Ο Κριτής ή Επί των Κρίσεων, (ἑπὶ των κρίσεων), ήταν βυζαντινό δικαστικό δικαιοδοτικό όργανο, που προέδρευε της δίκης, και περιλάμβανε αρχικά τον 9ο αιώνα τον Έπαρχο της πόλεως τον Επί των Δεήσεων και τον Κοιασίτωρ[1]. Ο Κριτής αποκαλούνταν και Δικασπόλος, "αυτός που απονέμει τη δικαιοσύνη", όπως με την ίδια προσφώνηση αποκαλούνταν και αρκετοί άλλοι δικαστικοί λειτουργοί[2].

Εκτός τους υψηλόβαθμους κριτές υπήρχαν και οι Κριτές των Ρεγεώνων που ήταν κατώτεροι δικαστικοί υπάλληλοι και υφιστάμενοι του Έπαρχου της πόλεως[3]. Επίσης, γνωστοί είναι ο Κριτής του Ιπποδρόμου και ο Κριτής της Βήλου[4] που είχαν τον τίτλο πιθανότατα από την τοποθεσία που γινόταν οι δίκες του δικαστηρίου[5]. Τον 12ο αιώνα αναφέρονται Κριτές να διοικούν σαν εκπρόσωποι του Δουξ, διοικητή, κάποια βυζαντινά θέματα όπως το Θέμα Βολερού[6]. Συνήθως οι κριτές του Ιπποδρόμου και της Βήλου σε σφραγίδες αποκαλούνται και με κάποιο άλλο αξίωμα[7]. Γνωστή οικογένεια με πολλά μέλη της να έχουν αναδειχτεί στο αξίωμα του κριτή αναφέρεται η Οικογένεια Σερβλία[8].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 74
  2. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 75
  3. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 77
  4. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 87
  5. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 95
  6. Ελισάβετ Χατζηαντωνίου - Εθνική Ιστορική Εταιρεία, Αφιέρωμα στην Θεσσαλονίκη για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., σελ. 155
  7. Γκουτζιουκώστας Ανδρέας, σελ. 127
  8. Χρατς Μ. Μπαρτικιάν, Ο κουράτωρ Μανζικέρτ και της Έσω Ιβηρίας και η ανατολική πολιτική του Βασιλείου Β΄[νεκρός σύνδεσμος]