Ομογενοποίηση (χημεία)
Ομογενοποίηση αποκαλείται οποιαδήποτε διεργασία χρησιμοποιείται για την δημιουργία ενός ομοιογενούς μείγματος, που προκύπτει από την πρόσμειξη δύο αδιάλυτων μεταξύ τους υγρών. Η σύσταση και η δομή του τελικού προϊόντος μείξης, θα πρέπει να είναι ίδια σε κάθε σημείο του όγκου του. Αυτό επιτυγχάνεται τροποποιώντας το ένα από τα δύο υγρά με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελείται από εξαιρετικά μικρά σωματίδια, τα οποία, μετά την μείξη, να είναι σε θέση να κατανεμηθούν ομοιόμορφα σε όλο τον όγκο του άλλου υγρού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ομογενοποίηση του γάλακτος, του οποίου τα σφαιρίδια λίπους διασπώνται, για να μειωθούν σε μέγεθος και κατανέμονται ομοιόμορφα στην υπόλοιπη ποσότητα γάλακτος.[1]
Ορισμός Επεξεργασία
Ομογενοποίηση είναι η διαδικασία μετατροπής δύο μη αναμίξιμων υγρών (δηλ. υγρών που δεν είναι διαλυτά το ένα στο άλλο, δεδομένης οποιασδήποτε αναλογίας) σε γαλάκτωμα [2] (δηλ. μείγμα δύο ή περισσότερων υγρών που είναι γενικά μη αναμίξιμα). Μερικές φορές διακρίνονται δύο τύποι ομογενοποίησης: α) Η πρωτογενής ομογενοποίηση, όταν το γαλάκτωμα δημιουργείται απευθείας από δύο ή περισσότερα ξεχωριστά υγρά και β) η δευτερογενής ομογενοποίηση, όταν το γαλάκτωμα δημιουργείται από τη μείωση του μεγέθους των σταγονιδίων σε ένα υπάρχον γαλάκτωμα.[2] Η ομογενοποίηση επιτυγχάνεται με μια μηχανική συσκευή που ονομάζεται ομογενοποιητής.[2]
Εφαρμογές Επεξεργασία
Μία από τις παλαιότερες εφαρμογές της ομογενοποίησης είναι η επεξεργασία του γάλακτος. Συνήθως προηγείται η "τυποποίηση" (δηλ. η ανάμειξη γάλακτος από πολλά διαφορετικά κοπάδια ή γαλακτοκομεία για να παραχθεί ένα πιο συνεπές νωπό γάλα πριν από την επεξεργασία). Το πρόβλημα που υπάρχει είναι, ότι το λίπος του γάλακτος συνήθως διαχωρίζεται από το περιεχόμενο νερό και συγκεντρώνεται στην επιφάνεια. Η ομογενοποίηση διασπάει το λίπος σε μικρότερα κομμάτια και έτσι δεν διαχωρίζεται πλέον από το υπόλοιπο υγρό, επιτρέποντας την πώληση αυτού του μη διαχωρισμένου γάλακτος, σε οποιαδήποτε προδιαγραφή λίπους (πχ με χαμηλά λιπαρά 2% ή πλήρες).
Μέθοδοι Επεξεργασία
Η ομογενοποίηση του γάλακτος επιτυγχάνεται με την ανάμειξη μεγάλων ποσοτήτων νωπού συλλεγμένου γάλακτος, το οποίο στην συνέχεια διοχετεύεται με υψηλή πίεση μέσα από μικρές τρύπες. Η ομογενοποίηση του γάλακτος είναι απαραίτητο εργαλείο στη βιομηχανία γαλακτοκομικών προιόντων, μιας και αποτρέπει την δημιουργία διαφορετικών επιπέδων γεύσεων και συγκέντρωσης λίπους. Με άλλα λόγια, στην βιομηχανία χρειάζεται συνέπεια, έτσι ώστε να παρέχεται στον τελικό καταναλωτή ένα προιόν, που να έχει πάντα τις ίδιες ιδιότητες (γεύση, ποσοστό λιπαρών κτλ).
Μία άλλη εφαρμογή της ομογενοποίησης είναι στα αναψυκτικά, όπως για παράδειγμα είναι τα προϊόντα κόλα (cola). Σε αυτήν την περίπτωση, το υπό επεξεργασία μείγμα, υποβάλλεται σε έντονη ομογενοποίηση, με πίεση έως και 35.000 psi, το οποίο αποτρέπει τον διαχωρισμό των διάφορων συστατικών του, κατά την αποθήκευση ή τη διανομή.
Αναφορές Επεξεργασία
- ↑ «Homogenization», Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online Academic Edition, Encyclopædia Britannica Inc., http://www.britannica.com/EBchecked/topic/270516/homogenization, ανακτήθηκε στις October 6, 2013
- ↑ 2,0 2,1 2,2 McClements, David J. (2008). «Lipid-Based Emulsions and Emulsifiers». Στο: Akoh, Casimir C. Food Lipids: Chemistry, Nutrition, and Biotechnology. Food Science and Technology (Third έκδοση). Boca Raton, Florida: CRC. σελ. 77. ISBN 978-1420046649.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Επεξήγηση της τεχνολογίας μαζί με θεωρίες για το πώς λειτουργεί πραγματικά ο μηχανισμός ομογενοποίησης.