Ομπρέλες (γλυπτό Ζογγολόπουλου)
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 40°37′18.7″N 22°57′5.2″E / 40.621861°N 22.951444°E
Το γλυπτό Ομπρέλες του Γιώργου Ζογγολόπουλου αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά εικονογραφικά μοτίβα του καλλιτέχνη. Ομπρέλες βρίσκουμε τοποθετημένες στη Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης, στο ύψος του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου πλησίον του ξενοδοχείου Μακεδονία Παλλάς, στην είσοδο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, καθώς και στην είσοδο του Παλαιού Ψυχικού (στον Φάρο), περιοχή που έχει συνδεθεί με τον Ζογγολόπουλο καθώς εκεί βρισκόταν το σπίτι του, το οποίο σήμερα αποτελεί την έδρα του ομώνυμου Ιδρύματος που ο ίδιος ίδρυσε λίγο πριν πεθάνει και στο οποίο κληροδότησε όλη του τη συλλογή και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του έργου του.
Η απαρχή του θέματος
ΕπεξεργασίαΤο 1987 συναντάμε για πρώτη φορά την ομπρέλα στο εικαστικό λεξιλόγιο του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Η ομπρέλα, ένα οικείο καθημερινό αντικείμενο προστασίας του ανθρώπου απέναντι στα καιρικά φαινόμενα, γίνεται το εικαστικό θέμα που θα απασχολήσει τον καλλιτέχνη αρκετά στα επόμενα χρόνια. Η έμπνευση προήλθε πιθανότατα από ομώνυμο έργο της συζύγου του, Ελένης Πασχαλίδου.
Το πρώτο γλυπτό με το συγκεκριμένο θέμα είναι μια ομπρέλα που ελεύθερα αιωρείται στο χώρο και διαπερνάται από χαλύβδινες ευθείες. Εδώ ο ίδιος ο καλλιτέχνης συνόδευσε το γλυπτό με έναν ευδιάκριτο συμβολισμό μιας ομπρέλας απέναντι στον πυρηνικό όλεθρο, μια ειρωνεία απέναντι στην αντιπυραυλική προστασία που ευαγγελιζόταν η Δύση απέναντι στην απειλή από την ατομική βόμβα των αντιπάλων καθώς ένα τέτοιο όπλο τελικά δεν κάνει διακρίσεις και διαπερνά κάθε άμυνα, όπως οι ράβδοι διαπερνούν την πρώτη αυτή Ομπρέλα.
Οι Ομπρέλες στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
ΕπεξεργασίαΤο 1993 τοποθετήθηκε στην είσοδο του μουσείου το υδροκινητικό έργο «Ομπρέλες»
Οι Ομπρέλες στη Biennale της Βενετίας
ΕπεξεργασίαΤο 1995 οι Ομπρέλες τοποθετήθηκαν στην είσοδο της Biennale της Βενετίας, σε πλωτή εξέδρα, ύστερα από σχετική άδεια του λιμεναρχείου της πόλης. Η ίδια η διοργανώτρια αρχή της Biennale αποδέχθηκε σιωπηρά την εγκατάσταση, συνηγορώντας ουσιαστικά στο να γίνει το γλυπτό σήμα κατατεθέν της για τη συγκεκριμένη χρονιά.
Οι Ομπρέλες στο Cour d’ Honneur
ΕπεξεργασίαΤο 1995 τοποθετήθηκε στην κεντρική είσοδος στο Cour d’ Honneur του κτιρίου του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Βρυξέλλες το υδροκινητικό έργο «Ομπρέλες», που απέσπασε το Α’ πανευρωπαϊκό βραβείο στον σχετικό διαγωνισμό - πρόκειται για παραλλαγή του έργου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Οι Ομπρέλες στη Θεσσαλονίκη
ΕπεξεργασίαΤο γλυπτό που κοσμούσε την είσοδο της 45ης Biennale της Βενετίας, τοποθετήθηκε τελικά το 1997 στην παραλία της Θεσσαλονίκης στα πλαίσια της ανακήρυξης της πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Η τοποθεσία ήταν πριν το ύψος του Ομίλου Φίλων Θαλάσσης, ανάμεσα από εκεί που σήμερα βρίσκεται ο κήπος της Μεσογείου και ο κήπος των Γλυπτών.
Οι Ομπρέλες στο Παλαιό Ψυχικό
ΕπεξεργασίαΤο 1998 τοποθετήθηκε στην είσοδο του δήμου, στο σημείο Φάρος, παραλλαγή του γλυπτού της Θεσσαλονίκης.
Οι Ομπρέλες σήμερα
ΕπεξεργασίαΟι Ομπρέλες σήμερα βρίσκονται στη νέα παραλία της Θεσσαλονίκης στο ύψος του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης, σε εκτεινόμενη προς τη θάλασσα εξέδρα. Τοποθετήθηκαν στη νέα τους θέση το 2013, έπειτα από την ολοκλήρωση των έργων ανάπλασης της νέας παραλίας.