Μάριο Λίβιο
Ο Μάριο Λίβιο (Mario Livio, γενν. 1945) είναι Ισραηλινός αστρονόμος και συγγραφέας εκλαϊκευτικών επιστημονικών βιβλίων. Από το 1991 μέχρι το 2015 εργαζόταν ως αστροφυσικός στο Επιστημονικό Ινστιτούτο του Διαστημικού Τηλεσκοπίου, το οποίο λειτουργεί το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ. Είναι ίσως περισσότερο γνωστός για το βιβλίο του με θέμα τον αριθμό φ με τίτλο Ο χρυσός λόγος: η ιστορία του Φ, του εκπληκτικότερου αριθμού, που εκδόθηκε και στην ελληνική γλώσσα. Το βιβλίο κέρδισε το Βραβείο Πεάνο και το Διεθνές Βραβείο «Πυθαγόρας» για εκλαϊκευμένα βιβλία μαθηματικών.
| Μάριο Λίβιο | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | מריו ליביו (Εβραϊκά) και Mario Livio (Αγγλικά) |
| Γέννηση | 1945[1][2][3] Βουκουρέστι[4] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ισραήλ Ρουμανία Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[5][6] |
| Σπουδές | Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ Ινστιτούτο Επιστήμης Ισραήλ[7] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αστρονόμος αστροφυσικός[8] παιδαγωγός συγγραφέας φυσικός μαθηματικός[9] |
| Εργοδότης | Space Telescope Science Institute[10] Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ισραήλ[11] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | μέλος της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (2009)[12][13] βραβείο Πεάνο (2003)[12] |
| Ιστότοπος | |
| www | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία και ερευνητικό έργο Επεξεργασία
Ο Λίβιο γεννήθηκε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας, όπου έμεινε για λίγα χρόνια με τους παππούδες και γιαγίαδες του όταν οι γονείς του υποχρεώθηκαν να διαφύγουν από τη χώρα για πολιτικούς λόγους.[14] Σε ηλικία 5 ετών έφυγε και ο Μάριο με τους παππούδες και γιαγίαδες του, και εγκαταστάθηκαν στο Ισραήλ. Υπηρέτησε στον Ισραηλινό Στρατό ως νοσοκόμος στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967.
Ο Λίβιο πήρε πτυχίο φυσικομαθηματικών από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, μεταπτυχιακό (M.S.) στη θεωρητική σωματιδιακή φυσική από το Ινστιτούτο Weizmann και διδακτορικό στη θεωρητική αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Διετέλεσε καθηγητής της φυσικής στο «Τεχνιόν» από το 1981 έως το 1991, προτού διορισθεί στο Επιστημονικό Ινστιτούτο του Διαστημικού Τηλεσκοπίου.
Από το 2000 ο Λίβιο εστίασε την έρευνά του στις εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων και τη χρήση τους στον προσδιορισμό του ρυθμού της διαστολής του Σύμπαντος. Επίσης έχει μελετήσει τη λεγόμενη σκοτεινή ενέργεια, τις μαύρες τρύπες και τον σχηματισμό νέων πλανητικών συστημάτων. Συνεισέφερε σε εκατοντάδες ερευνητικές εργασίες που δημοσιεύθηκαν σε ερευνητικά περιοδικά αστροφυσικής. Το 2009 εκλέχθηκε τιμητικά ως «Εταίρος» της Αμερικανικής Ενώσεως για την Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS), «για τις διακεκριμένες συνεισφορές του στην αστροφυσική δια των ερευνών αστέρων και γαλαξιών, και για την παρουσίαση των φυσικών επιστημών και των μαθηματικών στο ευρύ κοινό».[15]
Ο Λίβιο και η σύζυγός του Σόφι, που είναι μικροβιολόγος, έχουν τρία παιδιά.
Εκλαϊκευτικό έργο Επεξεργασία
Επί σχεδόν είκοσι χρόνια ο Λίβιο εκλαϊκεύει την αστρονομία και τα μαθηματικά με βιβλία, διαλέξεις, άρθρα σε περιοδικά, καθώς και ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές παρουσιάσεις.
