Μοναστήρι της Μιλέσεβα
Συντεταγμένες: 43°23′24″N 19°39′41″E / 43.39000°N 19.66139°E
Το Μοναστήρι της Μιλέσεβα (σερβικά: Милешева/Mileševa) είναι σερβικό ορθόδοξο μοναστήρι του 13ου αιώνα κοντά στο Πριγιέπολιε, στη νοτιοδυτική Σερβία. Ιδρύθηκε από τον βασιλιά Στέφανο Βλάντισλαβ Α΄, τα χρόνια ανάμεσα στο 1234 και το 1236. Οι τοιχογραφίες της μονής ζωγραφίστηκαν από ικανούς καλλιτέχνες και περιλαμβάνουν μια από τις διασημότερες εικόνες του σερβικού πολιτισμού, τον «Λευκό Άγγελο»,[1] έναν άγγελο στον τάφο του Ιησού.
| Μοναστήρι της Μιλέσεβα | |
|---|---|
| Манастир Милешева | |
 | |
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Αρχιτεκτονική | ρομανική τέχνη |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 43°23′24″N 19°39′41″E |
| Θρήσκευμα | Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία και Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Επαρχία της Μιλέσεβα |
| Διοικητική υπαγωγή | Prijepolje Municipality |
| Χώρα | Σερβία |
| Έναρξη κατασκευής | 13ος αιώνας |
| Προστασία | πολιτισμικό μνημείο εξαιρετικής σημασίας |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Η μονή Μιλέσεβα ιδρύθηκε από τον βασιλιά Στέφανο Βλάντισλαβ Α΄, τα χρόνια ανάμεσα στο 1234 και το 1236. Η μονή βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Μιλέσεβα, κοντά στο Πριγιέπολιε. Η Μιλέσεβα είναι ένα από τα σημαντικότερα πνευματικά κέντρα της Σερβίας. Το 1236 ο Βλάντισλαβ μετέφερε το λείψανο του θείου του Αγίου Σάββα από το Τίρνοβο στη Βουλγαρία, όπου είχε πεθάνει, στη μονή Μιλέσεβα. Κάποιοι ιστορικοί πιστεύουν ότι η στέψη του Στέφαν Τβρτκο ως βασιλιά των Σέρβων και της Βοσνίας το 1377[2] έλαβε χώρα στη Μιλέσεβα.[3] Τον 15ο αιώνα, η μονή ήταν έδρα της μητρόπολης Νταντάρ-Βοσνίας.
Το 1459 οι Οθωμανοί έβαλαν φωτιά στη μονή, αλλά αποκαταστάθηκε σύντομα. Στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα, στη Μιλέσεβα λειτουργούσε τυπογραφείο[4] και ένα από τα παλαιότερα σερβικά σχολεία λειτουργούσε στη μονή. Στα μέσα του αιώνα, την εποχή του πατριάρχη Μακαρίου (το Πατριαρχείο Σερβίας αποκαταστάθηκε το 1557), η μονή ανακαινίστηκε. Ο εξωνάρθηκάς της χτίστηκε και αγιογραφήθηκε αφότου κόπηκε ένα τμήμα του του νάρθηκα και το κυρίως κλίτους. Μια νέα ανακαίνιση έλαβε χώρα το 1863, η οποία προκάλεσε σημαντική αλλαγή στην εξωτερική εμφάνιση.
Η μονή Μιλέσεβα ήταν τόπος προσκυνήματος και διάφοροι ταξιδιώτες έχουν καταγράψει την επίσκεψή τους.[5] Η μόνη έλαβε επίσης δωρεές από τους Ρώσους αυτοκράτορες όπως ο Ιβάν Δ΄ της Ρωσίας, καθώς και ηγέτες της Βλαχίας και της Μολδαβίας. Το 1594 οι Οθωμανοί απομάκρυναν τα λείψανα του Αγίου Σάββα και τα έκαψαν δημοσίως στον λόφο Βράτσαρ στο Βελιγράδι, μετατρέποντάς τον σε μεταθάνατον μάρτυρα.
