Οι Θέσεις του Απρίλη (Ρωσικά: апрельские тезисы – απρέλσκιε τέζισι) ήταν μια σειρά από δέκα οδηγίες που δόθηκαν από τον Μπολσεβίκο ηγέτη Βλαντιμίρ Λένιν με την επιστροφή του στην Αγία Πετρούπολη από την εξορία του στην Ελβετία μέσω Γερμανίας και Φινλανδίας. Οι Θέσεις αποσκοπούσαν κυρίως στους συντρόφους Μπολσεβίκους στη Ρωσία και σε αυτούς που επέστρεφαν στη Ρωσία από την εξορία. Ζήτησε τα σοβιέτ (εργατικά συμβούλια) να πάρουν την εξουσία (όπως φαίνεται στο σύνθημα “όλη η εξουσία στα σοβιέτ”), κατήγγειλε τους φιλελεύθερους και τους σοσιαλ-επαναστάτες στην Προσωρινή Κυβέρνηση, ζήτησε οι Μπολσεβίκοι να μην συνεργάζονται με την κυβέρνηση, και επίσης νέα κομμουνιστική πολιτική. Οι Θέσεις του Απρίλη καθοδήγησαν τις Ημέρες του Ιουλίου και την Οκτωβριανή Επανάσταση τους επόμενους μήνες και ταυτίζονται με τον Λενινισμό.

Οι Θέσεις του Απρίλη
ΣυγγραφέαςΒλαντίμιρ Ίλιτς Λένιν
ΓλώσσαΡωσικά

Ιστορικό Επεξεργασία

Η Φεβρουαριανή Επανάσταση είχε σαν αποτέλεσμα την παραίτηση του Τσάρου Νικόλαου Β΄, την κατάρρευση της Αυτοκρατορικής Ρωσίας, και την εγκαθίδρυση της φιλελεύθερης Προσωρινής Κυβέρνησης υπό τον Γκεόργκι Λβοφ και αργότερα τον Αλέξανδρο Κερένσκι. Η Προσωρινή Κυβέρνηση κυριαρχείτο κυρίως από φιλελεύθερους και μετριοπαθείς σοσιαλιστές που ήθελαν την πολιτική μεταρρύθμιση, δημιουργώντας μια δημοκρατία με εκλογές για εκτελεστική και συντακτική συνέλευση.

Μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση ο Λένιν επιδίωξε να επιστρέψει στη Ρωσία όσο το δυνατόν συντομότερα. Αυτό όμως ήταν πρόβλημα, γιατί ήταν απομονωμένος στην ουδέτερη Ελβετία καθώς ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος συνέχιζε να μαίνεται στα γειτονικά κράτη. Ο Ελβετός κομμουνιστής Φριτς Πλάτεν κατάφερε να έρθει σε συμφωνία με τη Γερμανική κυβέρνηση για την ασφαλή διέλευση του Λένιν και της συνοδείας του σιδηροδρομικώς μέσω Γερμανίας με το λεγόμενο “σφραγισμένο τρένο”. Η Γερμανική κυβέρνηση είχε ασφαλώς την ελπίδα ότι η επιστροφή του Λένιν θα δημιουργούσε πολιτική αναταραχή στη Ρωσία, που θα οδηγούσε στη συνθηκολόγηση της Ρωσίας και το τέλος της Ρωσικής συμμετοχής στο πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, τερματίζοντας τον πόλεμο στο Ανατολικό Μέτωπο και επιτρέποντας στις Γερμανικές δυνάμεις να επικεντρώσουν τον αγώνα τους κατά της Γαλλίας, της Βρετανίας και των συμμαχικών δυνάμεων στο Δυτικό Μέτωπο. (Πράγματι, αφού η Οκτωβριανή Επανάσταση έφερε τους Μπολσεβίκους στην εξουσία, αυτό συνέβη με το Διάταγμα για την Ειρήνη και τη Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ).

