Νάντα Ντέβι

Το Νάντα Ντέβι (Nanda Devi, χίντι नन्दा देवी, δηλαδή «Θεά της Μακαριότητας») είναι το δεύτερο σε ύψος βουνό της Ινδίας, αλλά το υψηλότερο βουνό που βρίσκεται ολόκληρο μέσα στα όρια της χώρας, καθότι το Κανγκτσενγιούνγκα, που είναι 770 μέτρα ψηλότερο, βρίσκεται στο σύνορο Ινδίας-Νεπάλ. Το Νάντα Ντέβι έχει την 23η υψηλότερη κορυφή στον κόσμο, με 7.816 μέτρα υψόμετρο, σε γεωγραφικές συντεταγμένες 30°32′33″ Βόρειο πλάτος και 79°58′15″ Ανατολικό μήκος. Για ένα χρονικό διάστημα, μέχρι το 1808, το θεωρούσαν το υψηλότερο βουνό της Γης. Επιπλέον ήταν το υψηλότερο βουνό στην Ινδία μέχρι το 1975, οπότε το Σικκίμ, το κρατίδιο όπου βρίσκεται το Κανγκτσενγιούνγκα, ενώθηκε με την Ινδία. Ανήκει στην οροσειρά Ιμαλάια και διοικητικά υπάγεται στο διαμέρισμα Τσαμόλι της Πολιτείας Ουταραχάντ, ανάμεσα στην κοιλάδα Ρισιγκάνγκα στα δυτικά και στην κοιλάδα Γκοριγκάνγκα στα ανατολικά. Η «Θεά της Μακαριότητας» θεωρείται η προστάτιδα θεότητα των Ιμαλαΐων της Ουταραχάντ. Σε αναγνώριση της θρησκευτικής της σημασίας και για την προστασία του εύθραυστου οικοσυστήματός της, η κορυφή και τα ψηλά βουνά που την περιβάλλουν έκλεισαν για τους ιδιώτες ορειβάτες ήδη από το 1983. Το Εθνικό Πάρκο Νάντα Ντέβι που περιλαμβάνει το βουνό ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 1988.

Νάντα Ντέβι
Ύψος	7.816 μέτρα
Οροσειρά	Ιμαλάια
Ήπειρος	Ασία
Χώρες	Ινδία
wikidata ()

Περιγραφή

Το Νάντα Ντέβι είναι ένας ορεινός όγκος με δύο κορυφές, που σχηματίζει μία ράχη μήκους 2 χιλιομέτρων κατά τη διεύθυνση ανατολή-δύση. Η δυτική κορυφή (7.816 μέτρα) είναι η ψηλότερη και η ανατολική, γνωστή ως Σουνάντα Ντέβι ή Ανατολική Νάντα Ντέβι, είναι η χαμηλότερη (7.434 μέτρα). Δώδεκα από τα γύρω βουνά, που σχηματίζουν έναν δακτύλιο γύρω από την ψηλότερη κορυφή, υπερβαίνουν σε ύψος τα 6.400 μέτρα.

Από κοινού οι δύο κορυφές του βουνού αναφέρονται και ως οι κορυφές των θεοτήτων Νάντα και Σουνάντα. Αυτές οι θεές απαντώνται μαζί στην αρχαία σανσκριτική γραμματεία (στη Σριμάντ Μπαγκβάταμ ή στη Μπαγκαβάτα Πουράνα) και λατρεύονται επίσης μαζί ως δίδυμες στις επαρχίες Κουμαόν και Γκαρβάλ της Ουταραχάντ, αλλά και αλλού στην Ινδία.

Εκτός από τη διάκριση που του χαρίζει το ύψος του, το Νάντα Ντέβι είναι επίσης αξιοσημείωτο για τη μεγάλη και απότομη πλαγιά του πάνω από τη βάση του. Η κορυφή του βρίσκεται 3.300 μέτρα ψηλότερα από τη νοτιοδυτική του βάση και παρόμοια είναι η υψομετρική της διαφορά με τους παγετώνες στα βόρειά της, με κλίσεις μεγαλύτερες του 50%. Το βουνό είναι εξίσου εντυπωσιακό και από μεγαλύτερη απόσταση, καθώς περιβάλλεται από σχετικώς βαθιές κοιλάδες. Π.χ. υψώνεται περισσότερο από 6.500 μ. πάνω από την κοιλάδα Γκοριγκάνγκα σε απόσταση μόνο 50 χιλιόμετρα. Εξάλλου, το κοντινότερο υψηλότερο από το Νάντα Ντάβι βουνό/κορυφή βρίσκεται σε απόσταση 389 χιλιομέτρων από αυτό.

