Περίοδος Χεϊάν

Η περίοδος Χεϊάν (ιαπωνικά: 平安時代, Heian jidai), στην ιαπωνική ιστορία, ονομάζεται η περίοδος μεταξύ 794 και 1185 που πήρε τ' όνομά της από την τοποθεσία της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας, η οποία μεταφέρθηκε από τη Νάρα στο Χεϊάν-κυο (σημερινό Κιότο) το 794. Η περίοδος έκλεισε με τον πόλεμο Γκενπέι κατά τον οποίο η φατρία Μιναμότο κέρδισε, και ο αρχηγός της Γιοριτόμο ίδρυσε το σογκουνάτο Καμακούρα.

Το Shishin-den (Αίθουσα κοινού) μαζί το Daigoku-den (Αίθουσα της Πολιτείας) είναι τα μόνα κτήρια που σώθηκαν από την περίοδο Χεϊάν στο Κιότο.

Εικονογραφημένη προμετωπίδα του Μεγάλου Κανόνα των Μοναστικών Κανόνων (Mahâsângha Vinaya), Κεφάλαιο 3. Περίοδος Χεϊάν, μέσα-τέλη 12ου αι., ρολό, χρυσό και ασήμι σε χαρτί indigo (Μουσείο Τέχνης της Χονολουλού).

Κατά τη διάρκεια της περιόδου Χεϊάν, η αυλή απολάμβανε μια σχετικά μακρά περίοδο ειρήνης και πολιτικής δύναμης στο Κιότο που διήρκεσε σχεδόν 400 χρόνια, μέχρι το 1185. Μία από τις ομάδες με τη μεγαλύτερη επιρροή της εποχής Χεϊάν ήταν η αριστοκρατική φατρία Φουτζιουάρα. Οι Φουτζιουάρα πέτυχαν να κυριαρχήσουν στη βασιλική οικογένεια παντρεύοντας γυναίκες μέλη της οικογένειάς τους με αυτοκράτορες και στη συνέχεια κυβερνούσαν για λογαριασμό των απογόνων όταν αναλάμβαναν τον θρόνο. Έλεγχαν όχι μόνο την πολιτική αυτής της εποχής, αλλά κυριάρχησαν επίσης στο πολιτιστικό περιβάλλον. Η φατρία Φουτζιουάρα τελικά αμφισβητήθηκε από τις φατρίες Μιναμότο και Τάιρα.

Η περίοδος Χεϊάν είδε μεγάλη άνθηση στον ιαπωνικό πολιτισμό από τη λογοτεχνία μέχρι τη ζωγραφική. Οι Ιάπωνες, αφού απορρόφησαν τόσα πολλά από την ήπειρο για αρκετούς αιώνες, άρχισαν να βιώνουν μια αυξανόμενη αίσθηση αυτοπεποίθησης και εκτίμησης της δικής τους γης και κληρονομιάς. Αν και οι εμπορικές αποστολές και οι βουδιστές προσκυνητές συνέχισαν να ταξιδεύουν μεταξύ της Ιαπωνίας και της ηπείρου, η αυλή αποφάσισε να τερματίσει τις επίσημες σχέσεις με την Κίνα. Μεταξύ των σημαντικών πολιτιστικών εξελίξεων αυτής της εποχής της εσωτερικής πολιτιστικής συγκέντρωσης ήταν η γραφή κάνα, η οποία διευκόλυνε τη γραφή των ιαπωνικών. Επίσης υπήρξε η καλλιέργεια της ποίησης γουάκα και άλλων χαρακτηριστικών λογοτεχνικών μορφών, για παράδειγμα, αφηγηματικών παραμυθιών (μονογκατάρι) και ημερολογίων (νίκι), όπως επίσης ενός χαρακτηριστικού ιαπωνικού στυλ ζωγραφικής, του γιαμάτο-ε. Η γραφή κάνα επέτρεψε την παραγωγή του πρώτου μυθιστορήματος στον κόσμο, της Ιστορίας του Γκέντζι, γραμμένου από την Μουρασάκι Σικίμπου (περίπου το 1020 μ.Χ.), μέλους της φατρίας Φουτζιουάρα.

Την περίοδο Χεϊάν, το κινεζικό πρότυπο συγκεντρωτικής διακυβέρνησης που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά στην περίοδο Νάρα (710-784) άλλαξε σταδιακά καθώς η ανάπτυξη των ιδιωτικών περιουσιών (σόεν), που απαλλάσσονταν από τη φορολογία, επιβλήθηκαν στον δημόσιο τομέα και μείωσαν την ουσία της κρατικής διοίκησης. Αργότερα, όταν η δύναμη της φατρίας Φουτζιουάρα εξασθένισε, η πολιτική εξουσία είχε μετατοπιστεί από τους ευγενείς στο Κιότο στους στρατιωτικούς γαιοκτήμονες στις επαρχίες. Όταν το 1185 η φατρία Μιναμότο επιβλήθηκε, ήταν για πρώτη φορά στην ιαπωνική ιστορία που κυβέρνησαν οι στρατιωτικοί ηγέτες ή σόγκουν.