Μίντλμαρτς

Μυθιστόρημα της Τζορτζ Έλιοτ

Μίντλμαρτς, με υπότιτλο Μελέτη της επαρχιακής ζωής (αγγλικός τίτλος: Middlemarch, A Study of Provincial Life) είναι μυθιστόρημα της Αγγλίδας συγγραφέα Τζορτζ Έλιοτ. Δημοσιεύθηκε σε οκτώ τόμους μεταξύ 1871 και 1872 και διαδραματίζεται στη φανταστική αγγλική πόλη Μίντλμαρτς στα Μίντλαντς από το 1829 έως το 1832. Το μυθιστόρημα ακολουθεί ξεχωριστές, διασταυρούμενες ιστορίες με πολλούς χαρακτήρες. Τα θέματα περιλαμβάνουν τη θέση των γυναικών, τη φύση του γάμου, τον ιδεαλισμό, το προσωπικό συμφέρον, τη θρησκεία, την υποκρισία, την πολιτική μεταρρύθμιση και την εκπαίδευση.[1]

Μίντλμαρτς
ΣυγγραφέαςΤζορτζ Έλιοτ
ΤίτλοςMiddlemarch
ΥπότιτλοςA Study of Provincial Life
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1871
Μορφήμυθιστόρημα
LC ClassOL20867W
ΠροηγούμενοGeorge Eliot, the Radical
ΕπόμενοDaniel Deronda
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρόκειται για μία τοιχογραφία της αγγλικής επαρχιακής ζωής στη δεκαετία του 1830 και συγχρόνως, είναι ένα από τα πρώτα σκιρτήματα ανεξαρτησίας της καταπιεσμένης γυναίκας που αντιστέκεται στο κοινωνικό κατεστημένο της εποχής της.[2]

Η Έλιοτ άρχισε να γράφει τα δύο τμήματα που αποτέλεσαν το μυθιστόρημα το 1869–1870 και το ολοκλήρωσε το 1871. Οι αρχικές κριτικές ήταν ανάμεικτες, αλλά πλέον θεωρείται ευρέως ως το καλύτερο έργο της και ένα από τα σπουδαία μυθιστορήματα της αγγλικής λογοτεχνίας.[3]

Περιλαμβάνεται στα Τα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών της Νορβηγικής Λέσχης Βιβλίου και στον κατάλογο του BBC με τα «100 πιο εμπνευσμένα μυθιστορήματα όλων των εποχών». [4]

Περιεχόμενα

Επεξεργασία

Το Μίντλμαρτς είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με αφήγηση τρίτου προσώπου του οποίου το κεντρικό θέμα είναι η ζωή σε μια φανταστική αγγλική πόλη στα Μίντλαντς από το έτος 1829 έως το 1832. Η αφήγηση επικεντρώνεται εναλλάξ σε τέσσερις περισσότερο ή λιγότερο ανεπτυγμένες πλοκές: τη ζωή της Δωροθέας Μπρουκ, την καριέρα του Τέρτιους Λιντγκέιτ, που είναι οι δύο βασικές πλοκές, την ερωτοτροπία του Φρεντ Βίνσι με τη Μαίρη Γκαρθ και την ιστορία του τραπεζίτη Νίκολας Μπάλστροντ. Οι ιστορίες προχωρούν ταυτόχρονα, αν και η ιστορία του Μπάλστροντ αναπτύσσεται στα τελευταία κεφάλαια.

Παράλληλα, το έργο αναφέρεται στους κοινωνικούς περιορισμούς και τη θέση της γυναίκας στη βικτωριανή κοινωνία καθώς και σε πολλά ιστορικά γεγονότα: τον Μεταρρυθμιστικό Νόμο του 1832, [5]τους πρώτους σιδηροδρόμους, τον θάνατο του Γεωργίου Δ΄ και την άνοδο του βασιλιά Γουλιέλμου Δ'. Εξετάζει την ιατρική της εποχής και τις αντιδραστικές απόψεις σε μια μικρή πόλη που αντιμετωπίζει ανεπιθύμητες αλλαγές.

