Η μικροοικονομία (παλαιότερη ονομασία: θεωρία της αξίας) ασχολείται κυρίως με τις καταναλωτικές επιλογές των οικονομικών υποκειμένων και τις παραγωγικές επιλογές των επιχειρήσεων.

Η σημερινή της μορφή

Επεξεργασία

Στη σημερινή μορφή της η μικροοικονομία είναι ένας σχετικά νέος κλάδος των οικονομικών, παρ'όλα αυτά είναι βαθειά θεμελιωμένος. Ξεκινώντας με τις λιγότερες δυνατές υποθέσεις και χρησιμοποιώντας μαθηματικά εργαλεία, τα μικροοικονομικά μελετούν πως επιδρά η αλλαγή των τιμών στην ζήτηση και προσφορά ενός προϊόντος. Γνωρίζοντας αυτό είναι δυνατόν να βρεθεί ο βέλτιστος μηχανισμός που προσφέρει στους καταναλωτές το μέγιστο όφελος.

Τα δύο θεμελιώδη ερωτήματα

Επεξεργασία

Με ορισμένες εξαιρέσεις ο βέλτιστος μηχανισμός φαίνεται να είναι η ελεύθερη αγορά. Αυτό διατυπώνεται σε δυο θεμελιώδη θεωρήματα:

Το Πρώτο Θεώρημα: Οι θέσεις ανταγωνιστικής ισορροπίας σε μια ελεύθερη αγορά είναι πάντα Παρέτο αποτελεσματικές.

Το Δεύτερο Θεώρημα: Όλες οι Παρέτο αποτελεσματικές θέσεις ισορροπίας μπορούν να προσεγγιστούν με τον μηχανισμό της ελεύθερης αγοράς.

Οι βασικές υποθέσεις

Επεξεργασία

Βασικές υποθέσεις για να αποδειχτούν τα θεωρήματα είναι οι εξής:

Οι καταναλωτές προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν το όφελος τους. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους.

Το ότι από αυτές τις υποθέσεις καταλήγουμε στο Πρώτο Θεώρημα είναι και μια πιο ολοκληρωμένη εξήγηση για τη διάσημη ιδέα του Άνταμ Σμιθ, ότι όταν ο καθένας κοιτάζει το δικό του όφελος το αποτέλεσμα σε μια ελεύθερη αγορά είναι το βέλτιστο για όλη την κοινωνία!

Για τα θεωρήματα χρειάζονται και κάποιες τεχνικές υποθέσεις. Για το Πρώτο Θεώρημα πρέπει να ισχύει ότι οι συναρτήσεις όφελους των καταναλωτών είναι τοπικά ακόρεστες. Αυτή είναι μια πολύ λογική υπόθεση, και σημαίνει σε απλά ελληνικά ότι ένας καταναλωτής πάντα θα ήθελε να είχε λίγο περισσότερο από τουλάχιστον ένα από τα αγαθά τα οποία καταναλώνει.

Για το Δεύτερο Θεώρημα πρέπει πρόσθετα να ισχύει ότι οι συναρτήσεις οφέλους είναι κυρτές και οι συναρτήσεις παραγωγής επίσης. Αυτή η υπόθεση δεν είναι και τόσο αθώα, μια και πολύ συχνά οι συναρτήσεις παραγωγής μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι κοίλες και όχι κυρτες.

Κλάδοι των μικροοικονομικών

Επεξεργασία

Θέση ισορροπίας: Μια αγορά είναι σε ισορροπία όταν η προσφορά ισούται της ζήτησης(Qd=Qs)

Θέση ανταγωνιστικής ισορροπίας: Μια θεση ισορροπίας λέγεται ανταγωνιστική ισορροπία όταν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές παίρνουν τις τιμές της αγοράς σαν δεδομένες και η προσφορά στις συγκεκριμένες τιμές ισούται της ζήτησης.

Παρέτο αποτελεσματικός: Μια ισορροπία σε μια αγορά λέγεται αποτελεσματική κατά Παρέτο, όταν υπάρχει τρόπος να βελτιώσουμε το όφελος έστω ενός καταναλωτή χωρίς να ζημιώσουμε κάποιον άλλο.