Μονή Φανερωμένης Κυζίκου
Συντεταγμένες: 40°27′47.531″N 27°54′43.200″E / 40.46320306°N 27.91200000°E
Η Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης (τουρκικά: Kirazlı Manastırı) ήταν μοναστήρι δυτικά της υψηλότερης κορυφής του Δίνδυμου όρους, στο κέντρο περίπου της Χερσονήσος της Κυζίκου, στην σημερινή Τουρκία.
| Μονή Φανερωμένης Κυζίκου | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι και ερείπια |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°27′48″N 27°54′43″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Αρτάκη |
| Τοποθεσία | Χερσόνησος της Κυζίκου |
| Χώρα | Τουρκία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Η Μονή φαίνεται ότι είχε κτιστεί στο μέρος όπου υπήρχε αρχαίος ναός της Ρέας ή της Κυβέλης που είχαν ιδρύσει οι Αργοναύτες τον 7ο αιώνα π. Χ[1]. Η Μονή λειτουργούσε χωρίς διακοπή από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους μέχρι και το 1922. Με φιρμάνι που εκδόθηκε λίγο μετά την Άλωση της Πόλης, οι καλόγεροι της Μονής απαλλάσσονταν από φόρους[2].
Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η Μονή αποτελούνταν από μια μικρή εκκλησία και μερικά ξύλινα δωμάτια[2]. Από το 1895 και για τρεις σχεδόν δεκαετίες η Μονή γνώρισε αναγέννηση και μεγάλη ακμή, καθώς χτίστηκαν 99 κελιά σε δύο ορόφους περιμετρικά της λαμπρής λιθόκτιστης εκκλησίας η οποία ήταν αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιόρταζε στις 23 Αυγούστου. Η πανήγυρη συγκέντρωνε προσκυνητές από την περιοχή της Κυζίκου, αλλά και από την Κωνσταντινούπολη, τα χωριά της Προποντίδας, του Ελλησπόντου, του Ευξείνου και της Μυσίας[2]. Μετά την ανακαίνισή της, η Μονή είχε σημαντικά έσοδα τόσο από την πανήγυρη αυτή, όσο από την αξιοποίηση και καλλιέργεια των κτημάτων της, η οποία απέφερε περίπου 1000 χρυσές λίρες τον χρόνο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ξεσπάσει, τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, αντιδικία για την κυριότητα της Μονής ανάμεσα στους κατοίκους της Περάμου και αυτούς της Αρτάκης. Το 1899 η δημογεροντία της Περάμου ζήτησε από το Πατριαρχείο να έχει τον έλεγχο των μοναστηριακών εσόδων, προκειμένου να χρηματοδοτεί τη λειτουργία των σχολείων της πόλης, με το επιχείρημα ότι η Μονή βρισκόταν εντός των ορίων της Περάμου. Οι Αρτακηνοί όμως, με το επικεφαλής τους τον Μητροπολίτη Κυζίκου Νικόδημο (1861-1900), ήταν αντίθετοι[3]. Την διαμάχη επέλυσε το 1903 ο Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ Μεγαλοπρεπής, καθιστώντας τη Μονή σταυροπηγιακή και αποφασίζοντας να διαμοιράζει τα έσοδά της κατά 60% στην Πέραμο και 40% στην Αρτάκη και τα γύρω χωριά[3].
Τα έργα ολοκληρώθηκαν κυρίως χάρις στις προσπάθειες του Μητροπολίτη Κυζίκου Κωνσταντίνου Αλεξανδρίδη (1900-1903) και στις δωρεές Χριστιανών[1]. Στην εκκλησία της Μονής φυλασσόταν η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης, η οποία πιστεύεται ότι είναι έργο του Αποστόλου Λουκά[4] και παριστάνει την Θεοτόκο ως Οδηγήτρια να κρατάει στην αγκαλιά της τον Χριστό. Το 1922 η εικόνα αυτή, η οποία θεωρείται από τις σημαντικότερες που διασώζονται, μεταφέρθηκε από τους Αρτακηνούς στην Κωνσταντινούπολη και έκτοτε βρίσκεται στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι[5].
Η Μονή σήμερα Επεξεργασία
Σήμερα σώζονται μόνο ερείπια της Μονής, περιτριγυρισμένα από πυκνή βλάστηση.
Στις 23 Αυγούστου του 2015[6], μετά από πάνω από εννιά και πλέον δεκαετίες εγκατάλειψης και σιωπής, στη Μονή Παναγίας Φανερωμένης Κυζίκου λειτούργησε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, και έκτοτε ο εορτασμός καθιερώθηκε κάθε χρόνο[α]. Την ίδια ημερομηνία τελείται «Σύναξη της Παναγίας της Φανερωμένης» στην Νέα Αρτάκη Χαλκίδας[7].
Φωτοθήκη Επεξεργασία
Υποσημειώσεις και παραπομπές Επεξεργασία
Υποσημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Έκτοτε, όπως αναφέρεται και στην Επετηρίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, «ὁ Πατριάρχης κατά τήν ἡμέραν ταύτην μεταβαίνει, ἀπό τοῦ ἔτους 2015, μεθ’ ἁπάσης τῆς Ἀκολουθίας Αὐτοῦ εἰς τήν Ἱεράν Πατριαρχικήν καί Σταυροπηγιακήν Μονήν Ὑπεραγίας Θεοτόκου Φανερωμένης Κυζίκου καί τελεῖ τήν Θείαν Λειτουργίαν, συμφώνως τῷ Τυπικῷ τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας»[1].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Παναγία Φανερωμένη Κυζίκου». Εκδόσεις Κύζικος. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Η Μονή Παναγίας Φανερωμένης της Κυζίκου». Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- ↑ 3,0 3,1 Σταματόπουλος, Δημήτριος. «Νικόδημος Κυζίκου». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Kirazlı Manastırı». Erdek Kaymakamlığı. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- ↑ Janin, R. (1975). Les églises et les monastères des grands centres byzantins. Paris. σελίδες 203–205.
- ↑ «Μετά από 93 χρόνια θα λειτουργήσει η Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης Κυζίκου Μικράς Ασίας». Ευβοϊκή Γνώμη. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Σύναξη της Παναγίας της Φανερωμένης στην Νέα Αρτάκη Χαλκίδας». Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
Πηγές Επεξεργασία
- «Παναγία Φανερωμένη Κυζίκου». Εκδόσεις Κύζικος. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- «Η Μονή Παναγίας Φανερωμένης της Κυζίκου». Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- Σταματόπουλος, Δημήτριος. «Νικόδημος Κυζίκου». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην Ιερά Μονη Παναγίας Φανερωμένης Κυζίκου (φωτογραφίες)». Πεμπτουσία. 23 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021.
- «Θεία Λειτουργία με πατριαρχική χοροστασία-Ι. Μονή Παναγίας Φανερωμένης - Αρτάκη Κυζίκου 23.8.2020». Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2021. (video)