Συντεταγμένες: 10°21′00″S 39°16′00″E / 10.35°S 39.2667°E / -10.35; 39.2667

Η Μάχη της Μαχίουα (Αγγλικά: Battle of Mahiwa) μεταξύ των Αυτοκρατορικών δυνάμεων της Γερμανίας και της Βρετανίας διεξήχθη κατά τη διάρκεια της Εκστρατείας στην Ανατολική Αφρική κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τα στρατεύματα της Ένωσης Νοτίου Αφρικής και της Αποικιοκρατικής Νιγηρίας υπό τον Αντιστράτηγο[Σημ. 2] Louis Jacob van Deventer κατέλαβαν στην Μαχίουα (Mahiwa) της Γερμανικής Ανατολικής Αφρικής, μια φάλαγγα υπό τον Γερμανό Ταξίαρχο Πάουλ Έμιλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ (Paul Emil von Lettow-Vorbeck). Οι Γερμανοί προκάλεσαν σημαντικές απώλειες στο στρατό του Αντιστράτηγου Louis Jacob van Deventer, αναγκάζοντάς τον να υποχωρήσει. Αλλά οι Γερμανοί έχασαν ένα μεγάλο ποσοστό των δυνάμεών των και τελικά αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τις θέσεις των και να συνεχίσουν τον ανταρτοπόλεμό τους. Η μάχη καταγράφηκε από τη Βρετανική Επίσημη Ιστορία, ως η «πιο καταστροφική ημέρα για τον στρατό της Νιγηρίας από το σχηματισμό της δύναμης» και ονομάστηκε «η πιο άγρια μάχη στην ιστορία των Αφρικανικών συγκρούσεων - χωρίς να αποκλείεται η Omdurman[Σημ. 3] ή οποιαδήποτε συμπλοκή του πολέμου των Μπόερ».

Μάχη της Μαχίουα
(Battle of Mahiwa)
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Τμήμα Πεδινού Νοσηλευτικού Προσωπικού, σε πορεία προς τη Μαχίουα. (Νιγηριανή Ταξιαρχία, Οκτώβριος 1917).
Χρονολογία15–18 Οκτωβρίου 1917
ΤόποςΜαχίουα, Γερμανική Ανατολική Αφρική
ΈκβασηΓερμανική νίκη
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Αντιστράτηγος Σερ Louis Jacob van Deventer
Ταξίαρχος Percival Scot Beves
Δυνάμεις
1.500 άνδρες[1]
4.900 άνδρες[1]
Απώλειες
95 νεκροί
422 τραυματίες[1]
2.700 νεκροί
---- τραυματίες[1]

Ιστορικό Επεξεργασία

Με τη δύναμη του Υποστράτηγου Κουρτ Βάλε στο Νυανγκάο (Nyangao), να έχει χωριστεί από την κύρια δύναμη του φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, οι Βρετανοί συνέλαβαν ένα σχέδιο ώστε να αποκόψουν και να περικυκλώσουν τη φάλαγγα του Κουρτ Βάλε, με το να την υπερφαλαγγίσουν από μια δύναμη Νιγηριανών.[2] Εν συνεχεία, θα τοποθετούσαν ένα μεγάλο σώμα στρατιωτών, σε μια μετωπική επίθεση και θα περικύκλωναν τη δύναμη.[3]

