Η Μάχη του Μαλπλακέ, η οποία έλαβε χώρα στις 11 Σεπτεμβρίου 1709, ήταν μία από τις κύριες μάχες του Πολέμου της Ισπανικής διαδοχής, κατά την οποία ήταν αντιμέτωποι οι Βουρβόνοι της Γαλλίας και της Ισπανίας και μία συμμαχία με κύρια μέλη την Μεγάλη Βρετανία, τις Ηνωμένες Επαρχίες και το Βασίλειο της Πρωσσίας.

Μάχη του Μαλπλακέ
Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής
Η Μάχη του Μαλπλακέ, όπως την είδε η πλευρά των Συμμάχων.
Χρονολογία11 Σεπτεμβρίου 1709
ΤόποςΜαλπλακέ, σημερινή Γαλλία
50°19′11″N 3°50′12″E / 50.31972°N 3.83667°E / 50.31972; 3.83667Συντεταγμένες: 50°19′11″N 3°50′12″E / 50.31972°N 3.83667°E / 50.31972; 3.83667
ΈκβασηΣυμμαχική Πύρρειος νίκη[1]
Αντιμαχόμενοι
Αυστρία
Ηνωμένες Επαρχίες
Βασίλειο της Δανίας
Μεγάλη Βρετανία
Πρωσσία
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
86,000 άνδρες, 100 πυροβόλα[2]
75,000 άνδρες, 80 πυροβόλα[3]
Απώλειες
21,000 νεκροί και τραυματίες[4]
11,000 νεκροί και τραυματίες[4]

Πρελούδιο Επεξεργασία

Μετά από μία καθυστερημένη έναρξη των επιχειρήσεων λόγω του εξαιρετικά δριμύ χειμώνα που προηγήθηκε, η συμμαχική εκστρατεία του 1709 άρχισε στα μέσα Ιουνίου. Καθώς δεν κατάφερε να προσελκύσει τον υπό τον Στρατάρχη Βιλλάρ, Γαλλικό Στρατό λόγω των ισχυρών αμυντικών του γραμμών και των διαταγών του Στρατάρχη από τις Βερσαλλίες να μην διακινδυνεύσει μία μάχη, ο Δούκας του Μάρλμπορω στράφηκε προς την κατάληψη των οχυρών της Τουρναί και του Υπρ. Η Τουρναί έπεσε μετά από μία ασυνήθιστα μακρά πολιορκία διάρκειας 70 ημερών με αποτέλεσμα να έχει έρθει ήδη ο Σεπτέμβριος. Ο Μάρλμπορω, ο οποίος δεν ήθελε να διακινδυνεύσει τον κίνδυνο διασποράς ασθενειών στο στράτευμα του στην ελώδη περιοχή γύρω από το Υπρ, κινήθηκε προς τα ανατολικά και προς το μικρότερο οχυρό της Μονς, με την κατάληψη του οποίου ήλπιζε να υπερκεράσει τη γαλλική αμυντική γραμμή από τα δεξιά. Ο Βιλλάρ τον ακολούθησε, έχοντας νέες διαταγές από τον Λουδοβίκο ΙΔ' να αποτρέψει την πτώση της Μονς με κάθε κόστος - ουσιαστικά μία διαταγή στον επιθετικό στρατάρχη να εμπλακεί σε μάχη. Μετά από αρκετούς πολύπλοκους ελιγμούς, οι δύο στρατοί βρέθηκαν αντιμετώποι κατά μήκος του ανοίγματος του Μαλπλακέ, νοτιοδυτικά της Μονς.

Μάχη Επεξεργασία

Ο συμμαχικός στρατός, ο οποίος αποτελείτο κυρίως από ολλανδικά και αυστριακά στρατεύματα, αλά επίσης και με ισχυρά βρετανικά και πρωσικά αποσπάσματα, διοικούνταν από τον Δούκα του Μάρλμπορω και τον Πρίγκηπα Ευγένιο της Σαβοΐας,ενώ οι Γάλλοι και ένα απόσπασμα Βαυαρών διοικούνταν από τον Βιλλάρ και τον Στρατάρχη Μπουφλέρ. Ο Μπουφλέρ ήταν επισήμως ανώτερος του Βιλλάρ αλλά εθελούσια βρισκόταν υπό τις διαταγές του. Οι σύμμαχοι είχαν περίπου 86.000 άνδρες και 100 πυροβόλα[2] και οι Γάλλοι είχαν περίπου 75.000 άνδρες και 80 πυροβόλα[3] και οι δύο στρατοί είχαν στρατοπεδεύσει εντός ακτίνας βολής των πυροβόλων τους στο σημείο που σήμερα βρίσκονται τα Γαλλο-βελγικά σύνορα.[5] Στις 9.00 π.μ. της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Αυστριακοί επιτέθηκαν με την υποστήριξη των Πρώσσων και των Δανών υπό τη διοίκηση του Κόμη Άλμπρεχτ Κόνραντ Φινκ φον Φινκενστάιν, απωθώντας την αριστερή πτέρυγα των Γάλλων μετά από μισή ώρα και κατάφεραν, με βαριές όμως απώλειες, να εμποδίσουν τον Μπουφλέρ να κινηθεί σε βοήθεια του Βιλλάρ.

