Πατριάρχης Ανατόλιος

Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και άγιος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ανατόλιος.

Ο Ανατόλιος (... - 3 Ιουλίου 458) διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 449 - 458.

Άγιος Ανατόλιος
Ο Πατριάρχης Ανατόλιος, ρωσική εικόνα
Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Γέννηση4ος αιώνας
Αλεξάνδρεια
Κοίμηση3 Ιουλίου 458
Κωνσταντινούπολη
Τιμάται απόΑνατολική Ορθόδοξη Εκκλησία
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εορτασμός3 Ιουλίου
Σύμβολαάμφια επισκόπου με ωμοφόριο, ευαγγέλιο, δεξί χέρι σε ευλογία

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στις αρχές του 5ου αιώνα. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον Κύριλλο Αλεξανδρείας[1], από τον οποίο και εστάλη στην Κωνσταντινούπολη ως αποκρισάριος (εκπρόσωπος) του[2], λόγω της μόρφωσής του. Στην Κωνσταντινούπολη διακρίθηκε για τις σχέσεις του με το Παλάτι και για την προάσπιση των συμφερόντων της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας. Συμμετείχε στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο το 431[3].

Όταν η (λεγόμενη «ληστρική») Σύνοδος της Εφέσου εκθρόνισε τον Φλαβιανό από το Θρόνο της Κωνσταντινούπολης, ο μονοφυσίτης Πατριάρχης Αλεξανδρείας Διόσκορος κατόρθωσε να επιβάλει τον Ανατόλιο ως νέο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.

Ο Ανατόλιος όμως απομακρύνθηκε από την επιρροή του Διόσκορου και συναίνεσε στη σύγκληση της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Χαλκηδόνα το 451. Η Σύνοδος αυτή αποδοκίμασε τον μονοφυσιτισμό, καθαίρεσε το Διόσκορο, ενέταξε εκ νέου στα Δίπτυχα τον άγιο Φλαβιανό και, με τον 28ο Κανόνα, ενέταξε στη δικαιοδοσία της Κωνσταντινούπολης τη διοίκηση της Ασίας, του Πόντου και της Θράκης, καθιστώντας τον Θρόνο της Κωνσταντινούπολης δεύτερο σε πρεσβεία μετά την Ρώμη[4]. Ο Ανατόλιος απέκρουσε τις προσπάθειες του Πάπα Λέοντα Α΄ να εξουδετερώσει τον 28ο Κανόνα. Κατά τα πρακτικά, επίσης, της Συνόδου, ο Ανατόλιος τάχθηκε υπέρ της άποψης να καθαιρεθεί ο Διόσκορος ως σχισματικός[α], αντίθετα προς τις προσπάθειες του βασιλικού προεδρείου να καθαιρεθεί ως αιρετικός.

Το 458 ο Ανατόλιος συνεκάλεσε νέα Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία ανανέωσε τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ακύρωσε την εκλογή του μονοφυσίτη αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Τιμόθεου του Αίλουρου και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα του Οικουμενικού Θρόνου.

Σύμφωνα με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία θανατώθηκε από αιρετικούς, ενδεχομένως οπαδούς του Διόσκορου[6] το 458[7]. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον έχει ανακηρύξει άγιο και τιμά τη μνήμη του στις 3 Ιουλίου. Συνέγραψε κάποιους ύμνους[8]. Κατά τον Ντόναλντ Νίκολ, πιθανώς να είναι ο πρώτος πατριάρχης που τέλεσε στέψη αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη, του Λέοντα Α' το 457, προσδίδοντας θρησκευτική αίγλη σε μια τελετή η οποία έως τότε είχε πολιτικοστρατιωτικό χαρακτήρα[9].

Υποσημειώσεις και παραπομπές Επεξεργασία

Υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. «...διά την πίστιν ου καθηρέθη ο Διόσκορος, αλλ' επειδή ακοινωνησίαν εποίησε τω Κυρίω Λέοντι και τρίτον εκλήθη και ουκ ήλθεν...»[5]

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Φλαβιανός
Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
449-458
Διάδοχος
Γεννάδιος Α΄