Παντελής Λάσκας
Ο Παντελής Λάσκας (Καπετάν Πελοπίδας) (1915-1948) ήταν κομμουνιστής, αντιστασιακός, καπετάνιος του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ.
| Παντελής Λάσκας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1915 Λουτράκι Κορινθίας |
| Θάνατος | 1948 Δαύλεια Βοιωτίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αντιστασιακός αξιωματικός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
Βιογραφικό Επεξεργασία
Νεανικά χρόνια Επεξεργασία
Ο Παντελής Λάσκας γεννήθηκε στο Λουτράκι το 1915. Ήταν γιγαντόσωμος και λιγομίλητος. Εντάχθηκε από μικρή ηλικία στο ΚΚΕ, ανέπτυξε κομματική δράση και διώχθηκε την περίοδο της Δικτατορίας του Μεταξά.[1] Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και μετά την κατάρρευση του μετώπου επέστρεψε στην Αθήνα.
Στην Εθνική Αντίσταση Επεξεργασία
Στην αρχή της κατοχής προσπάθησε να συγκροτήσει αντιστασιακή ομάδα στην Περαχώρα Κορινθίας, αλλά η προσπάθεια τελικά απέτυχε. Αμέσως μετά, με οδηγία του ΚΚΕ, θα μεταβεί στη Ρούμελη για να ενταχθεί στις εκεί αντιστασιακές ομάδες. Ήταν από τους πρώτους που εντάχθηκε στην αντάρτικη ομάδα του Άρη Βελουχιώτη τον Ιούνιο του 1942 με το όνομα Πελοπίδας. Έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες στο ξεκίνημα του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη (Ρεκά, Κρίκελλο, Γοργοπόταμο, Μικρό Χωριό).[2] Αργότερα έγινε καπετάνιος του ΕΛΑΣ στη Στερεά Ελλάδα και ήταν από τα κορυφαία στελέχη της Αντίστασης.
Τον Ιούνιο του 1943 πέρασε στην Πελοπόννησο μαζί με τους καπετάνιους Παπούα και Ωρίωνα για να οργανώσουν τον ΕΛΑΣ που δρούσε εκεί. Ο Πελοπίδας έγινε καπετάνιος και αρχηγός του πρώτου Στρατηγείου Πελοποννήσου του ΕΛΑΣ. Όμως, μια σειρά από λόγους δεν επέτρεψαν να οργανωθεί εκεί ο ΕΛΑΣ, όπως στη Ρούμελη. Ανακλήθηκε μετά από τρεις μήνες και τοποθετήθηκε καπετάνιος του τάγματος ασφαλείας του ΓΣ του ΕΛΑΣ. Ξαναπέρασε με τον Βελουχιώτη στη Πελοπόννησο τον Απρίλιο του 1944, όπου ως καπετάνιος των αντάρτικων δυνάμεων στη Βόρεια Πελοπόννησο (8η Ταξιαρχία), προσπάθησε να κερδίσει το χρόνο της απουσίας του, καθιστώντας εκεί τον ΕΛΑΣ αξιόμαχο.[3]
Δεκεμβριανά - Βάρκιζα - Βελουχιώτης Επεξεργασία
Περέμεινε στην Πελοπόννησο μετά την απελευθέρωση και έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά. Ως καπετάνιος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Αργολιδοκορινθίας πολέμησε στην Αθήνα στις μάχες στου Μακρυγιάννη, στο Μεταξουργείο και στον Κολωνό. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά αποχώρησε από την Αθήνα με το σύνταγμά του για την Πελοπόννησο. Βλέποντας, εκ των υστέρων ότι η συμφωνία της Βάρκιζας αφόπλιζε το λαϊκό κίνημα, συμπαρατάχτηκε με την κίνηση του Άρη Βελουχιώτη και τον ακολούθησε μέχρι το θάνατό του στη Μεσούντα στις 15 Ιούνη του 1945.[4]
Ένοπλος Καταδιωκόμενος και Εμφύλιος Πόλεμος Επεξεργασία
Μετά τον θάνατο του Βελουχιώτη στη Μεσούντα (15-6-1945) κρύφτηκε στις βουνοκορφές της Ρούμελης και βρέθηκε στην πρώτη ομάδα των ένοπλων καταδιωκόμενων της Φθιώτιδας, από τον Απρίλη του 1946.
Αργότερα οι οργανωτικές, πολιτικές και στρατιωτικές του αρετές, συντέλεσαν ώστε το τμήμα Πελοπίδα - Μπελή - Παλαιολόγου, να χαρακτηρίζεται από το ΓΕΣ, σαν το τμήμα που άλλαξε την κατάσταση στη Ρούμελη, καθιστώντας το ΔΣΕ Ρούμελης την πιο αξιόμαχη και υπολογίσιμη αντάρτικη δύναμη.[5]
Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες σε Ευρυτανία, Φωκίδα, Φθιώτιδα, Βοιωτία και αναδείχτηκε πάλι καπετάνιος του ΔΣΕ. Τα χαράματα της 21 Οκτώβρη του 1948, έπεφτε νεκρός σε ενέδρα αποσπάσματος εθνοφυλακής και χωροφυλάκων στο χωριό Δαύλεια Βοιωτίας.[6] Όταν σκοτώθηκε, ήταν διοικητής του 1ου Τάγματος Παρνασσίδας.
Οικογενειακή κατάσταση Επεξεργασία
Τα μεγαλύτερα αδέλφια του Βασίλης και Πέτρος προσχώρησαν στο κομμουνιστικό κίνημα, όπου αναδείχτηκαν σε ηγετικές μορφές στην Αργολιδοκορινθία. Ο Βασίλης σκοτώθηκε στα Γεράνεια την 1/5/42 σε σύγκρουση με όργανα των κατακτητών. Ο Πέτρος, υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ το 1932 στην Αργολιδοκορινθία, εκτελέστηκε στο Κούρνοβο στις 4/6/43 με την Ακροναυπλιώτικη ομάδα μαζί με τους 106 αγωνιστές. Η αδελφή του Μαρίνα, δολοφονήθηκε μετά από βασανιστήρια από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στο Λιγουριό της Αργολίδας αρχές Ιούνη του '44, ως στέλεχος του ΕΑΜ.
Πηγές Επεξεργασία
- Η τρίχρονη εποποϊα του ΔΣΕ 1946-49, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1995
- Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979
- Καραθάνος Δημήτρης: Αντίο Καπετάνιε, Εκδόσεις Φιλίστωρ, Αθήνα 1996.
- Χαριτόπουλος Διονύσης: Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003.
- Χουλιάρας Γιώργος - Περικλής: Ο δρόμος είναι άσωτος, Εκδόσεις «Οιωνός», Αθήνα 2006