Μάχη Επεξεργασία

Στάλθηκε μία δύναμη τριών Νιγηριανών ταγμάτων, εναντίον των στρατευμάτων του Υποστράτηγου Κουρτ Βάλε στο Νυανγκάο και τον καθήλωσαν εκεί στις 15 Οκτωβρίου 1917.[2] Ο φον Λέτοβ, προειδοποίησε τα στρατεύματά του και στις 10 Οκτωβρίου άρχισε μια βεβιασμένη πορεία διασχίζοντας τα Όρη Λικανγκάρα (Likangara Mountains), που χώριζαν τη δύναμή του από αυτή του Βάλε.[4] Βάδισε με πέντε λόχους και δυο ορεινά πυροβόλα, πάνω από τα όρη, από τη Λικανγκάρα (Likangara) έως το Mnacho, βαδίζοντας σταθερά μέσα στη νύχτα, ώστε να φτάσει με το χάραμα.[4] Το μονοπάτι ήταν στενό και επικίνδυνο, οι άκρες των γκρεμών ήταν απότομες, τόσο απόκρημνες που η φάλαγγα παρ' ολίγον να διασπαστεί.[4] Είχαν τεράστια δυσκολία με τα πεδινά πυροβόλα· κόλλησαν στο μονοπάτι και οι Ασκάρι[Σημ. 4][Υποσημ. 1][Υποσημ. 2] έπρεπε να βοηθήσουν τους μεταφορείς ώστε να τα φέρουν πίσω από τη φάλαγγα.[4] Καθώς πλησίαζε, μάθαινε για τον εχθρό ενώ,μπορούσαν να ακούσουν τους ήχους των όπλων και των πολυβόλων, που δήλωναν μάχη σε εξέλιξη.[4] Ο θόρυβος και η σύγχυση άρχισαν να βασιλεύουν. Ο φον Λέτοβ έχασε το χάρτη και τη θήκη των μηνυμάτων του.[4] Ο Beves, φαινόταν ότι κατάφερε να συγκεντρώσει για αυτή την επίθεση, έξι χιλιάδες άνδρες και σε αντίθεση με τον Σματς, ο φον Λέτοβ ήταν σίγουρος ότι το σχέδιο του Beves θα ήταν να επιτεθεί μετωπικά εναντίων των Γερμανών, γνωρίζοντας την αριθμητική του ανωτερότητα και να τους πλήξει κατ' ευθείαν.[4] Ο φον Λέτοβ θα μπορούσε να είχε κινηθεί πίσω από τον Beves και να επιχειρήσει να τον πλήξει, αλλά απέρριψε αυτό το σχέδιο εξαιτίας της εξαιρετικά ανώτερης αριθμητικής δύναμης των Βρετανών, που ήσαν απέναντι του Βάλε.[4] Αν ο φον Λέτοβ πήγαινε γύρω από τον Beves, ο Βάλε, θα μπορούσε να είχε ηττηθεί πριν καν προλάβει ο φον Λέτοβ να φτάσει εκεί και έτσι ολόκληρη η επιχείρηση θα είχε καταλήξει σε πανωλεθρία, ο Βάλε θα είχε ηττηθεί και ο φον Λέτοβ θα ήταν και πάλι περικυκλωμένος.[4] Εν συνεχεία, στις 16 Οκτωβρίου, ο φον Λέτοβ έφτασε στον ποταμό Narunju, στον ποταμό Njendedi και τέλος στον ποταμό Μαχίουα, όπου τα χίλια πρόσθετα τουφέκια του, σταθεροποίησαν τη γραμμή του Βάλε. Δεν υπήρξε υποχώρηση, οι Γερμανοί παρέμεναν και τους απωθούσαν κύμα προς κύμα. Ο φον Λέτοβ πηγαινοερχόταν μέσα από τα χαρακώματα, πίνοντας καφέ μαζί με τον Υπολοχαγό von Ruckteschell και μεταβαίνοντας στο απόσπασμα του Goering για να κάνει τον εαυτό του εμφανή. Τα Βρετανικά στρατεύματα, κατάφεραν και διέσπασαν το σημείο εκείνων των οπλοπολυβόλων.[4] Οι Βρετανοί επιτέθηκαν με εφ' όπλου λόγχη και οι Ασκάρι τους αντιμετώπιζαν με ξιφολόγχες.[4] Ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ έφερε τις ενισχύσεις στον Βάλε και αντέταξε τους τέσσερις πρόσθετους λόχους εναντίον τους.[4] Σύντομα, οι Νιγηριανοί απειλήθηκαν με περικύκλωση και υπέστησαν σοβαρές απώλειες. Από τους Βρετανούς, στάλθηκε μια μεγαλύτερη δύναμη, για να επιτεθεί στους Γερμανούς από την αντίθετη πλευρά, αλλά και αυτή, επίσης αντιμετωπίστηκε με επίμονη αντίσταση, όταν οι Γερμανοί αποχώρησαν στο Νυανγκάο στις 16 και έσκαψαν χαντάκια στην κορυφογραμμή της Μαχίουα 2 μίλια (3,2 χλμ.) από την προηγούμενη θέση τους.[2] Παρά τις επιθέσεις από τη νεοφερμένη Βρετανική δύναμη, οι Γερμανοί κατόρθωσαν να διατηρήσουν τα εδάφη τους και να αντεπιτεθούν στις 17 και 18 Οκτωβρίου 1917, αναγκάζοντας τους Βρετανούς να αποσυρθούν με βαριές απώλειες.[5]