Αφού πέρασε τη Γερμανία, ο Λένιν συνέχισε με πλοίο για τη Σουηδία, και το υπόλοιπο του ταξιδιού το κανόνισαν στη συνέχεια μέσω Σκανδιναβίας οι Σουηδοί κομμουνιστές Όττο Γκρίμλουντ και Τούρε Νέρμαν. Στις 16 Απριλίου (3 Απριλίου με το παλιό ημερολόγιο) 1917, ο Λένιν έφθασε με τρένο σε μια θυελλώδη υποδοχή στον Σταθμό Φινλανδία της Πετρούπολης.

Οι Θέσεις Επεξεργασία

Οι θέσεις του Απρίλη ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά σε μια δυναμική ομιλία σε δύο συνεδριάσεις στις 16 Απριλίου 1917 (4 Απριλίου με το παλιό), αιφνιδιάζοντας πολλά μέλη του κόμματος στο ακροατήριο.[1] Στη συνέχεια δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα των Μπολσεβίκων Πράβδα. Στις Θέσεις, ο Λένιν: [2]

1.Καταδικάζει την Προσωρινή Κυβέρνηση σαν αστική και συνιστά “καμία υποστήριξη” γι’ αυτήν, καθώς “πρέπει να φανερωθεί το απόλυτο ψεύδος των υποσχέσεών της”. Καταδικάζει τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως “ληστρικό ιμπεριαλιστικό πόλεμο” και τον “επαναστατικό αμυνιτισμό” των αλλοδαπών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, ζητώντας την επαναστατική ηττοπάθεια.
2.Υποστηρίζει ότι η Ρωσία “περνάει από το πρώτο στάδιο της επανάστασης – το οποίο, λόγω της ανεπαρκούς ταξικής συνείδησης και οργάνωσης του προλεταριάτου, έδωσε την εξουσία στα χέρια της αστικής τάξης – στο δεύτερο στάδιο, το οποίο πρέπει να βάλει την εξουσία στα χέρια του προλεταριάτου και των φτωχότερων τμημάτων της αγροτιάς”.
3.Αναγνωρίζει ότι οι Μπολσεβίκοι είναι μειοψηφία στα περισσότερα σοβιέτ ενάντια στο “μπλοκ όλων των μικροαστικών οπορτουνιστικών στοιχείων, από τους Λαϊκόσοσιαλιστές και τους Σοσιαλεπαναστάτες μέχρι την Οργανωτική Επιτροπή (Τσεχεΐτζε, Τσερετέλι, κλπ), τον Στεκλόφ, κλπ, κλπ, που έχουν υποκύψει στην επιρροή της αστικής τάξης και διοχετεύουν την επιρροή της μέσα στο προλεταριάτο”.
4.Ζητάει να μην εγκαθιδρυθεί κοινοβουλευτική δημοκρατία και την αποκαλεί “βήμα προς τα πίσω”. Ζητάει, αντίθετα, τη “δημοκρατία των Σοβιέτ των Εργατών, των Εργατών γης και των Αγροτών Βουλευτών σε όλη τη χώρα, από πάνω ως κάτω”.
5.Ζητάει την “κατάργηση της αστυνομίας, του στρατού, και της υπαλληλίας” και για “την αμοιβή όλων των υπαλλήλων, που όλοι τους θα είναι αιρετοί και ανακλητοί ανά πάσα στιγμή, να μην υπερβαίνει τη μέση αμοιβή ενός καλού εργάτη”.
6.Ζητάει “Το βάρος της έμφασης στο αγροτικό πρόγραμμα να μεταφερθεί στα Σοβιέτ των Βουλευτών Εργατών γης”, την κατάσχεση όλων των κτημάτων, και την “εθνικοποίηση όλης της γης της χώρας και τη διάθεσή της από τα τοπικά Σοβιέτ των Εργατών γης και των Αγροτών Βουλευτών. Τη δημιουργία ιδιαίτερων Σοβιέτ Βουλευτών από Φτωχούς Αγρότες. Τη δημιουργία ενός υποδειγματικού αγροκτήματος σε κάθε ένα από τα μεγάλα κτήματα (που κυμαίνονται σε μέγεθος από 100 ως 300 ντεσιατίνες [Σημ 1], ανάλογα με τις τοπικές και άλλες συνθήκες, και τις αποφάσεις των τοπικών οργάνων) κάτω από τον έλεγχο των Σοβιέτ των Βουλευτών Εργατών γης και για λογαριασμό της κοινωνίας”.
7.Ζητάει την “άμεση συγχώνευση όλων των τραπεζών στη χώρα σε μία και μόνο εθνική τράπεζα υπό τον έλεγχο του Σοβιέτ των Εργατών Βουλευτών”.
8.Δηλώνει ότι “δεν είναι άμεσος στόχος μας να “φέρουμε” τον σοσιαλισμό, αλλά μόνο να βάλουμε την κοινωνική παραγωγή και τη διανομή των προϊόντων άμεσα κάτω από τον έλεγχο των Σοβιέτ των Εργατών Βουλευτών”.
9.Απαριθμεί τους κομματικούς στόχους ως εξής:
α) Άμεση σύγκληση του συνεδρίου του κόμματος,
β) αλλαγή της ονομασίας του Κόμματος, και
γ) διόρθωση του ξεπερασμένου μίνιμουμ προγράμματός μας
δ) αλλαγή του προγράμματος του κόμματος, κυρίως δε:
● Στο ζήτημα του ιμπεριαλισμού και του ιμπεριαλιστικού πολέμου, και
● Σχετικά με τη στάση μας απέναντι στο κράτος και το αίτημά μας για “κράτος-κομμούνα”,
10.Ζητάει μια νέα “επαναστατική Διεθνή, μια Διεθνή ενάντια στους σοσιαλσωβινιστές και ενάντια στο ‘Κέντρο’ ”. Αυτή αργότερα έγινε η Κομιντέρν (Τρίτη Διεθνής), που σχηματίστηκε το 1919.

