Μοϊσί Αριανίτ Γκολέμι
Ο Μοϊσί Αριανίτ Γκολέμι, αλβαν.: Moisi Golemi, γνωστός και ως Moisi of Dibra αλβανικά: Moisiu i Dibrës (Δίβρης), ήταν Αλβανός ευγενής και διοικητής της Ένωσης του Λέζε. Το 1443–44 κατέλαβε όλες τις οθωμανικές κτήσεις στην περιοχή της περιοχής Δίβρης (Dibër). Για μία σύντομη περίοδο στη δεκαετία του 1450 προσχώρησε στους Οθωμανούς, αλλά σύντομα τους εγκατέλειψε και επέστρεψε στην Ένωση. Απεβίωσε το 1464, όταν εκτελέστηκε δημόσια στην Κωνσταντινούπολη, αφού συνελήφθη από τον Οθωμανικό στρατό. Στην αλβανική λαϊκή παράδοση, ο Γκολέμι έγινε δημοφιλής ήρωας κυρίως μέσω του Τραγουδιού του Μωϋσή Γκολέμι (Kënga e Moisi Golemit).
| Μοϊσί Αριανίτ Γκολέμι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1η χιλιετία Δίβρη |
| Θάνατος | 1464 Κωνσταντινούπολη[1] |
| Αιτία θανάτου | γδάρσιμο |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός ηγέτης[2] |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Μουζάκα Αριανίτης |
| Οικογένεια | Οικογένεια Αριανίτη |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Οικογένεια Επεξεργασία
Γεννημένος στην περιοχή της σύγχρονης Δίβρης ήταν ο μόνος γιος τού Μουζάκα Αριανίτι, γιου τού Kομνηνού Αριανίτι και αδελφού τού Γεωργίου Αριανίτι. Το 1445 νυμφεύτηκε τη Ζανφίνα Μουζάκα, μετά το διαζύγιό της από τον Μουζάκα Τόπια, ο οποίος νυμφεύτηκε την αδελφή τού Σκεντέρμπεη, Μαρία. Απέκτησαν 2 γιους και 4 κόρες, από τις οποίες 2 απεβίωσαν σε νεαρή ηλικία.[3] Ο πρώτος γιος Τσεζάρ Αριανίτι (Καίσαρ Κομνηνός Αριανίτης) είχε κόρη την Τζιοβάννα Κομινάτα, που έζησε στη Νάπολη και παντρεύτηκε τον πατρίκιο Πάουλο Μπρανκάτσιο. Ο δεύτερος γιος Αρανί Αριανίτι νυμφεύτηκε την αδελφή τού Γκιον/Ιωάννη Μρουζάκα και είχε μόνο μία κόρη, την Ελένη, που παντρεύτηκε έναν Βενετό διοικητή. Μία από τις κόρες του, η Δέσποινα, παντρεύτηκε τον Στανίσα Β΄ Καστριότι, γιο τού Στανίσα Α΄ Καστριότι και ανιψιό τού Σκεντέρμπεη, ενώ η άλλη κόρη του Ελένη παντεύτηκε πρώτα τον Νικόλα Δ΄ Ντουκαγκίνι, γιο τού Λέκα Ντουκαγκίνι. Μετά το τέλος του, αυτή παντρεύτηκε τον Σινάν μπέη Μουζάκα.[3]
Ένωση του Λέζε Επεξεργασία
Όταν ο Σκεντέρμπεης ήρθε στην Αλβανία, ο Μοϊσί γρήγορα συμμάχησε μαζί του και έγινε διοικητής της συνοριακής φρουράς. Το Γκολέμι διακρίθηκε για πρώτη φορά στη μάχη του Τορβιόλ το 1444 [4] Αργότερα επέβλεψε την κατάληψη του κρίσιμου κάστρου του Σβέτιγκραντ στη σύγχρονη Βόρεια Μακεδονία.