Στη βόρεια πλευρά του ορεινού όγκου βρίσκεται ο παγετώνας Ουτάρι Νάντα Ντέβι, που τροφοδοτεί τον παγετώνα Ουτάρι Ρίσι. Στα νοτιοδυτικά βρίσκεται ο παγετώνας Ντακχίνι Νάντα Ντέβι, που τροφοδοτεί τον Ντακχίνι Ρίσι. Το σύνολο αυτών των παγετώνων αποστραγγίζει προς τα δυτικά, στην κοιλάδα Ρισιγκάνγκα. Στα ανατολικά υπάρχει ο παγετώνας Πάτσου και στα νοτιοανατολικά οι παγετώνες Νανταγκούντι και Λαγουάν (Lawan). Αυτό το σύστημα παγετώνων αποστραγγίζει στην κοιλάδα Μιλάμ. Στα νότια ο παγετώνας Πιντάρι τροφοδοτεί τον ποταμό Πιντάρ. Ακριβώς στα νότια του Σουνάντα Ντέβι βρίσκεται η ορεινή διάβαση Λόνγκσταφ, με υψόμετρο 5.910 μέτρα.

Εξερεύνηση και ιστορία αναβάσεων

Υψομετρικός χάρτης της περιοχής του Νάντα Ντέβι

Η ανάβαση στο Νάντα Ντέβι απαίτησε μισό αιώνα αναζητήσεων ενός περάσματος μέσα στον δακτύλιο των βουνών που το περιβάλλουν. Η κατώτερη έξοδος είναι το φαράγγι Ρίσι, βαθύ, στενό και πολύ δύσκολο να το ανεβεί κάποιος με ασφάλεια. Οποιαδήποτε άλλη διαδρομή περιλαμβάνει δύσκολες ορεινές διαβάσεις, η χαμηλότερη από τις οποίες έχει υψόμετρο 5.180 μέτρα. Ο Χιου Ράτλετζ προσπάθησε να φθάσει στην κορυφή τρεις φορές κατά τη δεκαετία του 1930 και απέτυχε και τις τρεις. Σε μια επιστόλη του στους Times του Λονδίνου έγραψε ότι «η Νάντα Ντέβι επιβάλλει σε όσους τη λατρεύουν μια δοκιμασία εισόδου που έως τώρα είναι πέρα από τη δεξιότητα και την αντοχή τους», προσθέτοντας ότι η είσοδος στον δακτύλιο του βουνού και μόνο ήταν δυσκολότερη από το να φθάσει κάποιος στον Βόρειο Πόλο.[1] Τελικώς το 1934 οι Βρετανοί εξερευνητές Έρικ Σίπτον και Μπιλ Τίλμαν μαζί με τρεις οδηγούς Σέρπα, τους Ανγκ Θαρκάυ, Πασάνγκ και Κουσάνγκ, ανεκάλυψαν μία δίοδο προς το εσωτερικό μέσα από το φαράγγι Ρίσι.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1936, όταν μια αγγλοαμερικανική αποστολή ανέβηκε στην κορυφή, σημείωσε ρεκόρ υψηλότερης κορυφής στην οποία είχε ανεβεί ποτέ άνθρωπος, που παρέμεινε ακατάρριπτο μέχρι τη γαλλική αποστολή στην Αναπούρνα Ι (8.091 μ.) το 1950, αν και μεγαλύτερα υψόμετρα που δεν ανήκαν σε κορυφή είχαν κατακτηθεί από τους Βρετανούς στις πλαγιές του Έβερεστ ήδη από τη δεκαετία του 1920 (είναι πιθανό ακόμη ότι ο Τζωρτζ Μάλορυ είχε φθάσει στην κορυφή του Έβερεστ πριν εξαφανισθεί το 1924). Ανέβηκε επίσης η αποστολή αυτή σε πιο απότομο (και απότομο σε μεγαλύτερο μήκος) έδαφος από όσο είχε ποτέ επιχειρηθεί σε τόσο μεγάλο υψόμετρο. Η αποστολή αναρριχήθηκε από τη νότια προέκταση, γνωστή και ως Coxcomb, που οδηγεί σχετικώς ευθύγραμμα στην ψηλότερη κορυφή. Οι δύο ορειβάτες που έφθασαν στην κορυφή, στις 29 Αυγούστου 1936, ήταν οι Μπιλ Τίλμαν και Νοέλ Όντελ (ο Τσαρλς Σ. Χιούστον επρόκειτο να είναι στη θέση του Τίλμαν, αν δεν είχε πάθει οξεία τροφική δηλητηρίαση). Η αποστολή ήταν μινιμαλιστική για τα μεταγενέστερα δεδομένα: περιελάμβανε μόνο επτά ορειβάτες και δεν χρησιμοποίησε σκοινιά καρφωμένα στον βράχο, ούτε υποστήριξη από οδηγούς Σέρπα πάνω από τα 6.200 μέτρα. Ο Έρικ Σίπτον τη χαρακτήρισε «το πλέον υπέροχο ορειβατικό επίτευγμα που σημειώθηκε ποτέ στα Ιμαλάια».

