών (건국신화/建國神話, geon'guk sinhwa), οι οποίοι αφηγούνται την ιστορία της ίδρυσης ενός συγκεκριμένου βασιλείου ή δυναστείας.[1] Η κατηγορία περιλαμβάνει κι άλλες υπερφυσικές ιστορίες οι οποίες βρέθηκαν στα χρονικά της ιστορίας καθώς και τους μύθους της προέλευσης των μη-βασιλικών καταγωγών.[2]

 
Ο ιστορικός Ι-Πιόνγκ-Του το 1955

Το δεύτερο σώμα είναι η σύγχρονη προφορική μυθολογία (구비신화/口碑神話, gubi sinhwa), η οποία είναι «ασύγκριτα» πλουσιότερη από τη λογοτεχνική παράδοση, τόσο σε καθαρή ποσότητα υλικού, όσο και σε ποικιλία θεμάτων και περιεχομένου.[3] Η προφορική μυθολογία αποτελείται κυρίως από τις σαμανικές αφηγήσεις (서사무가/徐事巫歌, seosa muga) [4] που τραγουδιούνται από Κορεάτες σαμάνους κατά τη διάρκεια των Gut, θρησκευτικών τελετών στις οποίες οι σαμάνοι επικαλούνται τους θεούς. Αν και είναι μυθολογικές σε περιεχόμενο, αυτές οι αφηγήσεις είναι πολύ διαφορετικές ως προς τη λειτουργία και το περιεχόμενο από τους λογοτεχνικούς μύθους. Οι μύθοι της ίδρυσης των κρατών διατηρούνται μόνο γραπτώς, στερούνται το αρχικό τελετουργικό τους πλαίσιο και υπάρχουν σε γραπτή μορφή εδώ και αιώνες. Αντίθετα, οι σαμανικές αφηγήσεις είναι προφορική λογοτεχνία η οποία είναι «ζωντανή μυθολογία»,[5] ιερή θρησκευτική αλήθεια για τους συμμετέχοντες στο gut.[6] Άρχισαν να εκδίδονται μόλις το 1930, αιώνες μετά την πρώτη πιστοποίηση των λογοτεχνικών μύθων.[7] Σε αντίθεση με τις ιστορικοποιημένες αφηγήσεις των λογοτεχνικών μύθων, τα τραγούδια των σαμάνων διαθέτουν στοιχεία όπως η αρχέγονη ιστορία του κόσμου, η άνοδος των ανθρώπινων όντων στη θεία φύση και η θεία τιμωρία στους ασεβείς θνητούς.[6]

Η ακαδημαϊκή μελέτη της κορεατικής μυθολογίας ξεκίνησε με τους λογοτεχνικούς μύθους, με ιστορικούς όπως ο Τσο Νεμ-σιάν (1890-1957) και οΓι Πιόνγκ-Ντο (1896-1989) να πρωτοστατούν στις πρώτες μελέτες για τους ιδρυτικούς μύθους των κρατών.[1] Αλλά η έρευνα για το -κατά πολύ- πλουσιότερο προφορικό σώμα ήταν ελάχιστη μέχρι τη δεκαετία του 1960, [8] όταν η μελέτη των σαμανικών αφηγήσεων πρωτοστάτησε από μελετητές όπως ο Κιμ Γιόλ-Τσαϊό (1932-2013), ο οποίος εφάρμοσε στρουκτουραλιστικές,συγκριτικές και μύθο-τελετουργικές προσεγγίσεις στα τραγούδια, o Χιαν Γιον-Τσουν (1931-2016), ο οποίος δημοσίευσε μια τεράστια εγκυκλοπαίδεια για την τελετουργία και τη μυθολογία της νήσου Τζέτζου,[1] και ο Σαο Ντισιάκ (γενν. 1942), ο οποίος καθιέρωσε τη λογοτεχνική μελέτη των σαμανικών αφηγήσεων και του οποίου η περιεκτική εργασία πάνω στην αφήγηση του Τσέσεοκ πον-πουρί, αποδείχθηκε πρότυπο για τους μελλοντικούς ερευνητές.[8] Οι πρόσφατες τάσεις στη μελέτη της κορεατικής μυθολογίας από τη δεκαετία του 1990, εστιάζουν περισσότερο σε συγκρίσεις με γειτονικές μυθολογίες και σε νέα έρευνα στους μέχρι σήμερα παραμελημένους μύθους χωριών-ιερών (당신화/堂神話, dang sinhwa), οι οποίοι περιλαμβάνουν τον προστάτη θεό ενός συγκεκριμένου χωριού και φεμινιστικές ερμηνείες.[9]

