Νομοθετική Συνέλευση (Σαμόα)

το Κοινοβούλιο της Σαμόα

Η Νομοθετική Συνέλευση (στη γλώσσα Σαμόα: Fono Aoao Faitulafono a Samoa), επίσης γνωστή ως το Κοινοβούλιο της Σαμόα (Σαμόα: Palemene o Samoa), είναι το εθνικό νομοθετικό σώμα της Σαμόα, με έδρα την Απία, όπου βρίσκεται η κεντρική διοίκηση της χώρας.[1] Το κτήριο που στεγάζεται και συνεδριάζει η συνέλευση έχει σχήμα κυψέλης, με βάση την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της χώρας.

Νομοθετική Συνέλευση των Σαμόα

Fono Aoao Faitulafono o Samoa
17ο Κοινοβούλιο
Είδος
ΤύποςΜονοθάλαμο
Ιστορία
Ίδρυση1 Ιανουαρίου 1962
Ηγεσία
O le Ao o le Malo
Βαλετόα Σουαλαούβι Β΄
Από 21 Ιουλίου 2017
Πρόεδρος
Παπαλίι Λίο Ταέου Μασιπάου
Από 24 Μαΐου 2021
Αντιπρόεδρος
Αουαπαάου Μουλιπόλα Αλοϊταφούα, FAST
Από 24 Μαΐου 2021
Πρωθυπουργός
Φιαμέ Ναόμι Ματαάφα, FAST
Από 24 Μαΐου 2021
Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης
Αρχηγός της Αντιπολίτευσης
Δομή
Έδρες54
Κοινοβουλευτικές
Ομάδες
Κυβέρνηση (32)

Αντιπολίτευση (22)

ΔιάρκειαΈως και 5 έτη
Εκλογές
Πλειοψηφικό σύστημα
Τελευταία εκλογή
9 Απριλίου 2021
Επόμενη εκλογή
πριν ή κατά τον Απρίλιο του 2026
Τόπος συνεδριάσεων
Μαότα, Τιαφάου, Άπια
Ιστοσελίδα
www.palemene.ws

Το Κοινοβούλιο της Σαμόα αποτελείται από δύο μέρη: τον O le Ao o le Malo (αρχηγός του κράτους) και την Νομοθετική Συνέλευση.

Στη γλώσσα των Σαμόα, η Νομοθετική Συνέλευση της Σαμόα αναφέρεται μερικές φορές ως Samoan Fono ενώ η κυβέρνηση της χώρας αναφέρεται ως Malo. Η λέξη fono είναι ένας όρος στη Σαμόα και στην Πολυνησία για συμβούλια ή συνεδριάσεις μεγάλες και μικρές και ισχύει για τις εθνικές συνελεύσεις και τα νομοθετικά σώματα, καθώς και για τα τοπικά συμβούλια χωριών.

Η σύγχρονη κυβέρνηση της Σαμόα υπάρχει σε εθνικό επίπεδο παράλληλα με το σύστημα διακυβέρνησης και κοινωνικής οργάνωσης κυρίως των ιθαγενών fa'amatai της χώρας.[2] Από μόνος του, ο O le Ao o le Malo μπορεί να συγκαλέσει τη Νομοθετική Συνέλευση και μπορεί να αναβάλει ή να διαλύσει το Κοινοβούλιο, προκειμένου είτε να τερματίσει μια κοινοβουλευτική περίοδο είτε να προκηρύξει γενικές εκλογές για λογαριασμό του πρωθυπουργού της Σαμόα.

 
Μέλη της 1ης Σαμοανής Εθνοσυνέλευσης επί νεοζηλανδικής διοίκησης, γύρω στο 1921.

Η Σαμοανή Fono προέρχεται από την Νομοθετική Συνέλευση της Δυτικής Σαμόα που συστάθηκε επί νεοζηλανδικής διακυβέρνησης στις αρχές του 20ού αιώνα. Όταν η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1962, η 5η Νομοθετική Συνέλευση έγινε το 1ο Κοινοβούλιο της Δυτικής Σαμόα.[3]

Αρχηγός κράτους

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: O le Ao o le Malo

Ο εθιμοτυπικός αρχηγός κράτους ή O le Ao o le Malo εκλέγεται από το Fono για πενταετή θητεία. Η παραμονή του στο αξίωμα περιορίζεται σε 2 θητείες. Επίσης, ο ίδιος μπορεί να διαλύσει τη Συνέλευση, έπειτα από πρόταση του πρωθυπουργού.

Οι εκλογές διεξάγονται με απλό πλειοψηφικό σύστημα. Η Σαμόα διαιρείται σε 51 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες. Οι ψηφοφόροι πρέπει να είναι πολίτες των Σαμόα και ηλικίας από 21 ετών και πάνω.[4] Για να είναι κανείς υποψήφιος, πρέπει να έχει δικαίωμα ψήφου, και να κατέχει τον τίτλο matai.[5]

Τελευταίες εκλογές

Επεξεργασία

Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν στις 9 Απριλίου 2021.[6]

Κατάλογος προέδρων της Νομοθετικής Συνέλευσης

Επεξεργασία

Ο Πρόεδρος της Νομοθετικής Συνέλευσης εκλέγεται από τα μέλη της για θητεία 5 ετών.[7] Από το 1948 έως το 1957 ο Ύπατος Αρμοστής ασκούσε και καθήκοντα προέδρου της Νομοθετικής Συνέλευσης.

Όνομα
(γέννηση-θάνατος)
Περίοδος
Φράνσις Γουίλιαμ Βέλκερ
(1896-1954)
1948–1949
Γκάι Ρίτσαρντσον Πάουλις
(1905-1994)
1949–1957

Πρόεδροι της Νομοθετικής Συνέλευσης

Επεξεργασία
Όνομα
(γέννηση-θάνατος)
Από Έως Παραπομπές
Λαουφατασάγκα Καλάπου 1957 1961 [8]
Αμόα Ταουσίλια
(1922-)
1961 1967 [8]
Μαγκέλε Άτε
(1921-1982)
1967 1973 [8]
Τολεαφόα Ταλιτίμου
(1918-1980[9])
1973 1976 [10]
Λεότα Λεουλουαγιάλιι Ιτουάου Άλε
(19??-2016[11])
1976 1979 [8]
Δρ Τουούου Φαλετοέσε 1979 1982
Αϊόνο Νουμονάλο Σοφάρα 1982 1988 [8]
Αεάου Πενιαμίνα
(1942-)[12]
1988 1991 [13]
Φατού Βαϊλί Ασαμασάγκα 7 Μαΐου 1991 1995
Λεαουπέπε Τολεαφόα Φααφίσι
(περ. 1947-)[14]
1996 2006 [15]
Τολοφουαϊβαλελέι Φαλεμόε Λεϊαταούα 22 Απριλίου 2006 18 Μαρτίου 2011 [16]
Λααούλι Λεουατέα Πολαταϊβάο Φόσι 18 Μαρτίου 2011 16 Μαρτίου 2016 [17]
Λεαουπέπε Τολεαφόα Φααφίσι
(περ. 1947-)
16 Μαρτίου 2016 9 Απριλίου 2021 [18]
Παπαλίι Λίο Ταεάου Μασιπάου
(περ. 1954-)[19]
24 Μαΐου 2021 Σήμερα

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Legislative Assembly of Samoa» (PDF). Office of the Clerk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Απριλίου 2017. 
  2. Fana'afi Le Tagaloa, Aiono (1986). Western Samoa the Sacred Covenant. Land rights of Pacific women. University of the South Pacific;Institute of Pacific Studies. σελ. 103. ISBN 982-02-0012-1. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2010. 
  3. Parliament of Samoa: general information Αρχειοθετήθηκε 2007-06-24 στο Wayback Machine.
  4. Electoral Act 1963, s16 Αρχειοθετήθηκε 2009-03-06 στο Wayback Machine.
  5. Electoral Act 1963, s5 Αρχειοθετήθηκε 2006-10-02 στο Wayback Machine.
  6. «Tuilaepa accepts defeat, opposition leadership». Samoa Observer. 27 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2021. 
  7. «IPU PARLINE database: SAMOA (Fono ), Presidency». 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 A Short History of Western Samoa
  9. Toleafoa Talitimu Pacific Islands Monthly, Δεκέμβριος 1980, p73
  10. Palamene Αρχειοθετήθηκε 2017-10-16 στο Wayback Machine. Parliament of Samoa
  11. Samoa village chief and former Parliament speaker dies Radio New Zealand, 27 Απριλίου 2016
  12. Joyetter Feagaimaali'i (31 Δεκεμβρίου 2020). «PEOPLE OF 2020: Aeau Dr. Peniamina Leavai». Samoa Observer. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2020. 
  13. So'o, Asofou (1993). Universal Suffrage in Western Samoa: The 1991 General Elections. ISBN 9780731515462. 
  14. Joyetter Feagaimaali'i (10 Ιουλίου 2020). «Speaker to bow out after nearly three decades». Samoa Observer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  15. «SAMOA: Parliamentary elections Fono - Legislative Assembly, 2001». 
  16. «IPU PARLINE database: SAMOA (Fono ) ELECTIONS IN 2006». 
  17. «IPU PARLINE database: SAMOA (Fono ), ELECTIONS IN 2011». 
  18. «IPU PARLINE database: SAMOA (Fono ), General information». 
  19. Soli Wilson (24 Σεπτεμβρίου 2020). «Papali'i Li'o Ta'eu Masipau returns to run under F.A.S.T.». Samoa Observer. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα στο Wikimedia Commons