 
Η Δωροθέα Μπρουκ και ο Γουίλ Λειντισλόου

Η Δωροθέα Μπρουκ είναι μια πλούσια, όμορφη και έξυπνη νεαρή κοπέλα που κάνει το σοβαρό λάθος - παρά την αντίδραση της οικογένειάς της - να επιλέξει να παντρευτεί τον 45χρονο αιδεσιμότατο Έντουαρντ Κάζομπον, που τον θεωρεί σημαντικό λόγιο και ελπίζει πως μαζί του θα εκπληρώσει τις πνευματικές της φιλοδοξίες βοηθώντας τον στις επιστημονικές μελέτες του. Αλλά κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος στη Ρώμη, η Δωροθέα συνειδητοποιεί ότι ο σύζυγός της αγνοεί τις φιλοδοξίες της. Επιπλέον, ο Κάζομπον τη ζηλεύει όταν αναπτύσσει φιλία με τον πολύ νεότερο εξάδερφό του Γουίλ Λειντισλόου, τον οποίο υποστηρίζει οικονομικά. Αν και απογοητευμένη, η Δωροθέα παραμένει αφοσιωμένη στον γάμο της και προσπαθεί να κατευνάσει τον σύζυγό της. Επιστρέφοντας από τη Ρώμη ο Κάζομπον παθαίνει καρδιακή προσβολή, η Δωροθέα είναι ξεκάθαρα αφοσιωμένη σε αυτόν, αλλά ο Κάζομπον απαγορεύει στον Λειντισλόου να τους επισκεφθεί, πιστεύοντας ότι ο ξάδερφός του θα παντρευτεί την Δωροθέα όταν αυτός πεθάνει. Μετά τον θάνατό του, η Δωροθέα ανακαλύπτει ότι η διαθήκη του περιέχει έναν όρο που την αποκληρώνει αν παντρευτεί τον Λειντισλόου. Φοβούμενοι το σκάνδαλο, οι δύο νέοι αρχικά μένουν χωριστά. Ωστόσο, τελικά ερωτεύονται και η Δωροθέα, αδιαφορώντας για την περιουσία του Κάζομπον, συγκλονίζει ξανά την οικογένειά της και ανακοινώνει ότι παντρεύεται τον Γουίλ.[6]

 
Η Ρόζαμοντ και ο Τέρτιους Λιντγκέιτ

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, παράλληλα ξετυλίγεται η ιστορία του Τέρτιους Λιντγκέιτ. Είναι ένας προοδευτικός, ιδεαλιστής νέος γιατρός παθιασμένος με την ιατρική, ειδικά την έρευνα. Λίγο μετά την άφιξή του στο Μίντλμαρτς, γνωρίζει και παντρεύεται την πιο όμορφη κοπέλα της πόλης, τη Ρόζαμοντ Βίνσι. Ωστόσο σύντομα συνειδητοποιεί ότι έκανε λάθος καθώς η Ρόζαμοντ αποδεικνύεται ρηχή και αδιάφορη για τη δουλειά του και ο ακριβός τρόπος ζωής της τον φέρνει στο χείλος της οικονομικής καταστροφής. Αναζητά ένα δάνειο από τον Νίκολας Μπάλστροντ, έναν αντιπαθητικό τραπεζίτη, αλλά αυτός το αρνείται.

Ο αδελφός της Ρόζαμοντ, ο Φρεντ Βίνσι είναι ένας ανεύθυνος και αλαζόνας νεαρός, χαρτοπαίκτης και χρεωμένος. Ερωτεύεται την έξυπνη και ηθική Μαίρη Γκαρθ, η οποία τον πείθει πως η κλίση του δεν είναι να γίνει κληρικός, όπως τον προόριζαν οι γονείς του, αλλά πρέπει να βρει μια τίμια δουλειά για να του υποσχεθεί ότι θα τον παντρευτεί. Ο Φρεντ επιστρέφει στο πανεπιστήμιο όπου καταφέρνει τελικά να πάρει το πτυχίο του.[7]

Εν τω μεταξύ, ο Μπάλστροντ έχει κι αυτός τα δικά του προβλήματα. Εκβιάζεται από τον Τζον Ραφλ, έναν μυστηριώδη άντρα που γνωρίζει το σκοτεινό παρελθόν του τραπεζίτη και εμφανίζεται στην πόλη με σκοπό να τον εκβιάσει. Όταν ο Ραφλ αρρωσταίνει, ο Μπάλστροντ τον φροντίζει και ειδοποιεί τον γιατρό Λιντγκέιτ. Κατά τη διάρκεια μιας από τις επισκέψεις του γιατρού, ο Μπάλστροντ προσφέρεται να δανείσει στον Λιντγκέιτ τα χρήματα που είχε αρνηθεί προηγουμένως. Ο Μπάλστροντ στη συνέχεια αγνοεί τις ιατρικές οδηγίες του Λιντγκέιτ, με αποτέλεσμα ο Ραφλ να πεθάνει.

