Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε

Το Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε (πολωνικά: Panorama Racławicka) είναι μνημειώδης (15 × 114 μ.) κυκλοραμικός πίνακας που απεικονίζει τη Μάχη του Ρατσουαβίτσε, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης του Κοστσιούσκο.[1] Βρίσκεται στο Βρότσουαφ της Πολωνίας. Ο πίνακας είναι ένα από τα λίγα διατηρημένα λείψανα ενός είδους μαζικής κουλτούρας του 19ου αιώνα και το παλαιότερο στην Πολωνία. Το πανόραμα στέκεται κυκλικά και, με τον θεατή στο κέντρο, παρουσιάζει διαφορετικές σκηνές σε διάφορες γωνίες θέασης. Ένα ιδιαίτερο είδος προοπτικής που χρησιμοποιείται στη ζωγραφική και πρόσθετα εφέ (φωτισμός, τεχνητό έδαφος) δημιουργούν μια αίσθηση πραγματικότητας.

Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε
Σκίτσο του Κοστσιούσκο στο Πανόραμα, του Κόσακ
ΟνομασίαΠανόραμα του Ρατσουαβίτσε
ΔημιουργόςΓιαν Στίκα, Βόιτσεχ Κόσακ, et al.
Έτος δημιουργίας1893–1894
ΕίδοςΕλαιογραφία, κυκλόραμα
Ύψος15 εκ.
Πλάτος114 εκ.
ΜουσείοΒρότσουαφ, Πολωνία
Χάρτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ιστορία Επεξεργασία

 
Προηγούμενη τοποθεσία στο Λβουφ.
 
Τρέχουσα τοποθεσία στο Βρότσουαφ.

Η ιδέα προήλθε από τον ζωγράφο Γιαν Στίκα στο Λβουφ (σημερινό Λβιβ), ο οποίος κάλεσε τον ζωγράφο μαχών Βόιτσεχ Κόσακ να συμμετάσχει στο έργο.[2] Βοηθήθηκαν από τους Λούντβικ Μπόλερ, Ταντέους Πόπιελ, Ζίγκμουντ Ροζβαντόφσκι, Τεόντορ Αξεντόβιτς, Βουοντζίμιες Τετμάγερ, Βιντσέντι Βοντζινόφσκι και Μίχαου Σοζάνσκι.[3]

Το έργο σχεδιάστηκε ως μια πατριωτική ανάμνηση της 100ής επετείου από τη νικηφόρα Μάχη του Ρατσουαβίτσε, ένα διάσημο επεισόδιο της Εξέγερσης του Κοστσιούσκο, μια ηρωική αλλά τελικά αποτυχημένη προσπάθεια υπεράσπισης της πολωνικής ανεξαρτησίας. Η μάχη δόθηκε στις 4 Απριλίου 1794 μεταξύ της εξεγερμένης δύναμης των τακτικών και εθελοντών χωρικών (οπλισμένοι με δρεπάνια) υπό τον ίδιο τον Ταντέους Κοστσιούσκο (1746–1817) από τη μία και τον Ρωσικό Στρατό με διοικητή τον στρατηγό Αλεξάντρ Τορμάσοφ από την άλλη.[4] Για το έθνος, που είχε χάσει την ανεξαρτησία του, η ανάμνηση αυτής της νίκης ήταν σημαντική.[5]

Η Γενική Εθνική Έκθεση στο Λβουφ, το 1894, πρόσφερε μια εξαιρετική ευκαιρία να πραγματοποιηθεί η ιδέα του Στίκα.[6] Ο καμβάς, υφασμένος κατά παραγγελία, αγοράστηκε στις Βρυξέλλες και η ειδικής κατασκευής σιδερένια κατασκευή της ροτόντας (σχεδιασμένη από τον Λούντβικ Ράμουλτ) στη Βιέννη. Η ροτόντα, που βρισκόταν στο Πάρκο Στρίισκι στο Λβουφ, ήταν έτοιμη τον Ιούλιο του 1893. Ο τεράστιος πανοραμικός πίνακας εκτελέστηκε μέσα σε 9 μήνες, μεταξύ Αυγούστου 1893 και Μαΐου 1894. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 5 Ιουνίου 1894. Από την αρχή, το Πανόραμα της Μάχης του Ρατσουαβίτσε τράβηξε τεράστια προσοχή και έφερε πλήθη τουριστών στο Λβουφ. Κατά μέσο όρο 75.000 θεατές το επισκέπτονταν κάθε χρόνο.[7]