Μετά από ανεπιτυχείς απόπειρες αναβάσεως από ινδικές αποστολές το 1957 και το 1961, η δεύτερη «κατάκτηση» της κορυφής του Νάντα Ντέβι έγινε από μια ομάδα Ινδών με επικεφαλής τον Ν. Κουμάρ το 1964, που ακολούθησε την ίδια διαδρομή.

Μεταγενέστερες αναρριχήσεις

Η νοτιοδυτική πλευρά του Νάντα Ντέβι φωτογραφημένη από το Καουσάνι

Μια δύσκολη νέα διαδρομή, το βορειοδυτικό έξαρμα, δοκιμάστηκε με επιτυχία από μια ομάδα 13 ανθρώπων το 1976, με τρεις Αμερικανούς (Τζων Ροσκέλυ, Τζιμ Στέιτς και Λούις Ρέιτσαρντ) να φθάνουν στην κορυφή την 1η Σεπτεμβρίου. Οι επικεφαλής της αποστολής ήταν οι Ρέιτσαρντ, Χ.Α. Κάρτερ (που συμμετείχε στην αποστολή του 1936) και Γουίλι Ανσέλντ (Willi Unsoeld). Η κόρη του Ανσέλντ, η Νάντα Ντέβι Ανσέλντ, που είχε πάρει το βαφτιστικό της όνομα από το βουνό, πέθανε σε αυτή την αποστολή, καθώς υπέφερε από «διάρροια και επιδείνωση της βουβωνοκήλης, που είχε εμφανίσει τη δεύτερη ημέρα της οδοιπορίας προσεγγίσεως».

Το 1980 το Σώμα Μηχανικού του ινδικού στρατού έκανε μια ανεπιτυχή απόπειρα και το επόμενο έτος το ινδικό Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών επεχείρησε να κατακτήσει ταυτοχρόνως την κύρια και την ανατολική κορυφή. Προηγουμένως είχαν τοποθετήσει μια πλάκα στη μνήμη της Νάντα Ντέβι Ανσέλντ στον αλπικό λειμώνα Σαρσόν Πατάλ. Κατά την κάθοδο όμως από τις κορυφές, όσοι από την αποστολή είχαν φθάσει σε αυτές χάθηκαν.

Το 1993 μία τεσσαρακονταμελής ομάδα του Σώματος Μηχανικού του στρατού πήρε ειδική άδεια για μια αποστολή με αρκετούς διαφορετικούς στόχους: τη διεξαγωγή οικολογικής επισκοπήσεως από βιολόγους, τον καθαρισμό των απορριμμάτων των προηγούμενων αποστολών, και την επιχείρηση κατακτήσεως της κορυφής. Η αποστολή τους εκτέλεσε όλους: ολοκλήρωσε την οικολογική επισκόπηση, απεμάκρυνε από το Εθνικό Πάρκο, με μεταφορείς και ελικόπτερο, πάνω από έναν τόνο απορριμμάτων και 5 μέλη της, οι Amin Nayak, Anand Swaroop, G.K. Sharma, Didar Singh και S.P. Bhatt, κατέκτησαν την κορυφή.

Μερικός χρονολογικός πίνακας

Η Νάντα Ντέβι όπως φαίνεται από την πόλη Αλμόρα.

