Μαζίσι Κουνένε

Νοτιοαφρικανός ποιητής των Ζουλού

Ο Μαζίσι Κουνένε (Mazisi Kunene, 12 Μαΐου 193011 Αυγούστου 2006) ήταν Νοτιοαφρικανός ποιητής, γνωστότερος για το επικό ποίημά του Ο Αυτοκράτορας Σάκα ο Μέγας. Κατά τα χρόνια που ήταν αυτοεξόριστος από το ρατσιστικό καθεστώς της χώρας του, ο Κουνένε υπήρξε επίσης ενεργός υποστηρικτής και οργανωτής του κινήματος κατά των εκεί φυλετικών διακρίσεων, ζώντας στην Ευρώπη και τη Αφρική. Αργότερα δίδαξε στο UCLA και σήμερα πλέον θεωρείται από πολλούς ως ο «εθνικός ποιητής» της Νότιας Αφρικής.[7]

Μαζίσι Κουνένε
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12  Μαΐου 1930[1][2]
Ντέρμπαν[3]
Θάνατος11  Αυγούστου 2006[4][2] ή 12  Αυγούστου 2006[5]
Ντέρμπαν[3]
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΝότια Αφρική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
Ζουλού γλώσσα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Νατάλ
Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών σπουδών (από 1959)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
συγγραφέας
διδάσκων πανεπιστημίου
υπέρμαχος ανθρωπίνων δικαιωμάτων
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες
Πανεπιστήμιο του Νατάλ
Αξιοσημείωτο έργοZulu Poems
Emperor Shaka the Great
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςTchicaya U Tam'si Prize for African poetry (1993)

Τα πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Κουνένε γεννήθηκε στο Ντέρμπαν, στη σημερινή επαρχία Κουαζούλου-Νατάλ.[7] Από την παιδική του ηλικία έγραφε ποίηση και διηγήματα στη γλώσσα των Ζουλού, και ήταν 11 ετών όταν έργα του πρωτοδημοσιεύθηκαν σε τοπικές εφημερίδες.[8] Αργότερα σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Νατάλ και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές (μάστερ) στην ποίηση των Ζουλού[9] Η διατριβή του είχε τίτλο Μία αναλυτική επισκόπηση της ποιήσεως των Ζουλού, παραδοσιακής και σύγχρονης.[8] Σε αυτή επέκρινε την αλλοίωση της λογοτεχνίας των Ζουλού και τη μίμηση από αυτή της δυτικοευρωπαϊκής παραδόσεως.[8] Κέρδισε έναν Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Μπαντού το έτος 1956 και κατόπιν, το 1959, πήγε στο Λονδίνο για να σπουδάσει στην εκεί Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών.[9]

Η ωριμότητα

Επεξεργασία

Ο Κουνένε αντιτάχθηκε στην πολιτική των φυλετικών διακρίσεων ως επικεφαλής της οργανώσεως «Αφρικανικό Ενωμένο Μέτωπο».[9] Φεύγοντας από τη χώρα το 1959, βοήθησε στη διάδοση του σχετικού κινήματος.[7][9] Είχε στενές σχέσεις με το Αφρικανικό Εθνικό Κονγκρέσο (ANC) και το 1962 έγινε ο κύριος αντιπρόσωπός του στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.[7] Δέκα χρόνια αργότερα έγινε και διευθυντής οικονομικών του ANC.[9] Το 1975 έγινε καθηγητής της Αφρικανικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA), ενώ προηγουμένως είχε δώσει διαλέξεις σε αρκετά πανεπιστήμια ως πολιτιστικός σύμβουλος της UNESCO.[7] Παρέμεινε στο UCLA επί σχεδόν δύο δεκαετίες, αποχωρώντας[7] το 1992.

Λογοτεχνικό έργο

Επεξεργασία

Ο Κουνένε έγραφε αρχικώς την ποίησή του στη γλώσσα των Ζουλού και στη συνέχεια συνήθως τη μετέφραζε ο ίδιος στην αγγλική.[9] Το 1966 τα έργα του απαγορεύθηκαν από την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής.[10] Το 1970 ο Κουνένε δημοσίευσε τα Ποιήματα των Ζουλού, μια ανθολογία ποιημάτων που ποίκιλλαν θεματικώς από «τις ηθικές σκέψεις μέχρι το πολιτικό σχόλιο».

Στο κυριότερο έργο του, το επικό ποίημα Ο Αυτοκράτορας Σάκα ο Μέγας, το οποίο δημοσίευσε στην αγγλική το 1979, ο Κουνένε αφηγείται την ιστορία της ακμής και κυριαρχίας των Ζουλού όταν είχαν βασιλιά τους τον Σάκα Ζούλου. Το 438 σελίδων έπος περιγράφηκε (από τον Christopher Larson) ως «ένα μνημειώδες έργο και κατόρθωμα με τα όποια μέτρα συγκρίσεως».[9] Αυτό το εθνικιστικό έργο χαρτογραφεί την ανάπτυξη του έθνους των Ζουλού υπό τον Σάκα, καθώς αυτός αναμορφώνει τον στρατό τους και το έθνος και υποτάσσει πολλές φυλές, κατακτώντας τελικώς πάνω από τη μισή έκταση της σημερινής Νότιας Αφρικής.

