Πιερ Γκαβινιές

Ο Πιερ Γκαβινιές (Pierre Gaviniès, Μπορντό 11 Μαΐου 1728 – Παρίσι 8 Σεπτεμβρίου 1800), ήταν Γάλλος βιολονίστας, συνθέτης και μουσικοπαιδαγωγός, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της γαλλικής σχολής βιολιού του 18ου αιώνα.

Πιερ Γκαβινιές
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Pierre Gaviniès (Γαλλικά)
Γέννηση	11  Μαΐου 1728 Μπορντώ
Θάνατος	8  Σεπτεμβρίου 1800 Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συνθέτης
Εργοδότης	Κονσερβατόριο του Παρισιού
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Γιος κατασκευαστή νυκτών οργάνων, ο Γκαβινιές γεννήθηκε στο Μπορντό, αλλά εγκαταστάθηκε στο Παρίσι μαζί με τον πατέρα του, το 1734. Σε ηλικία 13 ετών έκανε το ντεμπούτο του στα περίφημα «Πνευματικά Κοντσέρτα» (Concert Spirituel), στο Παλάτι του Κεραμεικού (Les Tuileries) παίζοντας μια σονάτα του Ζ.Μ. Λεκλέρ (Jean-Marie Leclair) για δύο βιολιά. Γύρω στο 1753 τού επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης, επειδή διατηρούσε σχέσεις με μια κόμισσα.

Το 1762 έφτασε στο απόγειο της καριέρας του· ο διάσημος βιολονίστας Τ.Μ. Βιότι (Giovanni Battista Viotti) τον περιέγραψε ως τον Ταρτίνι της Γαλλίας, μοναδική φιλοφρόνηση. Πολλοί, σημαντικοί βιολονίστες του καιρού του αφιέρωσαν έργα σ’ αυτόν. Ο βιολοντσελίστας Μ. Μπερτό ( Martin Berteau) ονόμασε μια από τις σονάτες του, La Gavinies. Πρωτοποριακό έργο του είναι τα Είκοσι τέσσερα Πρωϊνά, που δημοσιεύθηκαν το 1794, μια συλλογή από σπουδές για το βιολί οι οποίες περιλαμβάνουν εξαιρετικά περίπλοκα περάσματα με κύριο στόχο την απόκτηση ευχέρειας στο δοξάρι. Η δυσκολία των σπουδών αυτών θεωρείται ότι δεν ξεπεράστηκε παρά μόνον από τις σπουδές του Παγκανίνι. Το 1795, έγινε ο πρώτος καθηγητής βιολιού στο Ωδείο του Παρισιού.

Στο τέλος της καριέρας του παρέμεινε στο Παρίσι, αλλά σπάνια εμφανιζόταν σε ρεσιτάλ. Εξακολούθησε να εργάζεται ως μουσικός στο Θέατρο Λουβουά (Théâtre de la Rue de Louvois) κατά τη δεκαετία του 1790, πιθανόν, λόγω του γεγονότος ότι δεν συνταξιοδοτήθηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Ο Γκαβινιές έμεινε εργένης, αλλά είχε πολλούς φίλους και θαυμαστές. Υπήρξε φίλος του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ και άλλων Γάλλων διανοουμένων της εποχής. Ήταν ένας γενναιόδωρος άνθρωπος, αποδεχόμενος οικονομικά δυσπραγείς μαθητές, δίνοντάς τους, περιστασιακά, δωρεάν μαθήματα ή, ακόμη, προσφέροντάς τους οικονομική στήριξη παρόλο που δεν ήταν ιδιαίτερα εύπορος. Η κληρονομιά του συνίστατο κυρίως σε ανέκδοτα χειρόγραφα και μουσικά όργανα.

Τεχνική

Ο Γκαβινιές ήταν φημισμένος στην εποχή του για τις αυτοσχεδιαστικές ικανότητες, την prima vista και, βέβαια, την εξαιρετική τεχνική του. Επίσης, ήταν εξαιρετικά εκφραστικός (στοιχείο που κληρονόμησε από τον Λεκλέρ) και είχε ιδιαίτερες ικανότητες στη χρήση του δοξαριού, κάτι που φαίνεται στα δύσκολα μελωδικά περάσματα. Στις συνθέσεις του, εκμεταλλεύεται ολόκληρη την έκταση του βιολιού, ιδιαίτερα στις σπουδές του, όπου καλλιεργείται έντονα η ευκινησία του αριστερού χεριού. Υπήρξε, επίσης, καλός δάσκαλος, ικανός να μεταφέρει με επιτυχία αυτή τη σπουδαία τεχνική στους μαθητές του.

Mουσικολογικά στοιχεία

Ο Γκαβινιές ήταν, κυρίως, γνωστός ως ερμηνευτής, διάδοχος του Λεκλέρ στην κορυφή της γαλλικής σχολής βιολιού. Περιλαμβάνεται μεταξύ των μεγαλύτερων βιολονιστών της ιστορίας, σύμφωνα με τον Φ. Φαγιόλ (François Fayolle) στο έργο του, Σημειώσεις πάνω στους Κορέλι, Ταρτίνι, Γκαβινιές, Πουνιάνι και Βιότι (Παρίσι 1810). Ο Γκαβινιές δέχθηκε στοιχεία από την ιταλική τεχνική και εκείνη των Κρόιτσερ και Ροντέ.

Κυριότερα έργα

Σκηνική μουσική

• Le Prétendu, ιντερμέτζο σε 3 πράξεις (πρεμιέρα στο Παρίσι, στις 6 Νοεμβρίου 1760)

Φωνητικά έργα

• Πόσο γλυκό, πόσο γοητευτικό, ρομάντσα (1755)
• Λέτε Πάντοτε, Μαμά, ρομάντζα για πιάνο

Ορχήστρα

• Έξι κοντσέρτα για βιολί, έγχορδα, 2 όμποε και 2 κόρνα, Opus 4 (1764)
• Τελευταία Σπουδή Κοντσέρτου, για βιολί σόλο (χαμένο)
• Δύο κοντσέρτα για βιολί
• Δύο Χριστουγεννιάτικες σουίτες (1764)

Μουσική δωματίου

• Έξι σονάτες για βιολί και μπάσο κοντίνουο, Opus 1 (1760)
• Ανθολογία από άριες σε τρία μέρη, για δύο βιολιά, βιόλα/βιολοντσέλο και μπάσο κοντίνουο, (περίπου 1763)
• Έξι σονάτες για βιολί και μπάσο κοντίνουο, Opus 3 (1764)
• Έξι σονάτες για δύο βιολιά, Opus 5 (περίπου 1764)
• Τρεις σονάτες για βιολί και βιολοντσέλο ad libidum
• Σονάτα για βιολί και κοντραμπάσο
• Σονάτα για κλαβίχορδο
• Είκοσι τέσσερα Πρωινά, σπουδές για το βιολί, 1794

Βιβλιογραφία

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D. C. L (Oxford, 1880)
• Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
• Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
• Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (ΠΛΜ), έκδοση 1996, τόμος 17, σ. 346-7
• Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
• Eric BlomThe New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
• Richard Mackenzie Bacon, The Quarterly musical magazine and review, vol. 7, Baldwin, Craddock, and Joy, 1825.
• Bertil van Boer (5 April 2012). Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Scarecrow Press. p. 219. ISBN 978-0-8108-7386-5.
• Jeffrey Cooper, Anthony Ginter, Gaviniés, Pierre, in Stanley Sadie e John Tyrrell (a cura di), The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2ª ed., Oxford University Press, 2001, ISBN 978-0195170672.
• Zdenko Silvela (2001). A New History of Violin Playing: The Vibrato and Lambert Massart's Revolutionary Discovery. Universal-Publishers. p. 88,91,92. ISBN 978-1-58112-667-9.
• Chappell White, From Vivaldi to Viotti: A History of the Early Classical Violin Concerto, Taylor & Francis, 1992.