 
Η Μάχη του Μαλπλακέ

Ο Βιλλάρ κατάφερε να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του, αλλά ο Μάρλμπορω και ο Ευγένιος επιτέθηκαν και πάλι, υποβοηθούμενοι από την προώθηση ενός αποσπάσματος υπό τον στρατηγό Γουίδερς στην αριστερή πτέρυγα των Γάλλων, κάτι το οποίο υποχρέωσε τον Βιλλάρ να αποσπάσει δυνάμεις από το κέντρο του για να το αντιμετωπίσει. Περίπου στις 1 μ.μ. ο Βιλλάρ τραυματίστηκε βαριά από μία βολίδα μουσκέτου που συνέτριψε το γόνατο του και η διοίκηση πέρασε στον Μπουφλέρ. Η αποφασιστική τελική επίθεση έγινε στο αποδυναμωμένο πια κέντρο της γαλλικής διάταξης υπό τη διοίκηση του Κόμη των Όρκνευ, η οποία κατάφερε να καταλάβει τη γαλλική γραμμή των οχυρωματικών αιχμών. Αυτό κατέστησε δυνατή την προώθηση του συμμαχικού Ιππικού μέσα από αυτή τη γραμμή και την αντιπαράθεση του με το γαλλικό ιππικό που βρισκόταν πίσω της. Μία άγρια μάχη ξέσπασε, κατά την οποία ο Μπουφλέρ ηγήθηκε προσωπικά των επίλεκτων στρατευμάτων του Στρατιωτικού Οίκου του Βασιλέως της Γαλλίας. Ο Μπουφλέρ κατάφερε τουλάχιστον έξι φορές να απωθήσει το συμμαχικό ιππικό μέχρι τη γραμμή των οχυρωματικών αιχμών, αλλά κάθε φορά το γαλλικό ιππικό απωθούνταν από τα πυρά του βρετανικού πεζικού. Στο τέλος, γύρω στις 3.00 μ.μ. ο Μπουφλέρ, διαπιστώνοντας ότι δεν μπορούσε να νικήσει αυτή τη μάχη, διέταξε την υποχώρηση, η οποία εκτελέστηκε με τάξη. Οι Σύμμαχοι είχαν υποστεί τόσες απώλειες κατά την επίθεση τους ώστε να μην μπορούν να τον καταδιώξουν. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν χάσει πάνω από 21.000 άνδρες, αριθμό σχεδόν διπλάσιο από τις γαλλικές απώλειες.[4]

Προσωπική μαρτυρία Επεξεργασία

Μία προσωπική μαρτυρία της Μάχης του Μαλπλακέ παρέχεται στο βιβλίο "Amiable Renegade: The Memoirs of Peter Drake (1671-1753)", στις σελίδες 163 έως 170. Ο Λοχαγός Πήτερ Ντραίηκ, ένας Ιρλανδός που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως μισθοφόρος στην υπηρεσία διαφόρων ευρωπαίκών στρατών, υπηρέτησε με τους Γάλλους σε αυτή τη μάχη και τραυματίστηκε αρκετές φορές. Ο Ντραίηκ έγραψε τα απομνημονεύματα του σε προχωρημένη ηλικία.