• 1934: Πρώτη είσοδος στο εσωτερικό του δακτυλίου από τους Eric Shipton και H.W. Tilman
• 1936: Οι πρώτοι άνθρωποι στην κορυφή: Odell και Tilman.
• 1939: Πρώτη κατάκτηση της κορυφής Σουνάντα Ντέβι, από τους Klarner και Bujak.
• 1951: Επιχειρείται τραβέρσα και σκοτώνονται οι Duplat και Vignes. Δεύτερη κατάκτηση της Σουνάντα Ντέβι.
• 1957: Πρώτη απόπειρα των Ινδών για τη Νάντα Ντέβι, υπό τον ταγματάρχη Nandu Jayal.
• 1964: Δεύτερη ανάβαση της κύριας κορυφής από ινδική ομάδα (N. Kumar και Nawang Gombu).
• 1965-1968 (ακριβές έτος απόρρητο): Προσπάθεια από τη CIA, με τη συνεργασία της Ινδικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (I.B.), να τοποθετήσουν στην κύρια κορυφή συσκευή που θα υπέκλεπτε σήματα τηλεμετρίας από τις κινεζικές δοκιμές βαλλιστικών πυραύλων στην Επαρχία Σιντσιάνγκ. Η αποστολή απέτυχε εξαιτίας των επικίνδυνων καιρικών συνθηκών, χάνοντας και τη συσκευή, που τροφοδοτείτο με πυρηνική ενέργεια και για αυτό περιείχε 5 κιλά πλουτωνίου. Την επόμενη άνοιξη επέστρεψαν, αλλά δεν μπόρεσαν να την ξαναβρούν. Ως αποτέλεσμα, ολόκληρος ο δακτύλιος έκλεισε για ξένες αποστολές μέχρι το 1974.
• 1975: 13μελής ινδογαλλική αποστολή υπό τον Y. Pollet-Villard φθάνει στην κύρια κορυφή.
• 1976: Πέμπτη επιτυχημένη κατάκτηση, 13μελής ινδοαμερικανική αποστολή. Τρία μέλη της (οι John Roskelley, Jim States και Lou Reichardt) φθάνουν στην κορυφή παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Θάνατος της Nanda Devi Unsoeld.
• 1976: Ινδοϊαπωνική ομάδα με 21 μέλη προσεγγίζει ταυτοχρόνως από τα νότια την κύρια και την ανατολική κορυφή, και επιτυγχάνει την πρώτη τραβέρσα, πηγαίνοντας από τη Σουνάντα Ντέβι στην κύρια κορυφή.
• 1980: Αποστολή του ινδικού στρατού (Σώμα Μηχανικών) υπό τον Jai Bahuguna επιχειρεί χωρίς αποτέλεσμα να ανεβεί στην (κύρια) κορυφή, υποχωρώντας εξαιτίας κακοκαιρίας από τα 7.600 μέτρα.
• 1981: Αποστολή του ινδικού στρατού με το Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών ανεβαίνει ταυτοχρόνως σε αμφότερες τις κορυφές, αλλά έχει τον μεγαλύτερο αριθμό νεκρών από κάθε άλλη στο βουνό.
• 1981: Ινδική αποστολή, οι πρώτες γυναίκες στην ιστορία φθάνουν στην κορυφή.
• 1993: Αποστολή του ινδικού στρατού (Σώμα Μηχανικών) υπό τον V.K. Bhatt, κατορθώνει να ανεβάσει 5 ορειβάτες ταυτοχρόνως στην κορυφή, μεταξύ των οποίων τους Amin Naik, Anand Swaroop και G.K. Sharma.
• 1995: «Διεθνής Στρατιωτική Αποστολή» (HIMEX): συμμετέχουν Ινδοί, Βρετανοί, Αυστραλοί, Αμερικανοί και Νεπαλέζοι στρατιωτικοί. Αφού ανεβούν στη Σουνάντα Ντέβι, κατευθύνονται στην κύρια κορυφή, οπότε ο αναρριχητής των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων Jakob Nommensen πέφτει και σκοτώνεται, με το σώμα του να μην έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, μία πολωνική αποστολή επέστρεψε πρόωρα όταν έχασε τον αρχηγό της, που προσπαθούσε να αναρριχηθεί στην ορθοπλαγιά της ανατολικής κορυφής.
• 2001 : Αποστολή του επίλεκτου Συντάγματος «Garhwal Rifles» του ινδικού στρατού, υπό τον συνταγματάρχη Ajay Kothiyal και υπαρχηγό τον Samrat Sengupta επιτυγχάνει το ρεκόρ των οκτώ ανθρώπων ταυτοχρόνως στην κύρια κορυφή στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου. Επίσης μάζεψαν τα απορρίμματα που είχαν αφήσει οι προηγούμενες αποστολές.
• 2007: Αποστολή του ινδικού στρατού με επικεφαλής τον Shyamal Sinha επιχειρεί να ανεβεί στη Σουνάντα Ντέβι και να καθαρίσει τη διαδρομή από εκεί μέχρι την κύρια κορυφή, αλλά ο Sinha και 4 ακόμα ορειβάτες εξαφανίζονται στην κακοκαιρία, έχοντας αναφέρει στις 26 Σεπτεμβρίου ότι κατέβαιναν προς χαμηλότερο σταθμό (camp). Ο Sinha ήταν παρασημοφορημένος ήρωας πολέμου.

