Λόφος του Βούδα (Σαππόρο)

Βουδιστικό ιερό στο Σαππόρο της Ιαπωνίας
Συντεταγμένες: 42°55′14.02″N 141°21′45.90″E / 42.9205611°N 141.3627500°E / 42.9205611; 141.3627500

Ο Λόφος του Βούδα (αγγλ.: Hill of the Buddha, ιαπωνικά: 頭大仏 Ατάμα Νταϊμπούτσου, δηλαδή Το Κεφάλι του Βούδα) είναι ένα βουδιστικό ιερό, που βρίσκεται στο κοιμητήριο Μακομανάι Τακίνο (Makomanai Takino, Ιαπωνικά: 真駒内滝野霊園) στο Σαππόρο της Ιαπωνίας. Σχεδιάστηκε από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Ταντάο Άντο (Tadao Ando), με στόχο την ένταξη του αγάλματος του Βούδα που προϋπήρχε στο κοιμητήριο σε ένα ιερό και την εναρμόνισή του με το σύνολο του κοιμητηρίου μέσω του συγκερασμού φυσικού και τεχνητού τοπίου, που φανερώνεται στην πορεία που ακολουθεί ο περιηγητής μέχρι την κατάληξή του στο ιερό. Η πρόθεση του αρχιτέκτονα ήταν η δημιουργία μια "χωρικής ακολουθίας"[1] κατά την διαδρομή προς το ιερό με αποκορύφωμα το άγαλμα του Βούδα στο τέλος της.[2] [3][4][5]

Λόφος του Βούδα
Ο λόφος του Βούδα, εσωτερικό του ιερού
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΝαός
Γεωγραφικές συντεταγμένεςΚοιμητήριο Μακομανάι Τακίνο
42°55′14″N 141°21′46″E
ΤοποθεσίαΣαππόρο
ΧώραΙαπωνία
ΟλοκλήρωσηΔεκέμβριος 2015
Σχεδιασμός και κατασκευή
ΑρχιτέκτοναςΤαντάο Άντο (Tadao Ando)
Commons page Πολυμέσα

Ο ναός Επεξεργασία

Περιβάλλον Επεξεργασία

Το κοιμητήριο Μακομανάι Τακίνο απλώνεται σε μία έκταση 180 εκταρίων στην νοτιοανατολική πλευρά του Σαππόρο ενώ ο Λόφος του Βούδα καταλαμβάνει μόλις 2,5 εκτάρια. [6]Η είσοδος του κοιμητηρίου βρίσκεται στην νοτιοδυτική πλευρά, η οποία πρόκειται για το πιο τουριστικό τμήμα καθώς σε αυτή συναντάμε τον Λόφο του Βούδα, μια σειρά από αντίγραφα των αγαλμάτων από το νησί του Πάσχα σε φυσικό μέγεθος και ένα αντίγραφο του Stonehenge της Αγγλίας πάλι σε φυσικό μέγεθος, με αυτή τη σειρά. Μια σειρά από δέντρα λειτουργεί ως όριο, ξεχωρίζοντας την νοτιοδυτική πλευρά του κοιμητηρίου και παρεμποδίζοντας την οπτική θέαση πίσω από αυτά, στο ανατολικό τμήμα, όπου και ξεκινούν οι τάφοι. Αξιοσημείωτο είναι και το νεκροταφείο κατοικίδιων, που καταλαμβάνει το άκρα βορειοανατολικό τμήμα του κοιμητηρίου.[7]

Χρήση Επεξεργασία

Aπό το 2000 μέχρι το 2015 όταν ολοκληρώθηκε ο ναός, το άγαλμα του Βούδα στεκόταν μόνο του σε ένα αχανές χωράφι. Η ένταξή του σε ναό ήταν μια πρωτοβουλία του ιδιοκτήτη με στόχο την δημιουργία ενός οριοθετημένου χώρου προσευχής γύρω από αυτό έτσι ώστε να αναδειχθεί το άγαλμα και να προσφέρει ένα γαλήνιο αίσθημα στον επισκέπτη.[1][3]

