Ο λικβινταρισμός αποτέλεσε τάση μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα, που πρέσβευε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι επιβεβλημένο να εγκαταλείπεται η επαναστατική τακτική και να προκρίνονται νόμιμες μορφές αγώνα στο πλαίσιο του αστικού καθεστώτος.

Πάλη στο πλαίσιο της νομιμότητας

Επεξεργασία

Ο λικβινταρισμός είναι τάση που εμφανίστηκε κατά την περίοδο αμέσως μετά την επανάσταση του 1905 στο Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, στην ομάδα των μενσεβίκων. Η τάση αυτή υποστήριζε ότι μετά από την αποτυχία της επανάστασης του 1905 και τον θρίαμβο του τσαρισμού, ο οποίος έγινε πολύ καταπιεστικότερος, έπρεπε το ΡΣΚ να εγκαταλείψει την παράνομη δράση και να εργαστεί μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας, τα οποία βέβαια υπαγόρευε το καθεστώς.
Ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι πολέμησαν αυτή την τάση. Τη χαρακτήρισαν διαλυτική (λικβινταρισμό) για το κόμμα, η οποία θα υπονόμευε το μέλλον της επανάστασης. Οι συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί αμέσως μετά την καταστολή της επανάστασης του 1905, ήταν τόσο δυσμενείς, ώστε οποιαδήποτε δραστηριότητα μέσα στο πλαίσιο που υπαγόρευε το τσαρικό καθεστώς, δεν θα ήταν τακτικός ελιγμός αλλά υπαναχώρηση από τους στόχους του κόμματος.

Ο όρος «λικβινταρισμός» χρησιμοποιήθηκε και στο ΚΚΕ. Το 1927 εμφανίστηκε μια ομάδα μέσα στο κόμμα η οποία επεδίωκε την εξυγίανσή του. Η ομάδα αυτή υποστήριξε ότι το κόμμα περνάει κρίση διαρκείας, τα χαρακτηριστικά της οποίας είναι:
α) η έλλειψη ηγετικής ομάδας, συγκροτούμενης από αγωνιστές με επαρκή μαρξιστική κατάρτιση και με ικανότητα να προσαρμόζουν τις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού στις συνθήκες της χώρας. Οι αγωνιστές αυτοί επιβάλλεται να έχουν ένα μίνιμουμ ιδεολογικής ομοιογένειας και να εμπνέουν εμπιστοσύνη στα μέλη και στους οπαδούς του κόμματος,
β) η σύνθεση του κόμματος από χαμηλής μαρξιστικής κατάρτισης μέλη,
γ) μια δυσαναλογία ανάμεσα σ' όσους στρατεύονταν αυθόρμητα και σ' όσους στρατεύονταν συνειδητά.

Οι λύσεις που προτείνονταν ήταν να απομακρυνθούν από τις κομματικές οργανώσεις όσοι ήταν ανάξιοι, να γίνεται αυστηρή επιλογή των νέων μελών και να καταβληθεί προσπάθεια ώστε να βελτιωθεί το επίπεδο μόρφωσης των μελών.
Η προαναφερθείσα τάση επικεφαλής της οποίας ήταν ο Παντελής Πουλιόπουλος δεν κατόρθωσε να συγκεντρώσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας στο κόμμα, καταπολεμήθηκε από την ηγεσία και αποκλήθηκε λικβινταρισμός. Οι υποστηρικτές της σχημάτισαν φράξια μέσα στο κόμμα. Στα τέλη του 1927 διαγράφτηκαν, αλλά παρέμειναν ενωμένοι, όντας εκτός κόμματος. Εξέδωσαν το μηνιαίο στην αρχή, και εβδομαδιαίο κατόπιν, περιοδικό «Σπάρτακος», που ήταν το θεωρητικό τους όργανο. Συν τω χρόνω προσχώρησαν στον τροτσκισμό.

•Κοινωνιολογικό και Πολιτικό Λεξικό, έκδοση εφημερίδας Ανεξάρτητος, σελ. 1987