Συγκεκριμένα, διαισθανόμενος ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, ότι ο van Deventer έστειλε εναντίων του μια μεγάλη δύναμη, έδραξε την ευκαιρία και κατευθύνθηκε με πέντε λόχους Schutztruppe (αποικιακή δύναμη),[Σημ. 5] να εμπλακούν με τους Αφρικανικούς Τυφεκιοφόρους του Βασιλιά (King's Afrikan Rifles [KAR]), των οποίων ηγείτο ο Νοτιοαφρικανός Ταξίαρχος[Σημ. 6] Percival Scot Beves.[1] Η σύρραξη συνέβη στη Μαχίουα στις 17 Οκτωβρίου 1917, παρά τον Ποταμό Λουκουλέντι (Lukuledi River), όπου ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ είχε παρατάξει και οχυρώσει τις δυνάμεις του σε μια κορυφογραμμή.[1] Οι Βρετανοί επιτέθηκαν με το χάραμα. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις, ακόμη και εφ' όπλου λόγχη, ανάλωσαν ολόκληρη την ημέρα.[1] Μετά από μια ήσυχη νύχτα, το πρωί της 18ης Οκτωβρίου 1917, ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ έχει ορθώς εκτιμήσει ότι ο Beves θα επιχειρήσει κατά μέτωπο επίθεση,[Σημ. 7] τα στρατεύματά του επιφέρουν επί των KAR ένα φοβερό τίμημα καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, υποχρεώνοντας και τις δυο πλευρές, να αποσυρθούν τη νύχτα εξουθενωμένες.[1] Οι Βρετανοί, από την αρχική δύναμη των 4.900 ανδρών, έχασαν 2.700 άνδρες.[1] Οι Γερμανοί, από τους 1.500 άνδρες, είχαν 95 νεκρούς και 422 τραυματίες.[1]

Επακόλουθο Επεξεργασία

Οι Βρετανικές δυνάμεις ηττήθηκαν με βαρύτατες απώλειες, έχοντας πάνω από 2.700 θύματα, ενώ, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.[3] Μολονότι ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ είχε προκαλέσει τον μεγαλύτερο αριθμό απωλειών στους Συμμάχους, στο Αφρικανικό Θέατρο από τη Μάχη της Τάνγκα, η μάχη δεν πήγε τόσο καλά όσο ήλπιζε. Οι Γερμανικές απώλειες των 500 - 600 θυμάτων, ήταν πάνω από το τριάντα τοις εκατό των εμπλεκόμενων δυνάμεών τους.[6] Οι Βρετανοί θα ανακτούσαν τις απώλειές των και θα συνέχιζαν να κατέχουν ένα τεράστιο πλεονέκτημα σε αριθμό ανδρών. Για τη Γερμανική Schutztruppe αυτό ήταν σοβαρό: δεν υπήρχαν εφεδρείες για να συμπληρωθούν πάλι οι τάξεις.[1] Τα Γερμανικά εφόδια ήταν εξαιρετικά περιορισμένα και σε μόλις τέσσερις ημέρες μάχης, είχαν αναλώσει πάνω από 850.000 σφαίρες,[6] σχεδόν όλα τα εφόδια των φυσιγγίων νέας γενιάς (smokeless cartridges) του.[εκκρεμεί παραπομπή][Σημ. 8] Χωρίς επαρκή πυρομαχικά για τα σύγχρονα όπλα της, η Γερμανική δύναμη περιορίστηκε στη χρήση των παλαιών Mauser (Μοντέλο του 1871), τα οποία χρησιμοποιούσαν φυσίγγια πυρίτιδας.[εκκρεμεί παραπομπή] Με λιγοστά εφόδια και φοβούμενος μία άλλη επίθεση, ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ αποφάσισε να αποχωρήσει από τη Γερμανική Ανατολική Αφρική και να ξεκινήσει μια εισβολή στην Πορτογαλική Ανατολική Αφρική, όπου ήλπιζε να επανακτήσει τη δύναμή του καταλαμβάνοντας εφόδια από τον εκεί κακώς προετοιμασμένο Πορτογαλικό Στρατό.[6]