Περιγραφή του ναού Επεξεργασία

Κάτοψη Επεξεργασία

Το σχήμα της  κάτοψης του λόφου μπορεί να παρομοιαστεί με αυτό ενός πετάλου. Στις δύο άκρες του εντοπίζουμε τους πρόποδες και τα χαμηλότερα σημεία του, ενώ η κορύφωσή του γίνεται στο ιερό του Βούδα. Ο επισκέπτης εισέρχεται μέσω ενός δρόμου από μπετόν αξονικά στο λόφο και ανάμεσα στους δύο πρόποδες. Τη διαδρομή διακόπτει, περίπου στο μέσον της, μια ορθογώνια επιφάνεια νερού η οποία περιβάλλεται από μπετονένια τοιχία, που ο επισκέπτης καλείται να διασχίσει περιμετρικά, προκειμένου να προσεγγίσει το ναό.[8]  Στις μικρές πλευρές του ορθογωνίου βρίσκονται δυο περίκλειστοι κυκλικοί χώροι στους οποίους εκτίθενται σχέδια και φωτογραφίες από την πορεία κατασκευής του έργου. Η είσοδος στον κυρίως ναό επιτυγχάνεται μέσω ενός τοξωτού τούνελ από αναδιπλωμένο σκυρόδεμα μήκους 40 μ. Το τούνελ καταλήγει στο χώρο του ιερού, σχήματος κώνου, επίσης από αναδιπλωμένο σκυρόδεμα, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται το βάθρο με το άγαλμα του Βούδα, καθώς και άλλα αγάλματα σε προθήκες. Το κεφάλι του αγάλματος εξέχει από το λόφο μέσω ενός κυκλικού ανοίγματος.[1][3]

Τομή Επεξεργασία

Η ίδια η ιδέα της δημιουργίας ενός ναού βυθισμένου σε ένα λόφο μιλάει για μια τομή. Ένα προϋπάρχον άγαλμα ύψους 15 μέτρων σε ένα ιερό θαμμένο κάτω από έναν τεχνητό φυτεμένο λόφο με μια αξονική πορεία προς το ιερό.  Η τομή κατά μήκος αυτής της πορείας σκιαγραφεί την πνευματική άνοδο του επισκέπτη μέσα από μια αλληλουχία χωρικών μυήσεων. Εισερχόμενος στον υδάτινο κήπο ο επισκέπτης κουβαλάει τις έγνοιες και τα προβλήματα της καθημερινότητας, ενώ κατά την έξοδό του απ’ αυτόν είναι  πλέον απαλλαγμένος από αυτές, έχοντας αποκτήσει μια πρώτη προδιάθεση για την κατάληξή του στο ιερό. [9]Μπαίνοντας στο τούνελ που οδηγεί στο εσωτερικό του λόφου χάνεται η επαφή με τον ουρανό, το ύψος μειώνεται δραστικά ενώ η απόσταση των 40 μέτρων εντείνει την στιγμή της κάθαρσης, όταν ο επισκέπτης ξαναβρίσκει το φυσικό φως και τον ουρανό πάνω από το κεφάλι του αγάλματος, έτσι ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι πηγή τους είναι ο Βούδας.[10][8]

Θρησκευτικοί συμβολισμοί Επεξεργασία

Νερό Επεξεργασία

Ο υδάτινος κήπος στους πρόποδες του λόφου λειτουργεί ως ένα ιερό όριο ανάμεσα στην υλικό κόσμο και τον πνευματικό κόσμο στον οποίο πρόκειται να εισέλθει ο άνθρωπος. Το νερό στον Βουδισμό συμβολίζει την αγνότητα, την διαύγεια και την ηρεμία. [11]Στην προσπάθεια να κατακτήσει αυτές τις αρετές ο άνθρωπος λερώνεται σωματικά και πνευματικά. Το νερό καθαρίζει τον άνθρωπο, αναζωογονεί το σώμα και  απομακρύνει τις δυσάρεστες σκέψεις που βαρύνουν το πνεύμα. Ωστόσο η διαδρομή που ακολουθεί ο επισκέπτης δεν περνά μέσα από το υδάτινο σώμα αλλά γύρω από αυτό. Η πορεία αυτή δίνει το χρονικό περιθώριο στον άνθρωπο να καθαρίσει την ψυχή και το πνεύμα του ενώ τα ψηλά τοιχία από μπετόν συμβάλλουν στην απομόνωση του ατόμου κατά την πράξη του εξαγνισμού. Σύμφωνα με τον Βουδισμό, τα υδάτινα σώματα χρησιμοποιούνταν από δασκάλους ως μέσο για να ξορκίσουν κάποιον δαίμονα ή κακόβουλο πνεύμα παγιδεύοντάς το στο νερό.[12] Σε τέτοιες περιπτώσεις οι άνθρωποι δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το νερό αυτό διότι υπάρχει ο κίνδυνος να ελευθερωθεί το πνεύμα που είναι φυλακισμένο μέσα. Έτσι, ο υδάτινος κήπος του κοιμητηρίου μπορεί να θεωρηθεί ως το καθαρτήριο της ψυχής και ταυτόχρονα η φυλακή των προσωπικών “δαιμόνων” που κουβαλάει ο κάθε άνθρωπος.[13]

