Οδοντοστοιχία

Οδοντοστοιχία ή οδοντικός φραγμός είναι ανατομικός όρος που αναφέρεται στην τοξοειδή σειρά δοντιών που υπάρχουν τόσο στις γνάθους του ανθρώπινου είδους, όσο και στα περισσότερα από τα θηλαστικά (αλλά και σε πολλά είδη ψαριών) του ζωϊκού βασιλείου. Οι οδοντοστοιχίες διακρίνονται στην άνω και την κάτω, που αντίστοιχα, εδράζονται στις ομώνυμες γνάθους. Στον άνθρωπο, η φυσική οδοντοστοιχία αποτελείται από είκοσι («νεογιλή οδοντοστοιχία», η οποία διαμορφώνεται κατά την νηπιακή ηλικία 0,5 – 2,5 ετών) έως και τριάντα δύο δόντια (μόνιμος φραγμός, παρατηρείται στους ενήλικες). Κατά τη διαδικασία της –σταδιακής- απόπτωσης των νεογιλών δοντιών (συνήθως 6-12 ετών) και αντικατάστασής τους από τα ανατέλλοντα μόνιμα δόντια (συνήθως 12-18 ετών), ο φραγμός ονομάζεται «μεικτός».

Σχέδιο ανθρώπινης οδοντοστοιχίας

Τεχνητές οδοντοστοιχίες

Σε περίπτωση απώλειας αρκετών δοντιών από το στόμα (μερική ή ολική «νωδότητα») τότε ο ασθενής προσφεύγει στον οδοντογιατρό προς αποκατάσταση του προβλήματος, με την κατασκευή προσθετικών (τεχνητών) οδοντοστοιχιών, που διακρίνονται σε ολικές («μασέλα») ή μερικές («μηχανάκι») οδοντοστοιχίες. Αυτές, αποτελούνται συνήθως από ακρυλικό υλικό («ρητίνη»), μέσα στο οποίο είναι εμφυτευμένα τα τεχνητά δόντια, επίσης φτιαγμένα από ακρυλικό. Οι τεχνητές οδοντοστοιχίες, μετά από την όλη προπαρασκευή και τις σχετικές καταγραφές του οδοντίατρου, δημιουργούνται στο εργαστήριο, μερίμνη του οδοντοτεχνίτη (συνεργάτη του οδοντογιατρού) με τη διαδικασία της «όπτησης». Στις μερικές οδοντοστοιχίες και ως υποστηρικτικό υπόστρωμα (για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά τους στις ισχυρά αναπτυσσόμενες δυνάμεις της μάσησης), χρησιμοποιείται πλέγμα από μέταλλο. Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, τεχνητές οδοντοστοιχίες ή και μεμονωμένα τεχνητά δόντια κατασκευάζονταν από πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Ως υλικά, χρησιμοποιήθηκαν ο λίθος, το ξύλο, το ελεφαντοστό κ.α.