Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων

Το 2004 η UNESCO, με αφορμή την επιτυχία του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων,αποφάσησε να συνάψει ένα σύμφωνο συνεργασίας με το Δίκτυο ώστε να πραγματοποιήθει και στις άλλες Ηπείρους. Δημιουργήθηκε το αντίστοιχο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων με τη στήριξη της UNESCO και τη συμμετοχή όλων των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων καθώς και γεωπάρκων της Κίνας και της Ιαπωνίας.

Διεθνές Δίκτυο Γεωπάρκων

Το 2015 το Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων έλαβε νομική υπόσταση με τη μορφή Συνδέσμου. Η έδρα του βρίσκεται στο Παρίσι και είναι ο εταίρος της UNESCO στο νέο πρόγραμμα αναγνώρισης περιοχών που δημιούργησε το 2015. Σημαντικό είναι να αναφερθεί οτι για να αναγνωριστεί μια περιοχή ως Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO θα πρέπει να είναι μέλος και του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων. Τα Παγκόσμιας αξίας Γεωπάρκα UNESCO οφείλουν να πληρούν υψηλά στάνταρ ποιότητας και να προσφέρουν υπηρεσιές, οι οποίες αξιολογούνται κάθε τέσσερα χρόνια μέσα από ένα αυστηρό πρωτόκολλο. Οι δραστηριότητες των Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων UNESCO επεκτάθηκαν σε όλο τον κόσμο και σήμερα συμμετέχουν σε αυτό 140 περιοχές από 37 χώρες.

Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων

Ευρωπαϊκό δίκτυο Γεωπάρκων

Επεξεργασία

Με προτοβουλία της Ευρωπαικής Ένωσης,το 2000 ιδρύθηκε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων (EGN - European Geoparks Network) [2]από τέσσερις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης μέσω του προγράμματος LEADER. Ο οργανισμός έχει ως στόχο τη προστασία της γεωποικιλότητας, τη προώθηση της γεωλογικής κληρονομιάς στο ευρύ κοινό, καθώς και την υποστήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στο τοπικό επίπεδο των Γεωπάρκων.

 
Γεωπάρκο Dunhuang Yardang στην Xinjiang, Δυτική Κίνα
 
Το Εθνικό Πάρκο Phong Nha Ke Bang, Κεντρικό Vietnam


 
Το γεωπάρκο της ΄Ανω Προβηγκίας, Γαλλία είναι το παλαιότερο της Ευρώπης

Η Βρετανία, η οποία κατέχει μακρόχρονη παράδοση στην προστασία των γεωπάρκων έχει καταγραψεί 20.000 θέσεις. Από αυτές, οι 2.000 είναι Θέσεις Ιδιαίτερου Επιστημονικού Ενδιαφέροντος ή Διεθνούς Σημασίας (Sites of Special Scientific Interest). Οι θέσεις αυτές τυγχάνουν κρατικής μέριμνας με σκοπό τη διατήρηση και προστασία τους από το κράτος. Ο αντίστοιχως Εθνικός Οργανισμός εποπτείας των θέσεων ονομάζεται English Nature, ενώ παρέχει παράλληλα υπηρεσίες στην Ουαλία, τη Σκοτία και την Ιρλανδία. Οι άλλες 18.000 Θέσεις έχουν θεωρηθεί ως Περιφερειακής Σημασίας (Regionally Important Sites) και γι' αυτό τη δικαιοδοσία τους έχει η περιφερειακή διοίκηση και οι τοπικές κοινωνίες.

Η Ολλανδία έχει πάνω από 800 καταγεγραμμένες γεω-θέσεις, από τις οποίες οι 118 θεωρούνται Εθνικές Θέσεις.

Η Σλοβενία αναφέρει ρητά στη νομοθεσία της,την υποχρέωση διατήρησης της γεωλογικής κληρονομιάς στο σύνολό της.

Η Νορβηγία αναγνωρίζει πάνω από 900 θέσεις διατήρησης γεωλογικής κληρονομιάς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το παράδειγμα του Γεωπάρκου της Νορβηγίας Gea Norvegica, αφού υποβαθμίστηκε η γεωλογική του αξία από τη δημιουργία μιας μεγάλης πετρελαιοκηλίδας,η οποία προκλήθηκε από το ναυάγιο ενός εμπορικού πλοίου. Ωστόσο, το πρόβλημα λύθηκε αποτελεσματικά από την δυναμική παρέμβαση του φορέα διαχείρισης. Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το παράδειγμα του Γεωμεταλλευτικού Πάρκου της Τοσκάνης. Πρόκειται για έναν βιώσιμο γεώτοπο, με γεωλογική κληρονομιά διεθνούς αξίας αλλά και με ιστορία βιομηχανικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της γεωθερμίας.