Λεβάντα Επεξεργασία

Η λεβάντα λόγω της ηρεμιστικής της ιδιότητας, αποτελεί σύμβολο γαλήνης και αγνότητας. Για τους λόγους αυτούς χρησιμοποιείται στον διαλογισμό και την προσευχή. Το μωβ χρώμα στον Ινδουισμό και τον βουδισμό συσχετίζεται με την ένωση με τον Θεό , τη σοφία, την αγνότητα και την κάθαρση. Ο λόφος του Βούδα είναι φυτεμένος με πάνω από 150.000 φυτά λεβάντας, τα οποία ανθίζουν από τα τέλη της άνοιξης μέχρι την αρχή του καλοκαιριού, διαδραματίζοντας βασικό ρόλο σε ορισμένα τελετουργικά του ναού, ενώ παράλληλα η μυρωδιά τους προσφέρει ένα αίσθημα αγνότητας και ηρεμίας. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ο λόφος και το ιερό καλύπτονται από χιόνι και αποτελούν ένα επίσης γαλήνιο και μοναδικό θέαμα.[14][15][16]

Φωτοστέφανο Επεξεργασία

Το φωτοστέφανο χρησιμοποιείται συχνά στις απεικονίσεις του θεού Βούδα της βουδιστικής εικονογραφίας,[17] ενώ κάποια βουδιστικά κείμενα αναφέρουν ότι ο Βούδας ακτινοβολούσε όταν βρισκόταν σε νιρβάνα. [18]Το κυκλικό άνοιγμα πάνω από το άγαλμα του Βούδα, πέραν της λειτουργίας του ως πηγή φωτός, λειτουργεί ως φωτοστέφανο για το άγαλμα. [19]Από την οπτική πλευρά του επισκέπτη, ο ουρανός μετατρέπεται σε φωτοστέφανο, με την μοναδική πηγή φωτός να μοιάζει πως πηγάζει από το άγαλμα του Βούδα.