 
Λογότυπο του Πανοράματος ως τμήμα του Εθνικού Μουσείου.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πίνακας μεταφέρθηκε στο Βρότσουαφ (πρώην Μπρέσλαου κατά την κατοχή της Πολωνίας από τη Γερμανία) μαζί με ένα μέρος της συλλογής του Ινστιτούτου Ossolineum. Καθώς και στο κομμουνιστικό καθεστώς, το θέμα θεωρήθηκε πολιτικά ευαίσθητο, οι προσπάθειες αποκατάστασης και έκθεσης του καμβά, που αναλήφθηκαν από διαδοχικές Επιτροπές Εθελοντών, ήταν επιτυχείς μόνο μετά τον Αύγουστο του 1980. Άνοιξε ξανά στις 14 Ιουνίου 1985 και το κύριο αξιοθέατο του παλιού Λβουφ έγινε σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο του Βρότσουαφ. Εδώ, οι σύγχρονοι θεατές έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα μοναδικό παραισθηματιστικό θέαμα.[8] Σήμερα, το πανόραμα προσελκύει περίπου 400.000 επισκέπτες ετησίως.[9]

Αξιοσημείωτοι επισκέπτες Επεξεργασία

Μεταξύ των πολλών καλεσμένων που έχουν επισκεφθεί το πανόραμα είναι ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄, η Βεατρίκη της Ολλανδίας και ο Τσέσουαφ Μίουος, νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1980. Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας επισκέφτηκε το Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε στις 8 Σεπτεμβρίου 1894 και είπε, «Imposant. Es hat mich frappirt»[2] («Εντυπωσιακό. Με έχει εκπλήξει»). Ο Κάρολος Λουδοβίκος της Αυστρίας-Τέσεν, είπε σχετικά με αυτόν τον πίνακα: «Αυτό είναι το πιο όμορφο πανόραμα που έχω δει ποτέ».[2]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «W SAMYM ŚRODKU BITWY PANORAMA RACŁAWICKA W MUZEUM NARODOWYM WE WROCŁAWIU». https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,obrazy,163,obraz_w_samym_srodku_bitwy_-_panorama_raclawicka_w_muzeum_narodowym_we_wroclawiu.html. Ανακτήθηκε στις 17 May 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Józef Piątek, Małgorzata Dolistowska, "Panorama racławicka", Wrocław 1988, (ISBN 83-04-02757-7)
  3. «Historia». https://mnwr.pl/oddzialy/panorama-raclawicka/historia/. Ανακτήθηκε στις 17 May 2020. 
  4. «Wrocław’s Racławice Panorama Museum to get long-awaited makeover». https://www.thefirstnews.com/article/wroclaws-raclawice-panorama-museum-to-get-long-awaited-makeover-14469. Ανακτήθηκε στις 30 July 2020. 
  5. «41 lat oczekiwania i 8 milionów widzów. Historia Panoramy Racławickiej». https://tvn24.pl/wroclaw/41-lat-oczekiwania-i-8-milionow-widzow-historia-panoramy-raclawickiej-ra346119. Ανακτήθηκε στις 17 May 2020. 
  6. «Panorama Raclawicka». https://culture.pl/en/place/panorama-raclawicka. Ανακτήθηκε στις 17 May 2020. 
  7. Romuald Nowak "Panorama racławicka", Muzeum Narodowe we Wrocławiu 1999/2010, (ISBN 978-83-86766-41-3)
  8. «"Panorama Racławicka" – historia na płótnie». https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1090540,Zwyciestwo-pod-Raclawicami. Ανακτήθηκε στις 17 May 2020. 
  9. «Wrocław’s monumental Battle of Racławice panorama reopens after 10-month-long facelift». https://www.thefirstnews.com/article/wroclaws-monumental-battle-of-raclawice-panorama-reopens-after-10-month-long-facelift-22769. Ανακτήθηκε στις 24 June 2021. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • (Πολωνικά, Αγγλικά, Γερμανικά) Józef Piątek, Małgorzata Dolistowska, "Panorama racławicka", Βρότσλαβ 1988,(ISBN 83-04-02757-7)
  • (Πολωνικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά) Romuald Nowak "Panorama racławicka", Muzeum Narodowe we Wrocławiu 1999/2010,(ISBN 978-83-86766-41-3)
  • (Πολωνικά) Magdalena Irek-Koszerna "Panorama Racławicka piórem i pędzlem", Wydawnictwo Zet 2010(ISBN 978-83-62013-38-8)
  • (Πολωνικά) Krystyna Tyszkowska «Panorama Racławicka: 90 lat niezwykłych dziejów",(ISBN 83-03-01493-5)
  • (Πολωνικά) Józef Grabski "Mała Panorama Racławicka Wojciecha Kossaka i Jana Styki", 2002 Εκδοτικός Οίκος IRSA, (ISBN 978-83-915130-0-2)
  • (Πολωνικά) Franciszek Ziejka, "Panorama Racławicka", Wydawnictwo: KAW 1984, (ISBN 83-03-00206-6)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία