Παράβυστον

Στην αρχαία Αθήνα το λεγόμενο Παράβυστον ήταν μυστικός στεγασμένος χώρος που συνέρχονταν οι ένδεκα δικαστές της Ηλιαίας για να δικάσουν κακουργήματα που συνεπάγονταν τη θανατική ποινή, σε αντίθεση με τις άλλες ποινικές υποθέσεις, τις οποίες δίκαζαν στο ύπαιθρο.

Αναφορά σ' αυτό τον τύπο δικαστηρίου γίνεται από τον Αντιφώντα στον «περί του Ηρώδου φόνου» λόγο του, που εκφώνησε στο Παράβυστον και στον οποίο επικρίνει τον αντίδικό του ότι παραβίασε σοβαρή διάταξη του αττικού δικαίου μη λαμβάνοντας υπ΄ όψη το νόμο όπου σε περίπτωση πατροκτονίας ο μηνυτής δεν πρέπει να παρευρίσκεται υπό την αυτή στέγη με τον φονιά.

Αλλά και ο Αρποκρατίωνας αναφέρει ομοίως το Παράβυστον ως τέτοιο στεγασμένο χώρο, όπως και ο Παυσανίας προσδιορίζει (Ι:28):"εν αφανεί της πόλεως όν και επί ελαχίστοις συνιόντων εις αυτό".

Κατά τον Κέλερ ερείπια του Παραβύστου θα πρέπει να θεωρούνται τα σωζόμενα λείψανα κτιρίου στη βόρεια πλευρά - πλαγιά του λόφου των Νυμφών (σημερινού Αστεροσκοπείου). Κατ' άλλους αρχαιολόγους το Παράβυστον τοποθετείται στην αρχαία Αγορά της Αθήνας.

Έκφραση

Η εξ αυτού, περισσότερο λογία, έκφραση "εν κρυπτώ και παραβύστω" σημαίνει απόκρυφα και μυστικά.

Πηγές

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ. 15ος, σ. 477