Σημερινά δεδομένα και οικοτουρισμός

Χορός με μάσκες στο χωριό Λάτα, την πύλη εισόδου στο Εθνικό Πάρκο Νάντα Ντέβι

Σήμερα το Νάντα Ντέβι αποτελεί τον πυρήνα του ευρύτερου σε έκταση «Καταφυγίου Βιόσφαιρας Νάντα Ντέβι», το οποίο περιλαμβάνει το Εθνικό Πάρκο Νάντα Ντέβι και ιδρύθηκε από την κυβέρνηση της Ινδίας το 1982. Το 1988 το Εθνικό Πάρκο Νάντα Ντέβι ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Από τότε δεν επιτρέπονται ιδιωτικές ορειβατικές αποστολές. Μετά από μακρόχρονη καμπάνια από την τοπική κοινωνία, συνοψιζόμενη στη «Διακήρυξη του Νάντα Ντέβι» το 2001, ο πυρήνας του Εθνικού Πάρκου άνοιξε για περιορισμένες δραστηριότητες οικοτουρισμού το 2003. Το 2006 η καμπάνια προσκάλεσε γυναίκες πεζοπόρους από 4 χώρες για την εναρκτήρια πεζοπορία μέσα στο Εθνικό Πάρκο. Ως συνέχεια, η «Εκστρατεία για την Πολιτιστική Επιβίωση και την Αειφόρο Διαβίωση» σχεδίασε το «Interpretive Trek» στο Εθνικό Πάρκο. Ιδρύθηκε «Κέντρο Παρουσιάσεως της Βιο-πολιτιστικής Ποικιλότητας» (Interpretation Center on Bio Cultural Diversity of the Nanda Devi National Park) στο χωριό Λάτα, την πύλη προς το Εθνικό Πάρκο. Σήμερα πλέον επιτρέπεται ένας μέγιστος αριθμός 500 πεζοπόρων επισκεπτών κάθε χρόνο, από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο, στην κεντρική ζώνη του Εθνικού Πάρκου. Η πεζοπορία αρχίζει από το χωριό Λάτα, που απέχει 25 χιλιόμετρα ανηφορικού δρόμου από τη μικρή πόλη Τζοσιμάθ.

Βιβλιογραφία

• Aitken, Bill: The Nanda Devi Affair, Penguin Books India, ανατύπωση 1994, ISBN 0-14-024045-4.
• Kohli, M.S. & Conboy, K.: Spies in the Himalayas: Secret Missions and Perilous Climbs, University Press of Kansas, 2003.
• Roskelley, John: Nanda Devi: The Tragic Expedition, The Mountaineers Books, 2000, ISBN 0-89886-739-8
• Sanan, Deepak: Nandadevi – Restoring Glory, New Age International (Wiley Eastern Ltd.), Νέο Δελχί 1995, ISBN 81-224-0752-8
• Shipton, E., Tilman, H.W. και Houston, C.: Nanda Devi: Exploration and Ascent, The Mountaineers Books, ανατύπωση 2000, ISBN 0-89886-721-5
• Sircar, J.: Himalayan Handbook, αυτοέκδοση, Καλκούτα 1979
• Takeda, Peter: An Eye at the Top of the World: The Terrifying Legacy of the Cold War's Most Daring C.I.A. Operation, Thunder's Mouth Press, 2006, ISBN 1-56025-845-4
• Thomson, Hugh: Nanda Devi: A Journey to the Last Sanctuary, Weidenfeld & Nicolson, 2004, ISBN 0-297-60753-7
• Tilman, H.W.: The Ascent of Nanda Devi, Cambridge University Press, 1937

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Nanda Devi Campaign Αρχειοθετήθηκε 2021-05-07 στο Wayback Machine., ιστότοπος των ντόπιων κατοίκων
• Το Νάντα Ντέβι στο Peakware Αρχειοθετήθηκε 2010-01-02 στο Wayback Machine., με φωτογραφίες και χάρτη
• Ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
• «Kargil war hero missing in Nanda Devi snowstorm», The Indian Express, 4 Οκτωβρίου 2007