Ουμπέρτο Ματουράνα
Ο Ουμπέρτο Ματουράνα Ρομεσίν (ισπανικά: Humberto Ματουράνα Romesín) (14 Σεπτεμβρίου 1928 – 6 Μαΐου 2021) ήταν Χιλιανός βιολόγος και φιλόσοφος. Θεωρείται μέλος μιας ομάδας θεωρητικών της κυβερνητικής δεύτερης τάξης, όπως οι Χάινς φον Φέρστερ, Γκόρντον Πασκ, Χέρμπερτ Μπρυν και Έρνστ φον Γκλάσερφελντ.
| Ουμπέρτο Ματουράνα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Humberto Maturana (Ισπανικά) |
| Γέννηση | 14 Σεπτεμβρίου 1928[1][2][3] Σαντιάγο |
| Θάνατος | 6 Μαΐου 2021 Σαντιάγο |
| Αιτία θανάτου | πνευμονία |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Χώρα πολιτογράφησης | Χιλή[4] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Ισπανικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ισπανικά[5][6] |
| Εκπαίδευση | διδάκτωρ φιλοσοφίας διδακτορικό δίπλωμα |
| Σπουδές | Πανεπιστημιακό Κολλέγιο Λονδίνου Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ d:Q5975076 |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | βιολόγος[7][8] φιλόσοφος[7][8] διδάσκων πανεπιστημίου συγγραφέας[9] |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Χιλής |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ[10] National Prize for Sciences (Chile) (1994) επίτιμος διδάκτωρ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών (1987)[11] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ματουράνα, μαζί με τον Φρανσίκσο Βαρέλα και τον Ρικάρντο Ουρίμπε, είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη δημιουργία του όρου «αυτοποίηση» σχετικά με την αυτοδημιουργούμενη, αυτοσυντηρούμενη δομή στα ζωντανά συστήματα και έννοιες όπως ο δομικός ντετερμινισμός και η δομική σύζευξη.[12] Το έργο του είχε επιρροή σε πολλούς τομείς, κυρίως στον τομέα της συστημικής σκέψης και της κυβερνητικής. Συνολικά, το έργο του ασχολείται με τη βιολογία της γνώσης.[13] Ο Ματουράνα (2002) επέμεινε ότι η αυτοποίηση υπάρχει μόνο στον μοριακό τομέα και δεν συμφωνούσε με την επέκταση στην κοινωνιολογία και σε άλλους τομείς:
Ο μοριακός τομέας είναι ο μόνος τομέας οντοτήτων που μέσω των αλληλεπιδράσεών τους δημιουργούν μια ανοιχτή ποικιλομορφία οντοτήτων (με διαφορετικές δυναμικές αρχιτεκτονικές) του ίδιου είδους σε μια δυναμική που μπορεί να οδηγήσει σε μια ανοιχτού τύπου ποικιλομορφία αναδρομικών διεργασιών που στροφή δημιουργούν τη σύνθεση μιας ανοιχτής ποικιλίας μοναδικών δυναμικών οντοτήτων.[14]
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΟ Ματουράνα γεννήθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής. Αφού ολοκλήρωσε το γυμνάσιο στο Liceo Manuel de Salas το 1947, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, σπούδασε πρώτα ιατρική στο Σαντιάγο, μετά βιολογία στο Λονδίνο και στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης. Το 1954 έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Ροκφέλερ για σπουδές ανατομίας. και νευροφυσιολογία με τον JZ Young (ο οποίος αργότερα έγραψε τον πρόλογο του The Tree of Knowledge) στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Απέκτησε διδακτορικό στη βιολογία από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 1958.[15]
Εργάστηκε στη νευροεπιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, στο ερευνητικό κέντρο Biología del Conocer (Biology of Knowing). Το έργο του Ματουράνα έχει αναπτυχθεί και ενσωματωθεί στην εργασία για την οντολογική καθοδήγηση που αναπτύχθηκε από τους Φερνάντο Φλόρες και Χούλιο Ολάγια.
Το 1994 έλαβε το Εθνικό Βραβείο Φυσικών Επιστημών της Χιλής.[16]
Ο Ματουράνα δημιούργησε το δικό του κέντρο προβληματισμού και έρευνας, το Instituto de Formación Matriztica. Το 2020 του απονεμήθηκε τιμητική υποτροφία της Cybernetics Society.
Ο Ματουράνα πέθανε στο Σαντιάγο στις 6 Μαΐου 2021, σε ηλικία 92 ετών, λόγω πνευμονίας.[17][18]
Εργασία
Επεξεργασία
Το ερευνητικό ενδιαφέρον του Ματουράνα αφορά έννοιες όπως η γνώση, η αυτοποίηση, η γλώσσα, η κυβερνητική μηδενικού χρόνου και τα δομικά προσδιορισμένα συστήματα. Το έργο του Ματουράνα επεκτείνεται στη φιλοσοφία και τη γνωστική επιστήμη, ακόμη και στην οικογενειακή θεραπεία. Εμπνεύστηκε από το έργο του βιολόγου Jakob von Uexküll.
