Πινέλο

Το πινέλο είναι ένας θύσανος από τρίχες, προσαρμοσμένος στο άκρο μιας ξύλινης ή πλαστικής λαβής, που χρησιμοποιείται κυρίως για το άπλωμα χρώματος ή μελανιού (αλλά και κόλλας, σαπουνάδας κτλ.) πάνω σε μια επιφάνεια.

Πινέλα διαφόρων μεγεθών και χρήσεων

Τα πινέλα χρησιμοποιούνται από τους ζωγράφους για τη ζωγραφική έργων τέχνης και από τους ελαιοχρωματιστές για το βάψιμο επιφανειών.

Ιστορία

Τα πινέλα χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο ήδη από την παλαιολιθική εποχή πριν από περίπου 2,5 εκατομμύρια χρόνια για την εφαρμογή χρωστικής. Κατασκευάζονταν από φτερά και τρίχες ζώων δεμένα στις κορυφές των κλαδιών ή κολλημένα μέσα σε οστά ζώων.

Παλιά κιτ ζωγραφικής, που υπολογίζεται ότι είναι περίπου 100.000 ετών, ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στη σημερινή Νότια Αφρική, παρέα με τοιχογραφίες.

Αιγυπτιακό πινέλο από ίνες φοίνικα, 1390-1352 π.Χ.

Τα αρχαία αιγυπτιακά πινέλα κατασκευάζονταν από σπασμένα φύλλα φοίνικα και χρησιμοποιήθηκαν από τους προγόνους για να ομορφύνουν το περιβάλλον τους, βάφοντας τις κατασκευές τους και ζωγραφίζοντας στιγμές της καθημερινότητάς τους.

Στην Κίνα, την έβδομη χιλιετία π.Χ., τα πινέλα με μακριές τρίχες ζώων χρησιμοποιήθηκαν για λόγους γραφής. Ο Μενγκ Τιάν , ένας διάσημος στρατηγός του Τσιν Σι Χουάνγκ , του πρώτου αυτοκράτορα της δυναστείας Τσιν που ένωσε την Κίνα το 221 π.Χ., μπορεί να έδωσε το σχήμα στο πινέλο όπως το ξέρουμε στη σύγχρονη εποχή.

Κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης, ο μεταλλικός δακτύλιος εισήχθη για να κάνει τις βούρτσες πιο ανθεκτικές.

Τον 20ο αιώνα άρχισαν να διαδίδονται οι πρώτες συνθετικές τρίχες για τα πινέλα.

Τα τεχνητά υλικά όπως ο πολυεστέρας και το νάιλον χρησιμοποιούνται κατά κόρον στη σύγχρονη εποχή και συναρμολογούνται με μηχανή για μια λιγότερο δαπανηρή και μεγαλύτερη παραγωγή βουρτσών από άποψη ποσότητας.

Μέρη

Τα μέρη ενός πινέλου (από πάνω προς τα κάτω: Θύσανος τριχών, Δακτύλιος, Λαβή)

• Θύσανος Τριχών (ή Κεφαλή): Μεταφέρει την μπογιά στην επιφάνεια
• Δακτύλιος: Συγκρατεί τις τρίχες και τις στερεώνει στην λαβή
• Λαβή: Το μέρος από το οποίο κρατείται το πινέλο

Ζωγραφική

Διάφορα πινέλα ζωγραφικής

Στην ζωγραφική υπάρχουν πολλές ποιότητες και είδη πινέλων, όμως χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τα πινέλα με κοντή λαβή και τα πινέλα με μακριά λαβή.

Τα πινέλα με κοντή λαβή χρησιμοποιούνται συνήθως για επίπεδες ή ελαφρώς κεκλιμένες επιφάνειες εργασίας, όπως η ζωγραφική με ακουαρέλα και η ζωγραφική με μελάνι, ενώ τα πινέλα με μακριά λαβή κρατούνται οριζόντια για ζωγραφική σε κάθετο καμβά, όπως με λαδομπογιές ή ακρυλικά χρώματα.

Μεγεθυσμένες τρίχες πινέλου λαδομπογιάς

Είδη τριχών

Οι τρίχες μπορεί να είναι φυσικές είτε συνθετικές. Πιο διαδεδομένες φυσικές τρίχες αποτελούν αυτές του ασβού ή του γουρουνιού (λευκασμένες ή μη), αλλά υπάρχουν και αλόγου. Ακόμη οι φυσικές τρίχες διαφέρουν ποιοτικά, ανάλογα από το σημείο του σώματος από όπου πάρθηκαν. Οι συνθετικές είναι κατασκευασμένες συνήθως από νάιλον ή πολυεστέρα, ενώ είναι ιδιαίτερα δημοφιλής για την ανάμειξη χρωμάτων με βάση το νερό.

Υλικά λαβών

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των λαβών ποικίλουν. Στην ζωγραφική χρησιμοποιούνται κυρίως ξύλινες και πλαστικές.

Φωτοθήκη

• 
  Αμερικανικά πινέλα του 19ου αιώνα, Μινεσότα
• 
  Πινέλο καλλιγραφίας της δυναστείας Μινγκ, από τρίχες ασβού διακοσμημένη με ένα χρυσό και ένα ασημένιο δράκο που παίζουν με ένα μαργαριτάρι. Στην λαβή φέρει επιγραφή από την ημερομηνία κατασκευής της
• 
  Λίστα ψηφιακών πινέλων του λογισμικού MyPaint
• 
  Ιαπωνικό πινέλο καλλιγραφίας
• 
  Γερμανικό πινέλο καθαρισμού ρούχων, 1743-1745
• 
  Διάφορα πινέλα μακιγιάζ
• 
  Πινέλα ζωγραφικής
• 
  Σύγχρονη θήκη με πινέλα ζωγραφικής

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Paint brushes στο Wikimedia Commons
• Λεξιλογικός ορισμός του πινέλο στο Βικιλεξικό