Μετά τη μάχη και όταν το Γερμανικό Επιτελείο έμαθε τα αποτελέσματά της, ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ προήχθη στο βαθμό του Υποστράτηγου.[7]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Παρόλο που ο Υποστράτηγος Κουρτ Βάλε, ήταν ιεραρχικά (τόσο στην επετηρίδα όσο και βαθμολογικά), ανώτερος του τότε Ταξίαρχου Πάουλ Έμιλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, με την έκρηξη του ΑΠΠ, προσφέρθηκε να υπηρετήσει εθελοντικά υπό τις διαταγές του Στρατιωτικού Διοικητή (τότε Αντισυνταγματάρχη) φον Λέτοβ-Φόρμπεκ.
  2. O Αγγλικός στρατιωτικός βαθμός Lieutenant General, μεταφράζεται στον αντίστοιχο Ελληνικό στρατιωτικό βαθμό του Αντιστράτηγου.
  3. Η Omdurman (Αραβικά: أم درمان Umm Durmān) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο Σουδάν και την Πολιτεία του Χαρτούμ. Βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού Νείλου, απέναντι από την πρωτεύουσα, Χαρτούμ. Ετυμολογικά, η ονομασία Omdurman (Umm Durmān), κυριολεκτικά μεταφράζεται ως "Μητέρα του Durmān", αλλά ποια ήταν ή θα μπορούσε να είναι, δεν είναι γνωστό.[Παρ. Σημ. 1]
  4. O askari (πληθ. οι askaris), είναι η Αραβικής προέλευσης λέξη των Σουαχίλι για τον στρατιώτη ή τον αστυνομικό.[Παρ. Σημ. 2]
  5. Schutztruppe (Γερμανικά: ˈʃʊtsˌtʁʊpə κυριολ. «δύναμη προστασίας»), ήταν η επίσημη ονομασία των αποικιακών στρατευμάτων στα Αφρικανικά εδάφη της Γερμανικής Αποικιακής Αυτοκρατορίας, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το 1918. Παρόμοια με άλλα αποικιακά στρατεύματα, τα Schutztruppen αποτελούνταν από εθελοντές Ευρωπαίους υπαξιωματικούς και αξιωματικούς, όπως επίσης από ιατρούς και κτηνιάτρους. Οι περισσότερες κατεταγμένες σειρές είχαν στρατολογηθεί από τις αυτόχθονες κοινότητες εντός των Γερμανικών αποικιών ή κι'από άλλες περιοχές της Αφρικής.[Παρ. Σημ. 3]
  6. Ο ταξίαρχος (Ταξ/χος) είναι βαθμός ανώτατου αξιωματικού, είναι ο πιο καινούριος βαθμός αξιωματικού στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις: καθιερώθηκε, αρχικά στον Στρατό Ξηράς, την περίοδο 1945 - 1946, υπό την επιρροή Βρετανών και Αμερικανών στρατιωτικών συμβούλων, ως ενδιάμεσος ανάμεσα στον συνταγματάρχη και τον υποστράτηγο. Στον Στρατό Ξηράς ο ταξίαρχος είναι ανώτερος του συνταγματάρχη και κατώτερος του υποστράτηγου. Στην Ελλάδα είναι ο ελάχιστος βαθμός ο οποίος απαιτείται για την απονομή της Διαμνημονεύσεως Ηγεσίας Σχηματισμού — Μεγάλης Μονάδας.
  7. Ο φον Λέτοβ είχε ψυχολογήσει τον χαρακτήρα του Ταξίαρχου Beves: ήταν ένας γενναίος στρατιώτης, πολύ γενναίος, πάρα πολύ γενναίος. Υπήρχαν όμως στιγμές όπου η ανδρεία γινόταν ηλιθιότητα και ο φον Λέτοβ έδωσε σημασία σε αυτή την ποιότητα του Beves.[Παρ. Σημ. 4]
  8. Ο όρος "smokeless cartridges" αναφέρεται στις σφαίρες νέας γενιάς, όμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται και σήμερα, με μείγμα πυρίτιδας που δεν παράγουν καπνό και έτσι δεν ανιχνεύεται η τοποθεσία του όπλου όσο και αυτή του στρατιώτη. Στις παλαιότερες σφαίρες, μετά τον πυροβολισμό, ανερχόταν ένα συννεφάκι καπνού, γεγονός που καθιστούσε εύκολο τον εντοπισμό εκείνου που πυροβόλησε.
Παραπομπές σημειώσεων
  1. Robert S. Kramer· Richard A. Lobban Jr.· Carolyn Fluehr-Lobban (2013). Historical Dictionary of the Sudan. Plymouth, UK: Scarecrow Press. σελ. 338. ISBN 978-0-8108-7940-9. 
  2. J M Sinclair (1995). «Askari». Collins English Dictionary. Glasgow: HarperCollins Publishers. σελ. 89. ISBN 0-00-470677-3. 
  3. Gann, L.H.· Duignan, Peter (1977). The Rulers of German Africa, 1884-1914. Palo Alto: Stanford University Press. σελ. 116. 
  4. Edwin P.Hoyt (1981). «The Great East African Battle». Guerilla, Colonel Von Lettow-Vorbeck and Germany's East African Empire (PDF). New York, USA: MacMillan Publishing Co., Inc. σελ. 461. 

Υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960, η λέξη άρχισε να διαχωρίζεται για μεν τον στρατιώτη σε askari, για δε τον αστυνομικό σε polici (προφέρεται: πολίσι).
  2. Στα Ελληνικά υπάρχει το ασκέρι, το οποίο προέρχεται από το Τουρκικό asker που σημαίνει:
    α. τακτικό ή άτακτο στρατιωτικό σώμα
    β. τα μέλη μιας οικογένειας (συνήθως πολυμελούς) και
    γ. πλήθος.[Παρ. Υποσημ. 1]
Παραπομπές υποσημειώσεων
  1. Εμμ. Κριαράς (1995). «ασκέρι». Νέο Ελληνικό Λεξικό, Λεξικό της σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής γλώσσας. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. σελ. 192. ISBN 960-213-326-0. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 David F. Burg, Edward L. Purcell, L. Edward Purcell (1998). «17 & 18 October 1917». Almanac of World War I. Lexington, Kentucky, USA: University Press of Kentucky. σελ. 184. ISBN 0-8131-2072-1. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Paice 2008, p. 330.
  3. 3,0 3,1 Burg & Purcell 2004, p. 184.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Edwin P.Hoyt (1981). «The Great East African Battle». Guerilla, Colonel Von Lettow-Vorbeck and Germany's East African Empire (PDF). New York, USA: MacMillan Publishing Co., Inc. σελ. 461. 
  5. Paice 2008, p. 331.
  6. 6,0 6,1 6,2 Paice 2008, p. 332.
  7. Hoyt, p. 175;

Βιβλιογραφία Επεξεργασία