Κόδρος

Στην ελληνική μυθολογία ο Κόδρος ήταν βασιλιάς των Αθηνών. Θυσιάστηκε για το καλό της πόλης του, της Αθήνας, σύμφωνα με τον μύθο.

Κόδρος
Γενικές πληροφορίες
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	wife of Codrus
Τέκνα	Μήδων Νηλεύς Κνώπος Άνδροκλος Δάμασος ο Αθηναίος Nauclus Cyaretus Πρόμηθος
Γονείς	Μέλανθος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς των Αθηνών
Σχετικά πολυμέσα

Ο μύθος

Ο Κόδρος ήταν γιος του Μελάνθου και απόγονος του Νηλέα. Κατέφυγε στην Αθήνα μαζί με τον πατέρα του όταν οι Ηρακλείδες κατέβηκαν στην Πελοπόννησο. Ο Κόδρος διαδέχθηκε τον πατέρα του ως βασιλιάς των Αθηνών. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, τα χρόνια εκείνα οι Πελοποννήσιοι κήρυξαν τον πόλεμο κατά των Αθηναίων και ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών αν μπορούν να κυριεύσουν την Αθήνα. Το μαντείο τους απάντησε ότι αυτό θα συνέβαινε μόνο αν δεν σκότωναν τον Αθηναίο βασιλιά. Ο Κόδρος έμαθε τον χρησμό από κάποιο κάτοικο των Δελφών, οπότε ντύθηκε σαν ζητιάνος, βγήκε από την πόλη και προσποιήθηκε ότι μαζεύει ξύλα. Μόλις συνάντησε δύο στρατιώτες από το εχθρικό στρατόπεδο, σκότωσε τον ένα. Ο άλλος στρατιώτης, βλέποντας την εχθρική αυτή ενέργεια έσπευσε να σκοτώσει τον Κόδρο, μη γνωρίζοντας ότι αυτός ήταν ο βασιλιάς. Οι Πελοποννήσιοι κατάλαβαν τι έπαθαν όταν οι Αθηναίοι τους ζήτησαν τη σορό του βασιλιά τους για να τη θάψουν. Εξαιτίας του χρησμού φοβήθηκαν ότι στις πολεμικές επιχειρήσεις θα αποτύγχαναν, αποσύρθηκαν λοιπόν από την περιοχή των Αθηνών και κράτησαν μόνο τα Μέγαρα.

Ο τόπος όπου σκοτώθηκε ο Κόδρος πιστευόταν ότι βρίσκεται στη δεξιά όχθη του Ιλισού, όχι μακριά από μία από τις πύλες των αρχαίων Αθηνών (Παυσανίας Α, 19,5). Εδώ βρισκόταν ίσως και το ιερό του ηρωικού βασιλιά, που μας είναι γνωστό από επιγραφή του 418 π.Χ.. Ο τάφος όμως του Κόδρου βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη, όπως μαρτυρεί επιτύμβια επιγραφή του 2ου αιώνα μ.Χ. που ανακαλύφθηκε στους ανατολικούς πρόποδες του «ιερού βράχου».

Σύμφωνα με τον Παυσανία (Ι, 10,1) ανάμεσα στα αγάλματα του Φειδία τα κατασκευασμένα από λάφυρα της Μάχης του Μαραθώνα που έστειλαν οι Αθηναίοι ως προσφορά στους Δελφούς, υπήρχε και άγαλμα του Κόδρου. Υπάρχει ένα περίφημο αγγείο, η επονομαζόμενη Κύλικα του Κόδρου, που φυλάσσεται στη Μπολόνια, στο οποίο εικονίζεται ο Κόδρος νεαρός, εξοπλισμένος για μάχη, να αποχαιρετά τον Αίνετο.

Κατά την παράδοση, ο Κόδρος βασίλευσε επί 21 χρόνια. Μετά τον θάνατό του τον διαδέχθηκε στον θρόνο των Αθηνών ο μεγαλύτερος γιος του, ο Μέδωνας (Σχόλ.Πλάτ.Συμπ., 208d). Κατά μία εκδοχή, ο άλλος γιος του Κόδρου, ο Νηλέας ο νεότερος, διεκδίκησε τη βασιλεία, αλλά όταν το Μαντείο των Δελφών αποφάσισε ότι βασιλιάς πρέπει να γίνει ο Μέδων, ο Νηλέας μετανάστευσε μαζί με τον τρίτο γιο του Κόδρου, τον Δάμασο, και άλλους Ίωνες στη Μικρά Ασία, όπου ίδρυσε την Ιωνική Δωδεκάπολη. Σύμφωνα με τις μεταγενέστερες παραδόσεις, ωστόσο, ο Κόδρος υπήρξε ο τελευταίος βασιλιάς των Αθηνών: μετά τον θάνατό του (τον οποίο οι Αθηναίοι γενεαλόγοι τον τοποθετούσαν σε χρονολογία αντίστοιχη της δικής μας 1068, 1088 ή 1091 π.Χ.) η βασιλεία καταργήθηκε και ο Μέδων έφερε τον τίτλο του «άρχοντος».

Ο Αριστοτέλης ονόμασε Κοδρίτες τους απογόνους του Κόδρου που έμειναν στην Αττική. Φημολογείται επίσης ότι τα ίχνη των απογόνων του Κόδρου χάθηκαν στην Άνδρο.

Δείτε επίσης

• Ως ζωγράφος του Κόδρου είναι συμβατικά γνωστός ένας αναγνωρίσιμος αττικός αγγειογράφος ερυθρόμορφου ρυθμού που ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη κύλικα που εικονίζει τον Κόρδο.