Η προφορική μυθολογία είναι πάντα θρησκευτική και πρέπει να ξεχωρίζεται από το ευρύτερο σώμα της κορεατικής λαογραφίας, η οποία μπορεί να είναι λαϊκή.[10] Για παράδειγμα, το Γουόντσαν'γκαν-πον-πουρί, μια σαμανική αφήγηση των Τζέτζου για ένα κορίτσι που αναζητά τους γονείς της και γίνεται θεά, είτε κατάγεται από είτε είναι πρόγονος ενός πολύ παρόμοιου λαϊκού παραμυθιού της ηπειρωτικής Κορέας που ονομάζεται Η Αναζήτηση της Τύχης. [11] Όμως, επειδή η σαμανική αφήγηση Γουόντσαν'γκαν-πον-πουρί είναι μια ιερή ιστορία για μια θεά, σε αντίθεση με το παραμύθι Η Αναζήτηση της Τύχης, το πρώτο είναι μύθος, ενώ το δεύτερο όχι. Μερικοί κορεατικοί μύθοι είναι μυθοποιημένα λαϊκά παραμύθια, ενώ πολλά κορεατικά λαϊκά παραμύθια, είναι απο-ιεροποιημένοι μύθοι.[10]

Λογοτεχνική μυθολογία Επεξεργασία

Μύθοι ίδρυσης των Κρατών Επεξεργασία

 
Gwanggaeto Stele

Οι μύθοι ίδρυσης των κρατών αφηγούνται τη ζωή του πρώτου ηγεμόνα ενός νέου κορεατικού βασιλείου ή δυναστείας. Περιλαμβάνουν την υπερφυσική γέννηση του ιδρυτή, την ιστορία του πώς ο ιδρυτής έφτασε να δημιουργήσει το βασίλειό του και τον θαυματουργό θάνατο ή αναχώρησή του.[12] Συχνά ερμηνεύονται ως ευημερισμένες αφηγήσεις πραγματικών γεγονότων που συνέβησαν κατά την ίδρυση του βασιλείου.[1]

Οι παλαιότερες σωζόμενες αφηγήσεις των ιδρυτικών μύθων των αρχαίων κορεατικών βασιλείων —όπως τα Κούτσοσεον, Κούκοϊρο καιΣιλλά— μεταγράφονται στην κλασική κινεζικη γλώσσα σε κορεατικά κείμενα που συντάχθηκαν κατά τη διάρκεια ή μετά το τέλος του δωδέκατου αιώνα. Τέτοια κείμενα περιλαμβάνουν τα Σεμκούκ Σέτζαϊ, Σεμκούκ Γιουσά, Τζιγουάνγκ Αντζί, Γιούντς Σιτζού και Ντόνγκακ τόνγκαμ. Αυτά τα κείμενα συντάχθηκαν με βάση προηγούμενες πηγές που τώρα έχουν χαθεί.[12] Αρκετά αρχαία κινεζικά κείμενα είναι επίσης σημαντικές σύγχρονες πηγές για μύθους. Αυτές περιλαμβάνουν όχι μόνο τις επίσημες ιστορίες δυναστειών όπως τα Αρχεία των Τριών Βασιλείων του τρίτου αιώνα και το Βιβλίο του Γουέι του έκτου αιώνα,[13] αλλά και πιο γενικά κείμενα όπως το Λούνεϊν, που γράφτηκε το 80 Κ.Χ. [13] Στην περίπτωση του Καγκιαριέο, υπάρχουν επίσης πέντε στήλες κινεζικής γλώσσας που αφηγούνται τον μύθο της ίδρυσης του βασιλείου από την οπτική γωνία των ίδιων του λαού Καγκιαριέο. Η παλαιότερη από τις πέντε είναι η στήλη Γκουανγκάετο, που χτίστηκε το 414 CE.[13]

Ο μύθος της ίδρυσης της δυναστείας Κουρίιο, η οποία κυβέρνησε την Κορέα από τον δέκατο έως τον δέκατο τέταρτο αιώνα, καταγράφεται στο Κουρίιο-σα, την επίσημη ιστορία της δυναστείας, η οποία δημοσιεύτηκε τον δέκατο πέμπτο αιώνα.[12] Το Γιουνμπιτσιαν'γκα, ένα ποίημα που δημοσιεύτηκε από τη διάδοχη δυναστεία Τσουσάν, περίπου την ίδια εποχή με το Κουρίιο-σα, θεωρείται μερικές φορές ως ο μύθος της ίδρυσης της δυναστείας Τσουσάν. Ωστόσο, συζητείται εάν το Γιουνμπιτσιαν'γκα πρέπει να θεωρηθεί ως αφηγηματικό.[14] Καθώς η Τσουσάν ήταν η τελευταία κορεατική δυναστεία, δεν υπάρχουν νεότεροι ιδρυτικοί μύθοι.