Το πρώτο του εκλαϊκευτικό βιβλίο ήταν το Επιταχυνόμενο Σύμπαν (2000), που εξηγούσε με απλά λόγια την θεωρία ότι το Σύμπαν διαστέλλεται με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό. Ανέφερε τις πιθανές αιτίες για κάτι τέτοιο και τις θεωρητικές του συνέπειες, ιδίως για την πίστη στην «ομορφιά» των φυσικών νόμων που διέπουν το Σύμπαν.
Γνώστης και οπαδός των καλών τεχνών, ιδιοκτήτης εκατοντάδων βιβλίων τέχνης, ο Λίβιο χρησιμοποίησε αυτή του την ιδιότητα στο επόμενο βιβλίο του, το Ο χρυσός λόγος: η ιστορία του Φ, του εκπληκτικότερου αριθμού (2002). Σε αυτό διατρέχει την επίδραση της χρυσής τομής σε πολλούς αιώνες τέχνης, όχι μόνο στις καθαυτό εικαστικές τέχνες, αλλά και στην αρχιτεκτονική, στη μουσική, ακόμα και σε θεωρίες σχετικές με τη χρηματιστηριακή αγορά.
Στο βιβλίο Η εξίσωση που δεν μπορούσε να λυθεί (2005) ο Λίβιο εξηγεί το πώς οι προσπάθειες να επιλυθεί η πεμπτοβάθμια εξίσωση οδήγησαν στη Θεωρία ομάδων και στα μαθηματικά της συμμετρίας. Υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των Εβαρίστ Γκαλουά και Νιλς Χένρικ Άμπελ στην ανάπτυξη αυτού του κλάδου των μαθηματικών.
Στο Είναι ο Θεός μαθηματικός; (2009) ο Λίβιο παρουσιάζει τη μυστηριώδη ικανότητα των μαθηματικών να περιγράφουν και να προβλέπουν με ακρίβεια τον φυσικό κόσμο και τα φυσικά φαινόμενα. Επιχειρεί επίσης να απαντήσει ένα ερώτημα με το οποίο έχουν παλέψει μαθηματικοί και φιλόσοφοι επί αιώνες: τα μαθηματικά επινοούνται ή ανακαλύπτονται; Το βιβλίο επιλέχθηκε από την Washington Post ως ένα από τα καλύτερα του 2009.
Το Ιδιοφυείς γκάφες (2013) συνοψίζει σοβαρά λάθη που έκαναν πέντε μεγάλες μορφές της επιστήμης: ο Κάρολος Δαρβίνος, ο Λόρδος Κέλβιν, ο Λάινους Πόλινγκ, ο Φρεντ Χόυλ και ο Αλβέρτος Αϊνστάιν.
Ελληνικές μεταφράσεις Επεξεργασία
- Ο χρυσός λόγος: η ιστορία του Φ, του εκπληκτικότερου αριθμού, μετάφραση Μαριάννα Σταυροπούλου, εκδ. «Ενάλιος», Αθήνα 2005, ISBN 978-960-536-241-6
- Η εξίσωση που δεν μπορούσε να λυθεί, Αθήνα 2013, ISBN 978-960-536-470-0
- Είναι ο θεός μαθηματικός;, μετάφρ. Όλγα Γκαρτζονίκα, Αθήνα 2014, ISBN 978-960-536-516-5
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 113534876. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 CONOR.SI. 62634851. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Autoritats UB. a1022368.
- ↑ «הארץ» (Σύγχρονα Εβραϊκά, Αγγλικά, Εβραϊκά) Amos Schocken.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12418236t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 62634851.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2019.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ onbeing
.org /programs /mario-livio-mathematics-mystery-and-the-universe /. - ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
- ↑ 12,0 12,1 www
.mario-livio .com /about. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2021. - ↑ www
.aaas .org /sites /default /files /AnnualReports /2009 /aaas _ann _rpt _09l _fellows .pdf. - ↑ «Mario Livio - Mysteries of an Expanding Universe». On Being with Krista Tippett. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ NASA and STScI (18 Δεκεμβρίου 2009). «STScI Senior Astrophysicist Mario Livio Elected AAAS Fellow». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2011.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Επίσημος ιστότοπος
- Παρουσίαση του Λίβιο στη Σύνοδο της Mars Society το 2009