Η Γαλλία κατέχει 148 φυσικά πάρκα (réserves naturelles), εκ των οποίων τα 11 είναι γεωλογικά (réserves naturelles géologiques). Το φυσικό γεωλογικό απόθεμα - γεωπάρκο της ΄Ανω Προβηγκίας (réserve naturelle géologique de Haute Provence) είναι το παλαιότερο, μεγαλύτερο και καλύτερα οργανωμένο στην Ευρώπη.Χαρακτηρίζεται για την εξαιρετική ποικιλία τοπίων και γεωλογικών σχηματισμών που παρουσιάζει και για τη γεωλογική ιστορία 300 εκατομμυρίων ετών. Πολλά ερευνητικά επιστημονικά και εκπαιδευτικά προγράμματα πραγμστοποιούνται στο πάρκο αυτό. Η υφιστάμενη υποδομή, το ανθρώπινο δυναμικό, το πληροφοριακό υλικό και οι υπηρεσίες ποιότητας επιτρέπουν την αξοποίησή του.

Τα κυριότερα Όργανα και Εταιρίες που έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για τη διατήρηση της γεωλογικής κληρονομιάς και των γεωτόπων στην Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα είναι η UNESCO, η Διεθνής Ένωση Γεωλογικών Επιστημών (IUGS), η ProGEO, το Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων, η GeoSEE Task Force και το Συμβούλιο της Ευρώπης.

 
Γεωπάρκο Naturtejo στην Πορτογαλία
α/α Ονομασία Γεωπάρκου Χώρα
1 Γεωπάρκο Ανω-Προβηγκίας (Haute-Provence) Γαλλία
2 Γεωπάρκο Vulkaneifel Γερμανία
3 Γεωπάρκο νήσου Λέσβου Ελλάδα
4 Πολιτιστικό Πάρκο Maestrazgo Ισπανία
5 Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη Κρήτης Ελλάδα
6 Γεωπάρκο TERRA.vita Γερμανία
7 Γεωπάρκο Copper Coast Ιρλανδία
8 Παγκόσμιο Γεωπάρκο Marble Arch Caves Ιρλανδία
9 Γεωπάρκο Madonie Ιταλία
10 Γεωπάρκο Rocca di Cerere Ιταλία
11 Γεωπάρκο Steirische Eisenwurzen Αυστρία
12 Γεωπάρκο Bergstrasse-Odenwald Γερμανία
13 Ευρωπαϊκό Γεωπάρκο North Pennines AONB Ηνωμένο Βασίλειο
14 Περιφερεικό Φυσικό Πάρκο Luberon Γαλλία
15 Γεωπάρκο North West Highlands Σκωτία, Ην. Βασίλειο
16 Γεωπάρκο Swabian Albs Γερμανία
17 Γεωπάρκο Harz. Ostfalen Γερμανία
18 Γεωπάρκο Hateg Country Dinosaurs Ρουμανία
19 Πάρκο Del Beigua Ιταλία
20 Γεωπάρκο Fforest Fawr Ηνωμένο Βασίλειο
21 Παράδεισος Βοημίας (Bohemian Paradise) Τσεχία
22 Φυσικό Πάρκο Cabo de Gata – Nijar Ισπανία, Ανδαλουσία
23 Γεωπάρκο Naturtejo Πορτογαλία
24 Γεωπάρκο Subbeticas Ισπανία, Ανδαλουσία
25 Γεωπάρκο Sobrarbe Ισπανία, Αραγκόν
26 Γεωπάρκο Gea Norvegica Νορβηγία
27 Γεωλογικό, Μεταλλευτικό Πάρκο Σαρδηνίας Ιταλία
28 Γεωπάρκο Papuk Κροατία
29 Γεωπάρκο Αγγλικής Riviera Ηνωμένο Βασίλειο
30 Φυσικό Πάρκο Adamello Brenta Ιταλία
31 Γεωπάρκο GeoMôn Ουαλία – Ηνωμένο Βασίλειο
32 Γεωπάρκο Arouca Πορτογαλία
33 Γεωπάρκο Geopark Σκωτία, Ην. Βασίλειο
34 Γεωπάρκο Χελμού -Βουραϊκού Ελλάδα
35 Γεωπάρκο Novohrad – Nograd Ουγγαρία-Σλοβακία
36 Γεωπάρκο Magma Νορβηγία
37 Γεωπάρκο Basque Coast Ισπανία
38 Φυσικό Πάρκο Cilento e Vallo di Diano Ιταλία
39 Γεωπάρκο Rokua Φινλανδία
40 Μεταλλευτικό Πάρκο Τοσκάνης (Tuscan) Ιταλία
41 Γεωπάρκο Βίκου-Αώου Ελλάδα
42 Γεωπάρκο Muskau Arch Γερμανία-Πολωνία
43 Φυσικό Πάρκο Sierra Norte de Sevilla Ισπανία
44 Burren and Cliffs of Moher Ιρλανδία
45 Γεωπάρκο Katla Ισλανδία
46 Γεωπάρκο Massif des Bauges Γαλλία
47 Apuan Αλπεις Ιταλία
48 Villuercas-Ibores-Jara Ισπανία
49 Γεωπάρκο Carnic Alps Αυστρία
50 Γεωπάρκο Chablais Γαλλία
51 Γεωπάρκο Κεντρικής Καταλονίας (Central Catalunya) Ισπανία
52 Γεωπάρκο Bakony-Balaton Ουγγαρία
53 Γεωπάρκο Αζορών (Azores) Πορτογαλία
54 Karavanke/Karawanken Σλοβενία & Αυστρία
55 Γεωπάρκο Idrija Σλοβενία
56 Γεωπάρκο Hondsrug Ολλανδία
57 Γεωπάρκο Sesia - Val Grande Ιταλία
58 Γεωπάρκο Kula Τουρκία
59 Γεωπάρκο Molina and Alto Tajo Ισπανία
60 Γεωπάρκο El Hierro Ισπανία
61 Monts d’Ardèche Γαλλία
62 Erz der Alpen Αυστρία
63 Γεωπάρκο Odsherred Δανία
64 Γεωπάρκο Terras de Cavaleiros Πορτογαλία
65 Γεωπάρκο Νησιών Lanzarote and Chinijo Ισπανία
66 Παγκόσμιο Γεωπάρκο Reykjanes Ισλανδία
67 Γεωπάρκο Pollino Ιταλία
68 Γεωπάρκο Σητείας Κρήτης Ελλάδα
69 Γεωπάρκο Τροόδου Κύπρος