Ο Λένιν σημειώνει ότι “αντί της “Σοσιαλδημοκρατίας”, της οποίας οι επίσημοι ηγέτες σε όλον τον κόσμο πρόδωσαν τον σοσιαλισμό και τον εγκατέλειψαν στην αστική τάξη (οι “αμυνιτιστές” και οι ταλαντευόμενοι “Καουτσκιστές”), εμείς πρέπει να αποκαλούμε τους εαυτούς μας Κομμουνιστικό Κόμμα”. Η αλλαγή του ονόματος θα διαχωρίσει τους Μπολσεβίκους από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης που στηρίζουν τη συμμετοχή του έθνους τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Λένιν ανέπτυξε αυτό το σημείο για πρώτη φορά στο φυλλάδιο του 1915 “Σοσιαλισμός και Πόλεμος”, όταν για πρώτη φορά αποκάλεσε τους υπέρ του πολέμου σοσιαλδημοκράτες “σοσιαλσωβινιστές.

Συνέπειες Επεξεργασία

Μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση, οι Μπολσεβίκοι ηγέτες που επέστρεφαν από την εξορία (όπως ο Λεβ Κάμενεφ) υποστήριζαν μια πιο μετριοπαθή γραμμή, ότι η Ρωσική εμπλοκή στον πόλεμο θα ήταν δικαιολογημένη και ότι θα έπρεπε να υπάρξει συνεργασία με τους φιλελεύθερους στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Ωστόσο, τα επιχειρήματα του Λένιν αντανακλούσαν εκείνα που έγιναν από κορυφαίους Μπολσεβίκους στην Πετρούπολη την ώρα της Φεβρουαριανής Επανάστασης, όπως ο Αλεξάντερ Σλιάπνικοφ.

Ο Λένιν κατάφερε να πείσει τους Μπολσεβίκους για τα επιχειρήματά του, όπως εκτέθηκαν στις Θέσεις του Απρίλη και παρείχαν ένα μεγάλο μέρος της ιδεολογικής βάσης που αργότερα οδήγησε στην Οκτωβριανή Επανάσταση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Robert Service (2011). Lenin: A Biography. Pan Books. σελίδες 262–263. ISBN 978-0-330-47633-1. 
  2. Michael Duffy (22 Αυγούστου 2009). «Lenin's April Theses, April 1917». firstworldwar.com. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ρωσική μονάδα εμβαδού, ίσης περίπου με 11 στρέμματα ή 11.000 τ. μέτρα

.