Μπουγάτσα

Η μπουγάτσα είναι εδώδιμο αρτοσκεύασμα που χρησιμοποιεί το φύλλο με το οποίο φτιάχνονται πίτες ή αλλά σκευάσματα άρτου με ζύμη. Στην Ελλάδα την έφεραν Μικρασιάτες πρόσφυγες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κάνοντάς την ιδιαίτερα δημοφιλή στη Βόρεια Ελλάδα, ειδικά στις Σέρρες και στη Θεσσαλονίκη, που θεωρούνται φημισμένες για τη μπουγάτσα τους. Η δομή της μπουγάτσας είναι φύλλο - γέμιση - φύλλο. Ως γέμιση συνήθως χρησιμοποιείται κρέμα (στην νότια Ελλάδα ονομάζεται μπουγάτσα μόνο αν περιέχει αυτή την γέμιση) ή τυρί, αν και συναντάται και σε άλλες γεύσεις, όπως με κιμά, σπανάκι ή με κρέμα κακάο. Ο τρόπος κατασκευής και δομής αυτού του αρτοσκευάσματος την διαφοροποιεί από την κλασική πίτα και την καθιστά μοναδικό προϊόν με ξεχωριστά στοιχεία και γεύση σε σχέση με την πίτα, τα οποία έχουν αναγνωριστεί από έμπειρους σεφ και την επιστήμη του μάρκετινγκ, η τελευταία έχει διαφοροποιήσει τα προϊόντα πίτας και μπουγάτσας στα Σούπερ Μάρκετ. Για την κατασκευή της γίνεται πάντα χρήση τετράγωνου ταψιού γιατί μόνον αυτό εξυπηρετεί το σωστό δίπλωμα του φύλλου μπουγάτσας.

Οι δύο πιο σύνηθεις τύποι μπουγάτσας είναι η μπουγάτσα με κρέμα (αριστερά) και η μπουγάτσα με τυρί (δεξιά).

Το όνομά της προέρχεται από το ιταλικό focacia/focaccia (= τύπος ψωμιού ψημένο , (παραφθορά η αντίστοιχη τουρκική λέξη πογάτσα (poğaça = ζύμη).

Προετοιμασία της μπουγάτσας σε ένα καφέ στην Αθήνα.

Βόρεια Ελλάδα

Στη Βόρεια Ελλάδα παραγγέλνεται συνήθως απλά σαν «μια με τυρί» ή «μια με κρέμα», μια και αποτελεί δημοφιλή πρόχειρη τροφή, και σερβίρεται κομμένη σε κομμάτια μεγέθους μπουκιάς (και, η γλυκιά, πασπαλισμένη με ζάχαρη άχνη ή/και κανέλλα). Εκτός από τις δύο αυτές δημοφιλείς γεύσεις, υπάρχει ακόμα μπουγάτσα με κιμά, με σπανάκι, αλλά και σκέτη (σκέτο φύλλο, χωρίς γέμιση, η οποία σερβίρεται συνήθως πασπαλισμένη με κρυσταλλική ζάχαρη). Αν και οι κάτοικοι της νοτιότερης Ελλάδας μπερδεύουν συνήθως την μπουγάτσα με τυρί με την τυρόπιτα, πρόκειται για διαφορετική συνταγή μιας και διαφέρουν στο φύλλο που χρησιμοποιείται. Στην νότια Ελλάδα δεν συναντάται με την ποικιλία που υπάρχει στην βόρεια.

Νότια Ελλάδα

Στη Νότια Ελλάδα, παραγγέλνεται ως «τυρόπιτα ταψιού» (μπουγάτσα με τυρί) ή «μπουγάτσα» (μπουγάτσα με κρέμα) και σερβίρεται ολόκληρη. Στην Νότια Ελλάδα μπουγάτσα αποκαλείται μόνο αυτή με "γέμιση" κρέμας διότι δεν γίνεται ο διαχωρισμός με βάση τον τύπο του φύλλου που χρησιμοποιείται.

Τουρκία

Στην Τουρκία, η πογάτσα (τουρκ Poğaça) συνήθως έχει λιγότερη γέμιση από την μπουγάτσα που σερβίρεται στην Ελλάδα, και χαρακτηριστικά λείπει η χρήση οποιασδήποτε γλυκιάς γέμισης(κρέμα, κακάο κλπ.), παρά μόνο αλμυρή(Τυρί, κιμάς).

Ρεκόρ

Μπουγάτσα Θεσσαλονίκης, μήκους 2,5 μέτρων, με γέμιση τυρί και ρύζι, κέρδισε τις εντυπώσεις στο Παρίσι, στη διεθνή έκθεση Γεωργίας «Salon international de l' Agriculture», στα τέλη Φεβρουαρίου του 2008. Επίσης, τον Ιούνιο του 2008 παρασκευάστηκε στις Σέρρεςη μεγαλύτερη μπουγάτσα στον κόσμο, που μπήκε στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.