Μετά τη μάχη Επεξεργασία

Με βάση τους νόμους του πολέμου της εποχής, η μάχη θεωρήθηκε συμμαχική νίκη, διότι οι Γάλλοι αποσύρθηκαν και άφησαν στην κατοχή του στρατού του Μάρλμπορω το πεδίο της μάχης. Ωστόσο, οι απώλειες των Συμμάχων ήταν διπλάσιες από εκείνες των Γάλλων και, σε αντίθεση με τις προηγούμενες νίκες του Δούκα, ο γαλλικός στρατός μπόρεσε να αποσυρθεί με τάξη και σχετικά άθικτος, παραμένοντας μία ισχυρή απειλή για τις περαιτέρω επιχειρήσεις των Συμμάχων. Ο Βιλλάρ ισχυρίστηκε ότι μερικές ακόμα γαλλικές ήττες σαν αυτή θα κατέστρεφαν το συμμαχικό στρατό·[6] και ο ιστορικός Τζων Α. Λυν θεωρεί στο βιβλίο του The Wars of Louis XIV 1667-1714 τη μάχη σαν Πύρρειο νίκη[7], όμως η προσπάθεια διάσωσης της Μονς απέτυχε και το οχυρό έπεσε στις 20 Οκτωβρίου. Παρόλα αυτά, τα νέα για το Μαλπλακέ, την αιματηρότερη μάχη του 18ου αιώνα, άφησαν άφωνη όλη την Ευρώπη. Η φήμη ότι ακόμα και ο Μάρλμπορω είχε σκοτωθεί, έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα λαικά γαλλικά τραγούδια, το Marlbrough s'en va-t-en guerre (Ο Μάρλμπορω πήγε στον πόλεμο). Για την τελευταία από τις τέσσερις μεγάλες στρατωτικές του νίκες, ο Μάρλμπορω δεν έλαβε ευχαριστήρια επιστολή από την Βασίλισσα Άννα. Το ποίημα του Ρίτσαρντ Μπλάκμορ Οδηγίες προς τον Βάντερ Μπεκ ήταν ουσιαστικά το μόνο το οποίο προσπάθησε να εξυμνήσει τη "νίκη" του Μάρλμπορω στο Μαλπλακέ και η μάχη αυτή κινητοποίησε το κόμμα των Τόρυ προς την έναρξη προσπαθειών απεμπλοκής από τη συμμαχία με το σχηματισμό της κυβέρνησης τους το επόμενο έτος.

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Lynn, 1999, ISBN 0-582-05629-2, σελ. 334: "Ο θρίαμβος του Μάρλμπορω αποδείχθηκε ότι ήταν μία Πύρρειος νίκη". Ο Λυνν θεωρεί επίσης τη νίκη του Κοντέ στη Σενέφ ως Πύρρειο νίκη. σελ. 126. Hans Delbrück, Walter J. Renfroe, History of the Art of War Eastport Conn., ISBN 0-8032-6586-7, 1985, σελ.370, "Το Μαλπλακέ ήταν εκείνο που με την αρχαία ορολογία αποκαλούνταν "Πύρρειος νίκη..."
  2. 2,0 2,1 Lynn: The Wars of Louis XIV 1667-1714, σελ. 332
  3. 3,0 3,1 Lynn: The Wars of Louis XIV 1667-1714, σελ. 331
  4. 4,0 4,1 4,2 Lynn: The Wars of Louis XIV 1667-1714, σελ. 334
  5. Την εποχή εκείνη η περιοχή ήταν ακόμα τμήμα των Ισπανικών Κάτω Χωρών
  6. Σε ένα γράμμα του στο Λουδοβίκο ΙΔ' έγραψε "Αν ο Θεός ευαρεστηθεί την απώλεια άλλης μίας τέτοιας μάχης, η Μεγαλειότης Σας μπορεί να είναι βεβαία για την καταστροφή όλων των εχθρών Της."
  7. Lynn, 1999, ISBN 0-582-05629-2, σελ. 334: "Ο θρίαμβος του Μάρλμπορω αποδείχθηκε μία Πύρρειος νίκη". Ο Λυνν θεωρεί επίσης τη νίκη του Κοντέ στη Σενέφ ως Πύρρειο νίκη. σελ. 126. Hans Delbrück, Walter J. Renfroe, History of the Art of War Eastport Conn., ISBN 0-8032-6586-7, 1985, σελ.370, "Το Μαλπλακέ ήταν εκείνο που με την αρχαία ορολογία αποκαλούνταν "Πύρρειος νίκη..."

Παραπομπές Επεξεργασία

  • Lynn, John A. The Wars of Louis XIV: 1667–1714. Longman, (1999). ISBN 0-582-05629-2
  • Drake, Peter. Amiable Renegade: The Memoirs of Captain Peter Drake (1671-1753) Stanford University Press, (1960).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία