Το πατητήρι είναι δεξαμενή στην οποία ρίχνονται τα σταφύλια μετά τον τρύγο. Εκεί πιέζονται από τους πατητές με γυμνά πόδια, λιώνουν και ο χυμός που παράγεται και συλλέγεται είναι ο μούστος[1].

Παραδοσιακό πατητήρι

Κατασκευή Επεξεργασία

Συνήθως πρόκειται για μια δομική κατασκευή ορθογώνια ή τετράγωνη[2]. Οι τοίχοι έχουν ύψος περίπου ένα μέτρο, ενώ το δάπεδο είναι επικλινές και έχει άνοιγμα ώστε να είναι εύκολη η ροή του παραγόμενου χυμού. Πατητήρια θεωρούνται ακόμη κατασκευασμένα μεγάλα ξύλινα κινητά κιβώτια για παρόμοια χρήση.

Ιστορία και χρήση Επεξεργασία

 
Πατητήρι στην αρχαία εποχή-Ισραήλ

Πηγές αναφέρουν ότι από την 4η χιλιετία π.Χ στον ελληνικό χώρο ήταν γνωστή η καλλιέργεια της αμπέλου[3]. Την καλλιεργούσαν για τροφή, παραγωγή κρασιού και αργότερα της σταφίδας. Τα αρχαία πατητήρια (ληνοί) λειτουργούσαν παρόμοια με τα σημερινά. Ήταν πρότυπες κατασκευές σε επικλινές έδαφος ώστε ο χυμός να κυλά και να συλλέγεται στο χαμηλότερο κτίσμα (υπολήνιο). Κατά την πανηγυρική αυτή διαδικασία, οι πατητές κάνοντας ρυθμικές κινήσεις τραγουδούσαν τους Επιλήνιους ύμνους[4]. Κατόπιν συνέλεγαν τον χυμό σε μεγάλα πιθάρια τα οποία τα σφράγιζαν και τα έθαβαν για να επέλθει η ζύμωση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Υπερλεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Αθήνα: Αφοί Παγουλάτοι. 1985. σελ. 2127. ISBN 960-7208-05-6. 
  2. Υδρία Cambridge Ήλιος. 9. Αθήνα: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΨΙΛΟΝ. 1992. σελ. 3111. ISBN 960-7190-09-2. 
  3. Υδρία Cambridge Ήλιος. 1. Αθήνα: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΨΙΛΟΝ. 1991. σελ. 257. ISBN 960-7190-01-7. 
  4. Υδρία Cambridge Ήλιος. 9. Αθήνα: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΨΙΛΟΝ. 1992. σελ. 3112. ISBN 960-7190-09-2. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Wine presses στο Wikimedia Commons
  •   Λεξιλογικός ορισμός του πατητήρι στο Βικιλεξικό