Κάποτε, η αφήγηση των μύθων της ίδρυσης των κρατών γινόταν και προφορικά, ίσως από σαμάνους. Ο ποιητής Ι-Τσιου-πο (1168-1241) αναφέρει ότι τόσο οι γραπτές όσο και οι προφορικές μορφές του μύθου της ίδρυσης της δυναστείας Κούκοϊρο, ήταν γνωστές κατά τη διάρκεια της ζωής του, παρόλο που το ίδιο το βασίλειο είχε χαθεί περισσότερο από πέντε αιώνες νωρίτερα.[15] Η σύγχρονη σαμανική αφήγηση του Τσέσεο-πον-πουρί έχει πολλά κοινά δομικά στοιχεία με τον μύθο του Κούκοϊρο[1] και ίσως να είναι άμεσος απόγονος του αρχαίου αυτού παραμυθιού.[15]

Οι αρχαίοι (προ-Κούκοϊρο) μύθοι της ίδρυσης των διαφόρων κρατών, ταξινομούνται σε δύο βασικούς τύπους, τους βόρειους και τους νότιους, αν και αμφότεροι μοιράζονται το κεντρικό μοτίβο ενός βασιλιά που σχετίζεται με τους ουρανούς.[β] Στα βόρεια βασίλεια των Κούτσοσεον, Μπούγιο και Κούκοϊρο, ο ιδρυτής-μονάρχης γεννιέται από τη σύζευξη μιας ουράνιας ανδρικής μορφής και μιας γήινης γυναίκας. Στα νότια βασίλεια της Σίλλα και της Γκεούμγκουαν Γκαϊά, ο βασιλιάς δημιουργείται από ένα φυσικό αντικείμενο που κατεβαίνει από τον ουρανό και στη συνέχεια παντρεύεται ο ίδιος μια γήινη γυναίκα.[1] [17] Στους βόρειους μύθους, ο ημίθεος βασιλιάς διαδέχεται τον ουράνιο πατέρα του ή δημιουργεί ο ίδιος ένα νέο βασίλειο. Στο νότο, το ουράνιο ον στέφεται με την κοινή συναίνεση των τοπικών οπλαρχηγών.[1]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ο όρος μύθος χρησιμοποιείται εδώ με την ακαδημαϊκή του έννοια, που σημαίνει «μια παραδοσιακή ιστορία που αποτελείται από γεγονότα που είναι φαινομενικά ιστορικά, αν και συχνά υπερφυσικά, που εξηγούν την προέλευση μιας πολιτιστικής πρακτικής ή φυσικού φαινομένου.» Το "δεν" χρησιμοποιείται για να σημάνει «κάτι που είναι ψευδές».
  2. Lee Ji-young posits three types, by making the appearance of sky god that fathers the founder monarch in the northern myths into a separate type in which the founder descends directly from heaven. She concedes that this third type is generally combined with the northern-type myths.[16]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Seo D. 2001.
  2. Kim H. 1994, σελ. 15.
  3. "비교할 수 없을 만큼" Kang J. 2004
  4. Seo D. 2001, σελ. 3.
  5. "살아 있는 신화" Hong T. 2002
  6. 6,0 6,1 Hong T. 2002.
  7. Seo D. 2001, σελ. 6.
  8. 8,0 8,1 Kang J. 2004, σελ. 54.
  9. Kang J. 2004.
  10. 10,0 10,1 Shin D. 2002.
  11. Ryu J. 2018.
  12. 12,0 12,1 12,2 Seo D. 2001, σελ. 17.
  13. 13,0 13,1 13,2 Lee J. 2000.
  14. Cho K. 1990.
  15. 15,0 15,1 Walraven 2007, σελ. 245.
  16. Lee J. 2000, σελίδες 16-17.
  17. Lee J. 2000, σελ. 17.