Λείριον το μάρταγον

Το Λείριον το μάρταγον (Lilium martagon), με κοινή ονομασία κρίνος ή τουρκολούλουδο, ανήκει στην οικογένεια Λιλιίδες (LILIACEAE) και αποτελεί έναν από τους πέντε αυτοφυείς κρίνους της Ελλάδας, καθώς και ένα από τα εντυπωσιακότερα είδη της Ελληνικής χλωρίδας.

Λείριον το μάρταγον (Lilium martagon), Όσσα, Θεσσαλία

Ετυμολογία

Το όνομα του γένους Lilium προέρχεται από την λατινική ονομασία του κρίνου, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό λείριον (Ιπποκράτης, Θεόφραστος). Το όνομα του είδους martagon ίσως είναι ισπανικής προέλευσης με αναφορά στις μπούκλες των μαλλιών κυρίας ή ίσως προέρχεται από το τούρκικο τουρμπάνι martagān, λόγω του σχήματος του λουλουδιού.

Γεωγραφική κατανομή

Είναι ευρασιατικό είδος που κατανέμεται στη Νότια και Κεντρική Ευρώπη επεκτεινόμενο μέχρι την Μογγολία. Απαντά σ’ όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς και στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου.

Οικολογία

Συναντάται σε υγρές σκιερές θέσεις, σε μεσοτυπικά δάση , σε υψόμετρο μεταξύ 650-1900 μ.

Περιγραφή

Είναι βολβώδες γεώφυτο ύψους 90-180 εκ. Τα φύλλα είναι λογχοειδή με πολλές παράλληλες νευρώσεις, τοποθετημένα κυκλικά ανά 5-10 σε σπόνδυλους κατά μήκος του βλαστού. Τα άνθη 4-12 είναι τοποθετημένα σε βότρυ στο άνω μέρος του βλαστού, έχουν χρώμα πορφυρό-ροδοϊώδες, με ανεστραμμένα τέπαλα, τριχωτά στην ραχιαία πλευρά, συχνά με κοκκινόμαυρα στίγματα. Ανθίζει Ιούνιο-Ιούλιο.

Προστασία

Όλοι οι κρίνοι αποτελούν εντυπωσιακά προστατεύονται από την Ελληνική Νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 67/81, ΦΕΚ 23/Α/81).

Πηγές

• Παπιομύτογλου Β. 2006, Αγριολούλουδα της Ελλάδας.
• Lafranchis T. & Sfikas G. 2001, Flowers of Greece (Vol. II).
• Strid A. 1980, Φυτά του Ολύμπου. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας