Κόσμος

Κόσμος, που σημαίνει στολίδι, είναι η ονομασία του σύμπαντος

Universum – C. Flammarion, Ξυλογραφία, Παρίσι 1888

Ιστορική και λογοτεχνική αναδρομή

Κόσμος είναι το εύτακτο τμήμα του όντως Όντος, που ορίζεται ως «Άπειρον διατεταγμένον και κεκοσμημένον». Για την ελληνική θρησκευτική, κοσμολογική και φιλοσοφική σκέψη, ο αιώνιος και σφαιρικός Κόσμος είναι άφθαρτος, αγέννητος (ως «αναδυθείς αφ’ εαυτού») και μόνος αρχιτέκτων της εσωτερικής του τάξεως, επιδέχεται λογική εξήγηση και είναι καθ' εαυτό ένα λογικώς οργανωμένο οικοδόμημα.

Σύμφωνα προς τη μαρτυρία του Ιαμβλίχου^[1] και του Αετίου ^[2], πρώτος ο Πυθαγόρας ο Σάμιος απεκάλεσε «Κόσμο» το Σύμπαν, λόγω θαυμασμού για την ευταξία του:

Πυθαγόρας πρώτος ωνόμασε την των όλων περιοχήν κόσμον, εκ της εν αυτώ τάξεως.

Ο Κόσμος, ο οποίος κατά τον Αναξαγόρα τέθηκε σε τάξη και διακοσμήθηκε από τον Νου ^[3] είναι τόσο θαυμαστός, ώστε ο ίδιος δηλώνει σαφώς πως οι όποιες ταλαιπωρίες του βίου των θνητών μηδενίζονται μπροστά στο προνόμιο της δυνατότητας "του θεωρήσαι τον ουρανόν και την περί τον όλον κόσμον τάξιν".

Το ίδιο υποστηρίζει και ο Σενέκας, περιγράφοντας τον άνθρωπο ως φιλοπερίεργο θεωρητή των θαυμασίων της Φύσεως ^[4].

Παραπομπές

↑ Πυθ., β 59
↑ Αέτιος, ΙΙ 1,1
↑ Ομού πάντα χρήματα ην, νους δε αυτά διέκρινε και διεκόσμησε... Αέτιος, Ι 3,5
↑ Σενέκας, De otio, V 3-4

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεξιλογικός ορισμός του κόσμος στο Βικιλεξικό

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Φιλοσοφία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Πυθ., β 59

[2] Αέτιος, ΙΙ 1,1

[3] Ομού πάντα χρήματα ην, νους δε αυτά διέκρινε και διεκόσμησε... Αέτιος, Ι 3,5

[4] Σενέκας, De otio, V 3-4

[1]

[2]

[3]

[4]