Ο Δρόμος Επεξεργασία

Στην ασιατική κουλτούρα και ιδιαίτερα στις θρησκείες του βουδισμού και του ταοϊσμού ο Δρόμος είναι η πορεία του ανθρώπου προς την πνευματική ανύψωση και την κατάκτηση του Κενού. Ο ίδιος ο Άντο σε πολλά έργα του επιχειρεί, μέσω διαφόρων χωρικών διαδικασιών μύησης να εισάγει τον επισκέπτη στην έννοια του Δρόμου και συνεπώς στην επίτευξη της πνευματικής του ανόρθωσης. Στο συγκεκριμένο έργο, η αναφορά του Άντο στο Δρόμο φανερώνεται στα στάδια της πορείας- διαδρομής  που ακολουθεί ο επισκέπτης με στόχο να φτάσει στο ιερό.  Στην αρχή της διαδρομής  ο επισκέπτης κινείται βλέποντας την είσοδο προς το ιερό. Η αξονική του πορεία διακόπτεται καθώς εισέρχεται στον υδάτινο κήπο τον οποίο καλείται να διασχίσει περιμετρικά οδηγούμενος από τους ψηλούς, λείους μπετονένιους τοίχους που τον περιβάλλουν. Ο προορισμός χάνεται από το οπτικό πεδίο του ενώ τα τοιχία απομονώνουν τον επισκέπτη από τον έξω κόσμο. Χωρίς ορατό στόχο η σκέψη δεν ταλανίζεται πλέον από το βάρος του σκοπού (μη σκέψη) ενώ το σώμα του κινείται ελεύθερο έχοντας εμπιστοσύνη στον Δρόμο. Όταν ο επισκέπτης εξέρχεται από τον υδάτινο κήπο αποκτά ξανά οπτική επαφή με την είσοδο του ναού, αλλά έχει αφήσει πίσω του το άγχος της καθημερινότητας έχοντας έρθει πιο κοντά στο Κενό. Φτάνοντας στην είσοδο του ναού, η επαφή με τον ουρανό και το φως χάνεται καθώς ο επισκέπτης εισέρχεται στη σήραγγα. Για άλλη μια φορά, ο επισκέπτης καλείται να εμπιστευτεί το Δρόμο και να συνεχίσει έτσι ώστε να ξαναβρεί την επαφή του με τον ουρανό. Έτσι, στο τέλος της σήραγγας όταν φτάνει στο ιερό, βρίσκει ξανά το φως  πάνω από το κεφάλι του αγάλματος. Με αυτόν τον τρόπο, ο Βούδας χαρίζει την πνευματική διαύγεια στον επισκέπτη που έφτασε στο τέλος του ταξιδιού του, γίνεται ο διαμεσολαβητής ανάμεσα στον επισκέπτη και τον ουρανό, ανάμεσα στον άνθρωπο και το Κενό.[20][21][22][23]

Υλικά Επεξεργασία

Ολόκληρη η κατασκευή του ναού στο λόφο του Βούδα είναι από σκυρόδεμα. Το λείο σκυρόδεμα που χαρακτηρίζει τα έργα του Άντο οφείλεται στον ξυλότυπο, που χρησιμοποιεί, έχοντας και ο ίδιος γνώσεις ξυλουργού, και τον τρόπο με τον οποίο τον προετοιμάζει, όχι τόσο στην ίδια την πρόσμιξη του σκυροδέματος.[24] Ο Άντο θεωρεί πως σήμερα το καλύτερο υλικό για να δημιουργήσεις μια αρχιτεκτονική φωτός και χώρου είναι το οπλισμένο σκυρόδεμα. Ωστόσο χρησιμοποιώντας το, δεν επιθυμεί την δημιουργία ενός συμπαγούς και βαρέως χωρίσματος, αντιθέτως, στόχος του είναι να δημιουργεί επιφάνειες ομοιογενείς και ελαφριές. Όπως αναφέρει και ο ίδιος “Όταν το οπλισμένο σκυρόδεμα συμφωνεί με την αισθητική μου, η επιφάνεια τoυ χωρίσματoς, τoυ τoίχoυ, γίνεται αφηρημένη. Μετατρέπεται σε κενό και προσεγγίζει το άπειρο.[25] Η ύπαρξη του τοίχου ως ύλης εξαφανίζεται, τo μόνo πoυ εμφανίζεται ως οπτική αντίληψη είναι η οριοθέτηση του χώρου”. Όσον αφορά το εν λόγω έργο, στον κύριο χώρο του ναού όπως και στην σήραγγα που οδηγεί σε αυτόν  το σκυρόδεμα δημιουργεί τριγωνικές αναδιπλώσεις ενώ στον υδάτινο κήπο και τα δύο περίπτερα εκατέρωθέν του έχουμε απλά μεπτονένια τοιχία.