Η έμπνευσή του για το έργο του στη γνώση ήρθε όταν ήταν φοιτητής ιατρικής και αρρώστησε βαριά από φυματίωση. Κλεισμένος σε ένα σανατόριο με πολύ λίγα να διαβάσει, πέρασε χρόνο στοχαζόμενος την κατάστασή του και τη φύση της ζωής. Αυτό που συνειδητοποίησε ήταν «ότι το χαρακτηριστικό των ζωντανών συστημάτων ήταν ότι ήταν διακριτές αυτόνομες οντότητες, έτσι ώστε όλες οι διαδικασίες που ζούσαν, ζούσαν σε σχέση με τον εαυτό τους... είτε με δαγκώνει ένας σκύλος είτε δεν με δαγκώνει, κάνει κάτι που έχει να κάνει με τον εαυτό του». Αυτό το παράδειγμα αυτονομίας αποτέλεσε τη βάση των σπουδών και του έργου του.[13]
Ο Ματουράνα και ο μαθητής του Francisco Varela ήταν οι πρώτοι που όρισαν και χρησιμοποίησαν την έννοια της «αυτοποίησης», που ήταν η αρχική ιδέα του Ματουράνα. Εκτός από τη σημαντική συνεισφορά του στον τομέα της εξέλιξης, ο Ματουράνα συνδέεται με μια επιστημολογία που βασίζεται σε εμπειρικά ευρήματα της νευροβιολογίας. Οι Ματουράνα και Varela έγραψαν στη Θεωρία της Γνώσης του Σαντιάγο: «Τα ζωντανά συστήματα είναι γνωστικά συστήματα, και η ζωή ως διαδικασία είναι μια διαδικασία γνώσης. Αυτή η δήλωση ισχύει για όλους τους οργανισμούς, με ή χωρίς νευρικό σύστημα».[19]
Σκέψεις για τη ζωή και τη σχέση με τον Φρανσίκο Βαρέλα
ΕπεξεργασίαΣε άρθρο στο Constructivist Foundations. Ο Ματουράνα περιέγραψε τις απαρχές της έννοιας της αυτοποίησης και τη συνεργασία του με τον Βαρέλα.[20]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w64x82bq. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. maturana-romesin-humberto. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Πολωνικά) MAK. 9811566397305606.
- ↑ v2
.nl /people /humberto-maturana /. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121705682. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. vse2006351493. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ 7,0 7,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015.
- ↑ 8,0 8,1 V2 archive. v2
.nl /people /humberto-maturana /. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. vse2006351493. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. humberto-r-maturana.
- ↑ www
.cavavub .be /nl /eredoctoraten. - ↑ Maturana, Humberto & Varela, Francisco ([1st edition 1973] 1980). Autopoiesis and Cognition: the Realization of the Living, in Robert S. Cohen and Marx W. Wartofsky (Eds.), Boston Studies in the Philosophy of Science 42. Dordrecht: D. Reidel Publishing Co. (ISBN 90-277-1015-5) (hardback), (ISBN 90-277-1016-3) (paper)
- ↑ 13,0 13,1 Magnus Ramage, Karen Shipp (2012) Systems Thinkers
- ↑ Maturana, H.R. (2002). «Autopoiesis, structural coupling and cognition: A history of these and other notions in the biology of cognition». Cybernetics and Human Knowing 9: 5–34.
- ↑ Δείτε περισσότερες βιογραφικές λεπτομέριες στο History: The Biology of Cognition Laboratory of the Universidad de Chile (1960–2006). Juan-Carlos Letelier, Gonzalo Marín & Jorge Mpodozis. Published online at http://biologyofcognition.wordpress.com/about/
- ↑ «Bernabé Santelices recibe el Premio Nacional de Ciencias Naturales» (στα Spanish). El Mercurio (Santiago). 31 August 2012. http://www.emol.com/noticias/nacional/2012/08/31/558419/bernabe-santelices-es-condecorado-con-el-premio-nacional-de-ciencias-naturales.html. Ανακτήθηκε στις 11 December 2017.
- ↑ «A los 92 años muere el destacado biólogo y escritor chileno Humberto Maturana». 24Horas.cl (στα Ισπανικά). 6 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2021.
- ↑ «Familia de Humberto Maturana revela causas de su fallecimiento: "Es un momento de gratitud y luto"». BioBioChile - La Red de Prensa Más Grande de Chile (στα Ισπανικά). 6 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2021.
- ↑ Maturana, Humberto R. & Varela, Francisco J. (1980): Autopoiesis and Cognition. The Realization of the Living. Dordrecht: Reidel, p. 13.
- ↑ «Reflections on My Collaboration with Francisco Varela». Constructivist Foundations 7 (3): 155–163. 2012.