Όταν η αληθινή ιστορία του Μπάλστροντ και του Ραφλ γίνεται γνωστή - ο Μπάλστροντ με δόλιο τρόπο καταχράστηκε την κληρονομιά μιας γυναίκας που ήταν η μητέρα του Γουίλ Λειντισλόου και κληρονόμησε ο ίδιος την περιουσία της - προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με την πιθανή εμπλοκή του Λιντγκέιτ, ότι ο τραπεζίτης τον δωροδόκησε για τον θάνατο του Ραλφ. Ένας από τους λίγους ανθρώπους που πιστεύουν στην αθωότητά του είναι η Δωροθέα και τον συγκινεί με τη συμπόνια και την καλοσύνη της. Το σκάνδαλο έχει καταστροφικές συνέπειες για τον Λιντγκέιτ και με τη Ρόζαμοντ αναγκάζονται τελικά να εγκαταλείψουν το Μίντλμαρτς και μετακομίζουν στο Λονδίνο.[6]

Στον επίλογο ο αφηγητής εξηγεί την τύχη των κύριων χαρακτήρων μετά το τέλος της κύριας αφήγησης. Ο Φρεντ και η Μαίρη παντρεύονται και έχουν μια ευτυχισμένη ζωή μαζί. Ο γάμος της Ρόζαμοντ και του Λιντγκέιτ παραμένει δυστυχισμένος και όταν ο γιατρός πεθαίνει στα 50, θεωρεί τον εαυτό του αποτυχημένο. Η Δωροθέα και ο Γουίλ Λεϊντισλόου ζουν στο Λονδίνο, όπου ο Γουίλ έχει μια επιτυχημένη πολιτική καριέρα και η Δωροθέα είναι σύζυγος και μητέρα.[7]

Εκτός από τη δημιουργία μιας τοιχογραφίας της ζωής σε μια μικρή πόλη των αρχών του 19ου αιώνα, η Έλιοτ δημιούργησε ένα ουσιαστικά σύγχρονο μυθιστόρημα, με διεισδυτική ψυχολογική ανάλυση. Η συγγραφέας έσπασε τη σύμβαση αρνούμενη να τελειώσει το έργο με το αναπόφευκτο ευτυχές τέλος, όπως αναμενόταν στη βικτωριανή εποχή από γυναίκες συγγραφείς ρομαντικών μυθιστορημάτων. Αντίθετα, περιέγραψε λεπτομερώς αποτυχημένους γάμους. Ενώ οι άνδρες κριτικοί κατηγόρησαν την τολμηρή αφήγηση ως πολύ ζοφερή για μια «γυναίκα συγγραφέα», η μυθιστοριογράφος Βιρτζίνια Γουλφ αποκάλεσε το έργο «ένα από τα λίγα αγγλικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν για ενήλικες».[8]

Διασκευές

Επεξεργασία
  • Μίντλμαρτς, βρετανική τηλεοπτική σειρά του 1968 σε σκηνοθεσία Τζόαν Κραφτ.
  • Μίντλμαρτς, βρετανική τηλεοπτική σειρά του 1994 σε σκηνοθεσία Άντονι Πέιτζ, σε σενάριο Άντριου Ντέιβις.

Μετάφραση στα ελληνικά

Επεξεργασία
  • Μίντλμαρτς, μετάφραση: Εύη Γεωργούλη, εκδόσεις Ίνδικτος, 2003 [9]
  • Μίντλμαρτς, μετάφραση: Κλεοπάτρα Λεονταρίτου, εκδόσεις Κατάρτι, 2007 [10]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. . «diavazontas.blogspot.com/2016/10/middlemarch-george-eliot.html». 
  2. . «proteino.gr/psyxagwgia/vivlio/mintlmarts-mia-meleti-eparxiakis-zois». 
  3. . «sparknotes.com/lit/middlemarch/summary/». 
  4. . «booksofbrilliance.com/2023/10/13/the-bbcs-list-of-the-100-most-inspiring-novels-of-all-time». 
  5. Νόμος που εισήγαγε σημαντικές αλλαγές στο εκλογικό σύστημα της Αγγλίας και της Ουαλίας. Ανακατένεμε τις εκλογικές περιφέρειες για να αντιμετωπίσει την άνιση κατανομή των εδρών και διεύρυνε το καθεστώς ιδιοκτησίας που απαιτούνταν για συμμετοχή στις εκλογές. Μόνο οι άνδρες που πληρούσαν τις προϋποθέσεις μπορούσαν να ψηφίσουν. Ο νόμος εισήγαγε την πρώτη ρητή νομική απαγόρευση ψηφοφορίας για τις γυναίκες.
  6. 6,0 6,1 . «britannica.com/topic/Middlemarch». 
  7. 7,0 7,1 . «litcharts.com/lit/middlemarch/summary». 
  8. . «study.com/academy/middlemarch-eliots-novel-of-provincial-life». 
  9. . «indiktos.gr/middlemarch». 
  10. . «politeianet.gr/books/eliot-george-katarti-mintlmarts».