Ελληνικό Δίκτυο Γεωπάρκων

Επεξεργασία
 
Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, μέλος τόσο του Ευρωπαϊκού όσο και του Παγκοσμίου δικτύου Γεωπάρκων

Στην Ελλάδα, 5 είναι τα επίσημα αναγνωρισμένα Γεωπάρκα:

  1. Απολιθωμένο δάσος της Λέσβου (2000):[νεκρός σύνδεσμος] Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα απολιθωμένα δάση στον κόσμο.Η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα δημιούργησε, εκτός από λάβα, πυροκλαστικά υλικά και ηφαιστειακή σποδό (στάχτη). Η χλωρίδας της περιοχής καλήφθηκε πολύ σύντομα ενώ παράλληλα απομόνωσε τα οργανικά της υλικά από την ατμόσφαιρα.
  2. Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη (2001)[1]:Ιδρύθηκε το 2001 από την εταιρία Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – Ψηλορείτης Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α. με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.Η πλούσια γεωποικιλότητά του το έκανε να ενταχθεί άμεσα στο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και στο Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO. Η ενεργή συμμετοχή του στις παγκόσμιες προσπάθειες προστασίας και ανάδειξης του περιβάλλοντος τόσο φυσικής αλλά και πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης, το έχουν κάνει να ξεχωρίζει τα τελευταία χρόνια.
  3. Εθνικό Πάρκο Χελμού Βουραικού (2009)[3]:Η Αρχειοθετήθηκε 2021-11-13 στο Wayback Machine. ανακήρυξή του ως Εθνικό Πάρκο έχει ως βασικό σκοπό τη προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου. Τα χερσαία και τα υδάτινα τμήματα της περιοχής «ορεινός όγκος Χελμού – φαράγγι Βουραϊκού ποταμού» διακρίνονται για την βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική τους αξία.
  4. Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου (2010): Βρίσκεται στο Ζαγόρι της Ηπείρου. Επισήμως ανακηρύχθηκε ως εθνικός δρυμός το 1973.Συνορεύει με τον Εθνικό Δρυμό Πίνδου-Βάλλια Κάλντα. Έχει διακριθεί για τις έντονες εναλλαγές στο φυσικό τοπίο, οι οποίες περιλαμβάνουν κατάφυτες πυκνές εκτάσεις και απότομους γκρεμούς.
  5. Γεωπάρκο Σητείας (Κρήτη)[4]: Αρχειοθετήθηκε 2021-11-12 στο Wayback Machine. Η θέση του στο ανατολικό άκρο του νησιού, επέτρεψε την ανταλλαγή ειδών από τη Μικρά Ασία. Το έντονα ξηροθερμικό κλίμα που επικρατεί στην περιοχή, δημιούργησε ένα μωσαϊκό οικοτόπων και οικοσυστημάτων, όπως το φοινικόδασος του Βάι, μοναδικά για την περιοχή της Μεσογείου και του κόσμου γενικότερα.

Παραπομπές

Επεξεργασία


Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  1. «Ελληνικά γεωπάρκα»
  2. «Γεώτοποι και Γεωπάρκα. Τοπία Γεωτουρισμού και ανάδειξης της γεωποικιλότητας».
  3. «Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων».
  4. «Η Γεωκληρονομιά της Ελλάδας, http://igmegeoheritage.weebly.com».
  5. «Το πλαίσιο ανάδειξης και Προστασίας των Γεωτόπων».
  6. «Εθνική Πολιτική διατήρησης γεωλογικής κληρονομιάς;».
  7. «new-unesco global geoparks»
  8. «Γεωπάρκο Σιτιάς»
  9. «Ψηλορίτης Γεωπάρκο»
  10. «Οδηγός ελληνικών γεωπάρκων»
  11. Γεωπάρκο Γρεβενών Τηθύος: ένας χρόνος μετά...
  12. Βίκου»[νεκρός σύνδεσμος]
  13. At a GEOPARK, Every Day is Earth Day!
  14. Ελλάδος»