Ο ύμνος των δεκαετιών: ένα έπος των Ζουλού, που κυκλοφόρησε στην αγγλική το 1981, διηγείται τον θρύλο των Ζουλού σχετικώς με το πώς ήρθε ο θάνατος στο ανθρώπινο γένος. Το 1982 ο Κουνένε δημοσίευσε μια δεύτερη συλλογή ποιημάτων, υπό τον τίτλο Οι πρόγονοι και το Ιερό Βουνό / ποιήματα, που περιείχε εκατό ποιήματά του.[7] Σε αυτή τη συλλογή η έμφαση ήταν σε κοινωνικοπολιτικά θέματα.[9]

Το Unodumehlezi Kamenzi εκδόθηκε μεταθανατίως, το 2017, και αποτελεί την έκδοση του Ο Αυτοκράτορας Σάκα ο Μέγας στη γλώσσα των Ζουλού, καθώς το όνειρο του ποιητή ήταν να τυπωθεί το ποίημά του στην πρωτότυπη μορφή του.[11][12][13]

Τα τελευταία χρόνια και ο θάνατος

Επεξεργασία

Ο Κουνένε επέστρεψε στη Νότια Αφρική το 1992, έτος του δημοψηφίσματος υπέρ της συνεχίσεως διαπραγματεύσεων για τη λήξη του ρατσιστικού καθεστώτος και δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα. Ο ποιητής δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Νατάλ μερικά χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του.[7] Πέθανε στη γενέτειρά του Ντέρμπαν σε ηλικία 76 ετών, μετά από μακρά επίθεση καρκίνου[7][14], αφήνοντας πίσω του τη σύζυγό του και τα τέσσερα τέκνα τους.[7]

Τα ποιητικά έργα του

Επεξεργασία
  • Zulu Poems, Africana Publishing Corporation, Νέα Υόρκη 1970
  • Emperor Shaka the Great: A Zulu Epic, έκδ. Heinemann, Λονδίνο 1979 (μεταγραφή και μετάφραση παραδοσιακού έπους)
  • Anthem of the Decades: A Zulu Epic Dedicated to the Women of Africa, Heinemann, Λονδίνο 1981
  • The Ancestors and the Sacred Mountain: Poems, Heinemann, Λονδίνο 1982
  • Isibusiso Sikamhawu, Via Afrika, 1994
  • Indida Yamancasakazi, 1995
  • Amalokotho Kanomkhubulwane, 1996
  • Umzwilili wama-Afrika, Kagiso, 1996
  • Igudu lika Somcabeko, Van Schaik, 1997
  • Echoes from the Mountain. New and Selected Poems by Mazisi Kunene, Malthouse Press, 2007
  • Unodumehlezi Kamenzi, 2017


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 122170296. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 15470581. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  4. www.nytimes.com/2006/09/22/obituaries/22kunene.html.
  5. (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. n82024810. Ανακτήθηκε στις 14  Μαρτίου 2020.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12019468j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 The Associated Press, «Mazisi Kunene, 76, South African Poet Laureate», The New York Times, 22 September 2006.
  8. 8,0 8,1 8,2 Tikkanen, Amy (2010). «Mazisi Kunene». Encyclopædia Britannica Online. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/324900/Mazisi-Kunene. Ανακτήθηκε στις 24 January 2010. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 World Literature Today, θέρος 1983, αναφ. στο "Mazisi Kunene" Contemporary Authors Online, Gale, 2006. Αναπαράγεται στο Biography Resource Center, Farmington Hills, Mich.: Thomson Gale. 2006.
  10. Stewart, Jacelyn Y. (19 September 2009). «Mazisi Kunene, 76; Zulu Poet, Teacher Fought Apartheid». LA Times. http://articles.latimes.com/2006/sep/19/local/me-kunene19. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2010. 
  11. Adele (24 Ιουλίου 2017). «Reprinted English edition of Emperor Shaka the Great published with the isiZulu edition on the 10th anniversary of Mazisi Kunene's death». UKZN Press @ Sunday Times Books LIVE (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. «Celebrating the Publication of "Emperor Shaka the Great" in isiZulu - Inkatha Freedom Party» (στα αγγλικά). Inkatha Freedom Party. 18 March 2017. http://www.ifp.org.za/newsroom/celebrating-publication-emperor-shaka-great-isizulu/. Ανακτήθηκε στις 2 March 2018. 
  13. Sosibo, Kwanele (16 March 2017). «Shaka epic born anew, in isiZulu». The M&G Online. https://mg.co.za/article/2017-03-16-shaka-epic-born-anew-in-isizulu. Ανακτήθηκε στις 2 March 2018. 
  14. "African poet professor dies at age 76" Αρχειοθετήθηκε 2007-11-14 στο Wayback Machine., South African Broadcasting Corporation, 12 August 2006.