Ο αρχιτέκτονας Επεξεργασία

Ο Ταντάο Άντο γεννήθηκε το 1941 στην Οσάκα της Ιαπωνίας. Από μικρή ηλικία μαθήτευσε στο πλάι ενός ξυλουργού. Πριν ασχοληθεί με την αρχιτεκτονική εργαζόταν ως μποξέρ. Ήταν αυτοδίδακτος και απέκτησε τις γνώσεις του επισκεπτόμενος μεγάλα κτήρια της δυτικής αρχιτεκτονικής  και παραδοσιακά κτήρια Ιαπωνικής αρχιτεκτονικής καθώς και αναλύοντας κτήρια μεγάλων αρχιτεκτόνων όπως του Λε Κορμπυζιέ (Le Corbusier), του Μις Βαν Ντε Ρόε (Mies Van Der Rohe), του Φρανκ Λόιντ Ράιτ (Frank Lloyd Wright) και του Λούις Καν (Louis Khan). Έχει κερδίσει πολλά σημαντικά βραβεία μεταξύ των οποίων και το βραβείο Pritzker (1995). Είναι ιδιαίτερα γνωστός για τον μοναδικό τρόπο που χρησιμοποιεί το σκυρόδεμα στις κατασκευές του προκειμένου να δημιουργήσει πολύπλοκες χωρικές ποιότητες διατηρώντας ταυτόχρονα πλήρη οπτική απλότητα. Η αρχιτεκτονική του είναι ισχυρά επηρεασμένη από την Ιαπωνική θρησκεία και τον τρόπο ζωής με έντονους συμβολισμούς.

Εικόνες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Vitra | The Hill of the Buddha». www.vitra.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2022. 
  2. «Hokkaido 2020: The Hill of Buddha». Japan Reference (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Tadao Ando surrounds huge buddha statue with lavender-covered mound». Dezeen (στα Αγγλικά). 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  4. Barba-Court, Kala (26 Σεπτεμβρίου 2017). «Architect Tadao Ando builds a lavender-covered hill around a Buddha sculpture». PLAIN Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  5. «Tadao Ando Envelops Giant Buddha Statue in Lavender-Planted Hill Temple». ArchDaily (στα Αγγλικά). 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  6. «checkonsite.com - Hill of the Buddha» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  7. «Makomanai Takino Cemetery · 2 Takino, Minami Ward, Sapporo, Hokkaido 005-0862, Ιαπωνία». Makomanai Takino Cemetery · 2 Takino, Minami Ward, Sapporo, Hokkaido 005-0862, Ιαπωνία. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  8. 8,0 8,1 «Hill of the Buddha —Ala Champ». champ-magazine.com. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  9. Green, Jared (31 Ιουλίου 2017). «Tadao Ando's Hill of the Buddha». THE DIRT (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  10. «The Hill of the Hidden Buddha | Travel Japan | JNTO». Japan National Tourism Organization (JNTO) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2021. 
  11. «Buddhism – Sveriges buddhistiska gemenskap» (στα Σουηδικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  12. «Blessings of Water, Blessed Water, and Blessing the Water». Pulitzer Center (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  13. «Significance of Water in Buddhism». Moonpointer : Buddhist Blog of Everyday Dharma (στα Αγγλικά). 8 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  14. Stanton, Kristen M. (30 Απριλίου 2021). «Lavender Flower Meanings, Symbolism & Folklore». UniGuide (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  15. Echolls, Taylor. «Religious Symbolism of Purple | Synonym». classroom.synonym.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  16. Pramod, Gopika (3 Αυγούστου 2021). «The hill of the Buddha – Tadao Ando - archEstudy -». archEstudy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  17. «Halo (religious iconography)» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2022-01-15. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Halo_(religious_iconography)&oldid=1065751070. 
  18. «The Halo | Religious Iconography Representing Gautama Buddha | Buddha heads». www.buddha-heads.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  19. «The Hill of the Hidden Buddha | Travel Japan | JNTO». Japan National Tourism Organization (JNTO) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  20. Little, John R. (1997). The tao of gung fu : a study in the way of Chinese martial art (First edition έκδοση). North Clarendon, Vermont. ISBN 0-8048-3110-6. 37950771. 
  21. Cleary, Thomas F.· Yagyū, Munenori (2005). The book of five rings. Boston. ISBN 978-1-59030-248-4. 183881541. 
  22. Legge, James (1997). Tao te ching (Dover ed., unabridged έκδοση). Mineola, N.Y.: Dover Publications. ISBN 0-486-29792-6. 37928570. 
  23. «H αποτύπωση της έννοιας του κενού-ma στη σύγχρονη Ιαπωνική Αρχιτεκτονική και το έργο του Tadao Ando by Lydia Koptsopoulou - Issuu». issuu.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  24. «Tadao Ando | The Pritzker Architecture Prize». www.pritzkerprize.com. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2022. 
  25. Ando, Tadao (February 1988). Σόμου, Ιωάννα, επιμ. «my concrete». l' architecture d' aujourd hui (255): 42-43.