Η Μιλέσεβα ανακηρύχθηκε το 1979 πολιτισμικό μνημείο εξαιρετικής σημασίας και προστατεύεται από την Δημοκρατία της Σερβίας.
Τοιχογραφίες Επεξεργασία
Οι παλαιότερες τοιχογραφίες της μονής χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1230. Οι τοιχογραφίες στον εξωνάρθηκα χρονολογούνται από την Οθωμανική περίοδο. Οι τοιχογραφίες του 13ου αιώνα θεωρούνται από τα κορυφαία ευρωπαϊκά έργα εκείνης της περιόδου. Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει επισκόπους (ιερό), στρατιωτικούς αγίους και μάρτυρες (κύριο κλίτος) και μοναχούς (νάρθηκας). Τα άνω τμήματα του νάρθηκα απεικονίζουν σκηνές από την πρώιμη ζωή του Ιησού. Κάτω από την τοιχογραφία της Ανάστασης απεικονίζεται ο βασιλιάς Βλάντισλαβ ο οποίος καθοδηγείται στον Ιησού από την Παναγία. Η οικογένεια Νεμάνια απεικονίζεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νάρθηκα: ο Στέφανος Νεμάνια ως μοναχός Συμεών, ο Σάββας ως πρώτος αρχιεπίσκοπος, ο Στέφανος ο Πρωτόστεπτος ως βασιλιάς και οι υιοί του Ράντοσλαβ και Βλάντισλαβ. Οι τοιχογραφίες στο νάρθηκα και στο γειτονικό παρεκκλήσι θεωρείται ότι ζωγραφήθηκαν το 1230-1240. Απεικονίζουν τη Δευτέρα Παρουσία και τη ζωή κάποιων αγίων. Στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, η εκκλησία ξαναζωγράφηθηκε με νέο στρώμα αγιογραφιών, αλλά μόνο τμήματα του Μυστικού Δείπνου κάτω από τον τρούλο και των Σαράντα Μαρτύρων στη βόρεια χορωδία σώζονται. Αυτές οι τοιχογραφίες καταστράφηκαν σε φωτιά, αλλά έτσι διασώθηκαν οι υποκείμενες τοιχογραφίες του 13ου αιώνα.
Ανάμεσα στις τοιχογραφίες ξεχωρίζει η σκηνή των Μυροφόρων με το Λευκό Άγγελο, ζωγραφισμένος με το πλαστικό στυλ. Απεικονίζει την άφιξη των Μυροφόρων στον τάφο του Ιησού. Ένας άγγελος ο οποίος φοράει λευκό χιτώνα κάθεται σε μια πέτρα και δείχνει προς τον άδειο τάφο. Ο Λευκός Άγγελος ήταν τμήμα του πρώτου μηνύματος που στάλθηκε δορυφορικά από την Ευρώπη στην Αμερική, μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας, ως σύμβολο ειρήνης και πολιτισμού.[6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «White Angel – the Mileševa monastery». Via Balkans Travel Portal. 22 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Ćirković 2004, σελ. 81.
- ↑ Ćirković 2014, σελ. 107-143.
- ↑ Ćirković 2004, σελ. 139.
- ↑ Ćirković 2004, σελ. 141.
- ↑ «Манастир Милешева и Бели Анђео» [Mileševa Monastery and the White Angel] (στα Σερβικά). Tourist Organisation of Preijepolje. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ćirković, Sima (2014). «The Double Wreath: A Contribution to the History of Kingship in Bosnia». Balcanica 45: 107–143. http://www.doiserbia.nb.rs/ft.aspx?id=0350-76531445107C.
- Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing.
- Kandić, Olivera· και άλλοι. (1995). Manastir Mileševa (PDF). Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2019.