Μοντέλο της Νίκαιας
Το Μοντέλο της Νίκαιας (Nice model) είναι ένα «σενάριο» για τη δυναμική εξέλιξη του Ηλιακού Συστήματος. Οφείλει την ονομασία του στην τοποθεσία του Αστεροσκοπείου της Κυανής Ακτής, στη Νίκαια της Γαλλίας, όπου αναπτύχθηκε αρχικώς[1][2][3] το 2005. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο (πρότυπο), η μετανάστευση των γιγάντιων πλανητών από μία αρχική τροχιά πολύ πιο κοντά στον Ήλιο τους έφερε στις σημερινές θέσεις τους πολύ μετά τη διάλυση του αρχικού πρωτοπλανητικού δίσκου. Σε αυτό διαφέρει από προηγούμενα θεωρητικά μοντέλα για τη διαμόρφωση του Ηλιακού Συστήματος. Αυτή η μετανάστευση πλανητών εφαρμόζεται σε δυναμικές προσομοιώσεις του Ηλιακού Συστήματος για να ερμηνεύσει ιστορικά γεγονότα, όπως τον Ύστερο Βαρύ Βομβαρδισμό του εσωτερικού Ηλιακού Συστήματος (από τον Ήλιο έως τον Άρη), τη δημιουργία του Νέφους του Όορτ και την ύπαρξη πληθυσμών μικρών σωμάτων όπως αυτών της Ζώνης του Κάιπερ, της Τρωικής Ομάδας του Δία και των πολυάριθμων υπερποσειδώνειων σωμάτων σε συντονισμό με τον Ποσειδώνα. Η επιτυχία του Μοντέλο της Νίκαιας στην αναπαραγωγή πολλών εκ των παρατηρούμενων χαρακτηριστικών του Ηλιακού Συστήματος σήμανε την ευρεία αποδοχή του ως του τρέχοντος περισσότερο ρεαλιστικού θεωρητικού μοντέλου της πρώιμης εξελίξεως του Ηλιακού Συστήματος[3]. Δεν είναι πάντως το μοναδικό που προτιμάται από τους πλανητικούς επιστήμονες. Μεταγενέστερες έρευνες απεκάλυψαν κάποιες διαφορές ανάμεσα στις προβλέψεις του αρχικού Μοντέλου της Νίκαιας και στις παρατηρήσεις του σημερινού Ηλιακού Συστήματος, π.χ. τις τροχιές των γεωειδών πλανητών και των αστεροειδών, οδηγώντας στην τροποποίησή του.
Ο αρχικός πυρήνας του Μοντέλου της Νίκαιας αποτελείται από μία τριάδα επιστημονικών δημοσιεύσεων στο περιοδικό Nature το 2005 από μία διεθνή ομάδα συνεργαζόμενων επιστημόνων: των Rodney Gomes, Χαλ Λέβισον, Αλεσσάντρο Μορμπιντέλλι και Κλεομένη Τσιγάνη.[4][5][6]
Σε αυτές τις εργασίες, οι 4 ερευνητές προτείνουν ότι μετά τη διάλυση του αερίου και της σκόνης του αρχικού περιαστρικού δίσκου του Ηλιακού Συστήματος, οι 4 γιγάντιοι πλανήτες του (Δίας, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας) περιφέρονταν αρχικώς σε σχεδόν κυκλικές τροχιές μεταξύ περίπου 5,5 και 17 AU από τον Ήλιο, πολύ πιο κοντά ο ένας στον άλλον από όσο σήμερα. Τότε ένας μεγάλος και πυκνός δίσκος μικρών πλανητίσκων (planetesimals) από πυριτικά ορυκτά («βραχώδεις») και πτητικά υλικά («πάγους») με συνολική μάζα το 35πλάσιο της Γης, εκτεινόταν από την τροχιά του εξώτατου γιγάντιου πλανήτη μέχρι τις περίπου 35 AU.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Solving solar system quandaries is simple: Just flip-flop the position of Uranus and Neptune». Press release. Arizona State University. 11 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2009.
- ↑ Desch, S. (2007). «Mass Distribution and Planet Formation in the Solar Nebula». The Astrophysical Journal 671 (1): 878–893. doi:. Bibcode: 2007ApJ...671..878D. http://iopscience.iop.org/0004-637X/671/1/878.
- ↑ 3,0 3,1 Crida, A. (2009). «Solar System formation». Reviews in Modern Astronomy 21: 3008. doi:. Bibcode: 2009RvMA...21..215C.
- ↑ 4,0 4,1 R. Gomes; H.F. Levison; K. Tsiganis; A. Morbidelli (2005). «Origin of the cataclysmic Late Heavy Bombardment period of the terrestrial planets». Nature 435 (7041): 466–9. doi:. PMID 15917802. Bibcode: 2005Natur.435..466G.
- ↑ Tsiganis, K.; Gomes, R.; Morbidelli, A.; F. Levison, H. (2005). «Origin of the orbital architecture of the giant planets of the Solar System». Nature 435 (7041): 459–461. doi:. PMID 15917800. Bibcode: 2005Natur.435..459T. https://www-n.oca.eu/morby/papers/nature-papers-5-26-05.pdf.
- ↑ Morbidelli, A.; Levison, H.F.; Tsiganis, K.; Gomes, R. (2005). «Chaotic capture of Jupiter's Trojan asteroids in the early Solar System». Nature 435 (7041): 462–465. doi:. OCLC 112222497. PMID 15917801. Bibcode: 2005Natur.435..462M. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-07-31. https://web.archive.org/web/20090731120551/http://www.oca.eu/michel/PubliGroupe/MorbyNature2005.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-10-28.