Λίρα Συρίας

Η λίρα Συρίας (αραβικά: الليرة السورية al-līra as-sūriyya, γαλλικά: livre syrienne) είναι το νόμισμα της Συρίας και εκδίδεται από την Κεντρική Τράπεζα της Συρίας (στα αραβικά مصرف سورية المركزي). Η λίρα υποδιαιρείται σε 100 κιρς (qirsh, στα αραβικά: قرش πληθυντικός: قروش, qirush, piastres στα αγγλικά ή γαλλικά), παρότι κέρματα κιρς δεν εκδίδονται πλέον.

Πριν το 1947, η λέξη κιρς γραφόταν με το αρχικό αραβικό γράμμα غ, έπειτα από το οποίο η λέξη άρχιζε με ق. Ως το 1958 εκδίδονταν τραπεζογραμμάτια με την εμπρόσθια όψη στα αραβικά και την πίσω όψη στα γαλλικά. Έπειτα από το 1958 χρησιμοποιήθηκε η αγγλική για την πίσω όψη, εξ ου και οι τρεις διαφορετικές ονομασίες για το ίδιο νόμισμα. Στα κέρματα αναγράφονταν αραβικά και γαλλικά έως τη συριακή ανεξαρτησία. Έπειτα από την ανεξαρτησία, στα κέρματα γράφονται μόνο αραβικά.

Το νόμισμα βραχυγραφείται με το SYP. Τον Δεκέμβριο του 2005, σύμφωνα με την Εμπορική Τράπεζα της Συρίας, η τιμή πώλησης για τη λίρα ήταν 58,4 λίρες Συρίας προς 1 Δολάριο ΗΠΑ. Η λίρα δεν είναι ισχυρό νόμισμα και υπόκειται σε περιορισμούς στην εξαγωγή της.

Ιστορία

Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, η Συρία χρησιμοποιούσε για νόμισμα τη Λίρα Τουρκίας. Έπειτα από την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Συρία τέθηκε υπό γαλλική εντολή και η Λίρα Αιγύπτου χρησιμοποιήθηκε στα εδάφη που βρίσκονταν υπό βρετανική και γαλλική εντολή, όπως στον Λίβανο, την Υπεριορδανία και την Παλαιστίνη. Όταν η Γαλλία έθεσε υπό δική της εντολή αποκλειστικά τη Συρία και τον Λίβανο, επεδίωξε να αντικατασταθεί η αιγυπτιακή λίρα και ίδρυσε την εμπορική τράπεζα, με την ονομασία Banque de Syrie, με την εξουσιοδότηση να εκδοθεί νόμισμα.

Έτσι, το 1919 εισήχθη η λίρα, με την ονομασία λίβρα (livre) και η ισοτιμία της "κλειδώθηκε" σε αξία ίση προς 20 γαλλικά φράγκα. Η τράπεζα μετονομάστηκε σε Banque de Syrie et du Grand-Liban (BSL), για να καλύπτει και τον Λίβανο. Η BSL εξέδιδε το κοινό νόμισμα σε Συρία και Λίβανο επί 15 χρόνια από το 1924 και δυο χρόνια προν τον τερματισμό της 15ετούς περιόδου το κοινό νόμισμα διαχωρίστηκε και είχαν ξεχωριστό νόμισμα οι δύο χώρες. Το 1939 η τράπεζα μετονομάστηκε σε Banque de Syrie et du Liban.

Το 1941 η ισοτιμία προς το γαλλικό φράγκο αντικαταστάθηκε με ισοτιμία προς τη βρετανική λίρα σε 8,83125 λίρες Συρίας = 1 βρετανική λίρα. Το 1946 το φράγκο υποτιμήθηκε με συνέπεια την εκ νέου ισοτιμία της συριακής λίρας με το φράγκο, σε αξία 1 λίρα = 54,35 φράγκα. Το 1947 υιοθετήθηκε η ισοτιμία προς το αμερικανικό δολάριο (2,19148 λίρες Συρίας = 1 δολάριο). Η ισοτιμία εκείνη διατηρήθηκε σταθερή ως το 1961. Τα λιβανέζικα και συριακά νομίσματα χωρίστηκαν το 1948.

Κέρματα

Το 1921 κυκλοφόρησαν κέρματα του ½ κιρς από χαλκονικέλιο και το 1926 ακολούθησαν τα κέρματα από αλουμίνιο-χαλκό, των 2 και 5 κιρσάν. Ακολούθησαν το 1929 τα 1 κιρς που είχαν μια οπή στη μέση και τα ασημένια των 10, 25 και 50 κίρσα. Μεταξύ 1947 και 1948 κυκλοφόρησαν νέα κέρματα σε αξίες των 2½, 5, 10, 25 και 50 κίρσα και της 1 λίρας. Το 1996 λόγω του υψηλού πληθωρισμού κυκλοφόρησε νέα σειρά κερμάτων σε αξίες των 1, 2, 5, 10 και των 25 λιρών, ενώ το 2003 κυκλοφόρησαν κέρματα των 5, 10 και των 25 λιρών.

Τραπεζογραμμάτια

Τραπεζογραμμάτια εκδόθηκαν το 1919 από την Banque de Syrie σε αξίες των 5, 25 και 50 κίρσα, όπως επίσης και της 1 και 5 λιβρών. Ακολουθήθηκαν το 1920 από τα τραπεζογραμμάτια των 1 κιρς και των 10, 25, 50 και 100 λιβρών. Από το 1930 δεν κυκλοφόρησαν χαρτονομίσματα κάτω της μιας λίβρας.

Τη δεκαετία του 1940 κυκλοφόρησαν τα 5, 10, 25 και 50 κίρσα, ενώ το Συριακό Ινστιτούτο κυκλοφόρησε στην επόμενη δεκαετία χαρτονομίσματα των 1, 5, 10, 25, 50 και 100 λιβρών και το 1955 των 10 και των 25 λιβρών.

Το 1958 αφαιρέθηκε από τα χαρτονομίσματα η γαλλική γλώσσα και αντικαταστάθηκε από τα αγγλικά. Τυπώθηκαν χαρτονομίσματα των 1, 5, 10, 25, 50, 100 και 500 λιρών (τα τελευταία επανεισήχθησαν το 1976). Μια νέα σειρά χαρτονομισμάτων κυκλοφόρησαν το 1997 και το 1998 σε αξίες των 50, 100, 200, 500 και των 1000 λιρών.

Χρήση κερμάτων στη Νορβηγία

Το σχήμα του κέρματος των 10 λιρών Συρίας μοιαζει πολύ με το κέρμα των 20 νορβηγικών κορόνων σε σημείο που μπορεί να "εξαπατήσει" τις αυτόματες μηχανές πώλησης και άλλα παρόμοια μηχανήματα που λειτουργούν με την εισαγωγή κερμάτων. Οι μηχανές αυτές είναι δύσκολο να διακρίνουν τα κέρματα, καθώς έχουν σχεδόν ίδιο βάρος και μέγεθος. Το 2005 ένας Νορβηγός καταδικάστηκε σε φυλάκιση 30 ημερών με αναστολή επειδή είχε χρησιμοποιήσει συριακά κέρματα σε μηχάνημα στον δήμο Μπέρουμ.