Μετά τη διάλυση της πολιορκίας του Βερατίου, και με ολοένα και περισσότερο φθόνο για τη φήμη που είχε συσσωρεύσει ο Σκεντέρμπεης με τα χρόνια, ο Μοϊσί πρόδωσε τον αρχηγό του και πήγε στους Οθωμανούς. Ωστόσο, τα αλβανικά συνοριακά στρατεύματα δεν τον ακολούθησαν. Αντίθετα, η διοίκηση των συνοριακών στρατευμάτων μεταβιβάστηκε στους Nικόλα και Ντιμίτερ Μπερίσα. [5]
Έναν χρόνο αργότερα επέστρεψε επικεφαλής 15.000 ανδρών στρατού, αλλά ηττήθηκε αμέσως από τον Σκεντέρμπεη. Υποχώρησε πρώτα στη Μακεδονία και στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμεινε αγνοημένος από τις οθωμανικές αρχές. Αμέσως μετά, επέστρεψε στον Σκεντέρμπεη, ο οποίος τού έδωσε χάρη και τον αποκατέστησε. Ανέκτησε τη θέση τού διοικητή των αλβανικών συνοριακών στρατευμάτων.
Ο Μοϊσί αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του στον Αλβανικό αγώνα, αλλά το 1464 έπεσε αιχμάλωτος του Μπαλαμπάν Μπαντέρα, ενός Αλβανικής καταγωγής Οθωμανού σαντζάκμπεη του σαντζάκ της Οχρίδας στη μάχη του Βαϊκάλ. Στάλθηκε βιαστικά στην Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλους Αλβανούς πρίγκιπες και διοικητές, γδάρθηκε ζωντανός δημόσια στην Κωνσταντινούπολη.
Η επικράτειά του Επεξεργασία
Οι περιοχές του Μουζάκα Αριανίτη επεκτάθηκαν στις περιοχές Mόκερ και Τσερμενίκε . Ο Γκιόν/Ιωάννης Mουζάκα αναφέρει μεταξύ άλλων τα Λιμπράζντ, Τσούκες, Ντόρεζ και Γκουρ ως μέρη της επικράτειας (demesne) εκείνου. Εκτός από τις περιοχές που κληρονόμησε από τον πατέρα του, ο Γκολέμι αναγνωρίστηκε ως άρχοντας της Δίβρης από τον Σκεντέρμπεη, καθώς ηγήθηκε της εκστρατείας κατά των Οθωμανών στην περιοχή αυτή. Ο γιος του Γκολέμι, Aρανίτ, αναφέρεται στις σύγχρονες πηγές ως ο κύριος μίας βαρονίας στο Τσερμενίκε. [6]
Υστεροφημία Επεξεργασία
Στην αλβανική λαϊκή παράδοση, ο Γκολέμι έγινε δημοφιλής ήρωας κυρίως μέσω του Τραγουδιού τού Μοϊσί Γκολέμι (Kënga e Moisi Golemit), ένα έπος των Aρμπερέσε στη νότια Ιταλία.
Σχολιασμοί Επεξεργασία
Οικογένεια Επεξεργασία
Νυμφεύτηκε το 1445 τη Ζανφίνα Μουζάκα και είχε τέκνα:
- Καίσαρ Κομνηνός Αριανίτης.
- Ιωάννα Κομνηνή, παντρεύτηκε τον Πάουλο Μπρανκάτσιο πατρίκιο της Νάπολης.
- Αρανί Αριανίτι, νυμφεύτηκε μία από την οικογένεια Μουζάκα.
- Ελένη, παντρεύτηκε έναν Βενετό διοικητή.
- Δέσποινα, παντρεύτηκε τον Στανίσα Β΄ Καστριότι.
- Ελένη, παντρεύτηκε πρώτα τον Νικόλα Δ΄ Ντουκαγκίνι και μετά τον Σινάν μπέη Μουζάκα.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία
- Σημειώσεις
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 Shuteriqi 2012
- ↑ Buda 2002
- ↑ Marin Barletius "Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum Principis"
- ↑ Shuteriqi 2012
- ↑ Albanien in Vergangenheit und Gegenwart. Südosteuropa-Gesellschaft. 1991. ISBN 9783925450242.
Golemi, Moisi (Moses)
- ↑ Janus-Jacobus Boissard (1596). Vitae et Icones Sultanorum Turcicorum, Principum Persarum aliorumque illustrium Heroum Heroinarumque, ab Osmane usque ad Mahometem II. - Francofurti a. M., Theodorus de Bry 1596. Theodorus de Bry. σελ. 90.
- Πηγές
- Shuteriqi, Dhimitër (2012). Zana Prela, επιμ. Aranitët: Historia-Gjenealogjia-Zotërimet. Toena. ISBN 978-99943-1-729-5.
- Buda, Aleks (2002). Shkrime historike. Shtëpia Botuese "8 Nëntori". ISBN 9789992716519. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Moisi Arianit Golemi στο Wikimedia Commons