Πολιορκία του Γυθείου

Η Πολιορκία του Γυθείου πραγματοποιήθηκε το 195 π.Χ. μεταξύ της Σπάρτης και του συνασπισμού της Ρώμης, της Ρόδου, της Αχαϊκής Συμπολιτείας και της Περγάμου. Καθώς το λιμάνι του Γυθείου ήταν μια σημαντική βάση των Σπαρτιατών, οι σύμμαχοι αποφάσισαν να το καταλάβουν πριν προχωρήσουν στην ενδοχώρα προς τη Σπάρτη. Οι Ρωμαίοι και οι Αχαιοί ενώθηκαν έξω από την πόλη από τους περγαμικούς και ροδιακούς στόλους. Οι Σπαρτιάτες άντεξαν, αλλά ένας από τους συνδιοικητές, ο Δεξαγορίδας, αποφάσισε να παραδώσει την πόλη στον Ρωμαίο λεγάτο. Όταν το έμαθε ο Γοργόπας, ο άλλος διοικητής, σκότωσε τον Δεξαγορίδα και ανέλαβε την αποκλειστική διοίκηση της πόλης. Μετά τη δολοφονία του Δεξαγορίδα, οι Σπαρτιάτες άντεξαν πιο δυναμικά. Ωστόσο, ο Τίτος Κουίνκτιος Φλαμινίνος των συμμαχικών δυνάμεων έφτασε με 4.000 ακόμη άνδρες και οι Σπαρτιάτες αποφάσισαν να παραδώσουν την πόλη υπό τον όρο ότι η φρουρά θα μπορούσε να φύγει αλώβητη. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιορκίας ανάγκασε τον Νάβις, τον τύραννο της Σπάρτης, να εγκαταλείψει τη γύρω περιοχή και να αποσυρθεί στην πόλη της Σπάρτης. Αργότερα το ίδιο έτος, η Σπάρτη συνθηκολόγησε με τους συμμάχους.

Πολιορκία του Γυθείου
Πόλεμος εναντίον του Νάβι
Χάρτης της νότιας Πελοποννήσου.
Χρονολογία	195 π.Χ.
Τόπος	Γύθειο στη Μάνη, Ελλάδα
Έκβαση	Νίκη των Συμμάχων
Αντιμαχόμενοι
Αρχαία Σπάρτη Ρωμαϊκή Δημοκρατία Αχαϊκή Συμπολιτεία Ρόδος Πέργαμος Μακεδονία
Ηγετικά πρόσωπα
Δεξαγορίδας Γοργόπας Τίτος Κουίνκτιος Φλαμινίνος Ευμένης Β΄ της Περγάμου
Δυνάμεις
Περίπου 50.000 άνδρες

Προανάκρουσμα

Οι Μακεδόνες είχαν ηττηθεί στον Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο το 197 π.Χ., το οποίο άφησε τους Σπαρτιάτες να ελέγχουν το Άργος. Αυτό το σπαρτιατικό κέρδος ήταν ένα πισωγύρισμα για την Αχαϊκή Συμπολιτεία που προσπαθούσε να ενσωματώσει τη Σπάρτη στη συμπολιτεία της για πολλά χρόνια. Οι Ρωμαίοι είχαν κερδίσει τον Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο και τους άφησε να ελέγχουν τις ελληνικές υποθέσεις. Αποφάσισαν όμως να μην καταλάβουν την Ελλάδα, αλλά να φρουρήσουν κάποιες πόλεις για πέντε χρόνια. Ο τύραννος της Σπάρτης Νάβις, που είχε αυτοανακηρυχθεί βασιλιάς, ενοχλούσε την Αχαϊκή Συμπολιτεία και επίσης απειλούσε να καταστρέψει την ειρήνη στην Ελλάδα.

Το 195 π.Χ. ο Φλαμινίνος συγκέντρωσε τον στρατό του στην Ελλάδα και των συμμάχων του στις Πλαταιές της Βοιωτίας. Στη συνέχεια, βάδισε από τις Πλαταιές προς το Άργος όπου ενώθηκε με 10.000 Αχαιούς πεζούς και 1.000 ιππείς. Μετά από μερικές σύντομες αψιμαχίες, οι σύμμαχοι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πολιορκία και στρατοπέδευσαν στην Τεγέα. Στη συνέχεια προχώρησαν στις Καρυές, όπου ενώθηκαν από 1.500 Μακεδόνες και 400 Θεσσαλούς ιππείς.

Ο Νάβις έκανε και τις δικές του προετοιμασίες. Ο Νάβις είχε πάντα καλές σχέσεις με τους Κρητικούς ηγέτες και ζήτησε 1.000 από τους καλύτερους στρατιώτες τους που επιλέχθηκαν να τον βοηθήσουν. Καθώς και οι Κρήτες προσέλαβε 3.000 μισθοφόρους και 10.000 πολίτες. Οι Ρωμαίοι και οι σύμμαχοί τους προχώρησαν στη συνέχεια στη Σελλασία, όχι πολύ βόρεια της Σπάρτης. Οι Ρωμαίοι ηττήθηκαν σε μια μικρή μάχη και υποχώρησαν. Στη συνέχεια, οι Ρωμαίοι κέρδισαν άλλη μια μάχη εναντίον των Σπαρτιατών και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν στην πόλη.

Πολιορκία

Κάποιες παραθαλάσσιες πόλεις παραδόθηκαν στους Ρωμαίους, κάτι που τους επέτρεψε να έχουν βάση στις παράκτιες περιοχές της Λακωνίας. Το Γύθειο ήταν μια μεγάλη πόλη και είχε γίνει από τους Σπαρτιάτες το κύριο λιμάνι και ναυτικό τους οπλοστάσιο. Οι Ρωμαίοι προέλασαν στην πόλη και ενώθηκαν εκεί με τους συνδυασμένους στόλους Ροδίων και Περγαμίων. Οι ναυτικοί από τους ρωμαϊκούς, περγαμικούς και ροδικούς στόλους κατασκεύασαν πολιορκητικές μηχανές που είχαν καταστροφικές συνέπειες στα τείχη. Ένας από τους διοικητές της πόλης, ο Δεξαγορίδας, προσφέρθηκε να παραδώσει την πόλη στον Ρωμαίο λεγάτο που ήταν υπεύθυνος για τον στόλο ενώ ο Φλαμινίνος έφευγε. Όταν το έμαθε ο άλλος διοικητής, ο Γοργόπας, δολοφόνησε τον Δεξαγορίδα.

Μακεδονία και κόσμος του Αιγαίου.

Τώρα με την πόλη υπό τη διοίκηση του Γοργόπα, οι υπερασπιστές αναζωογονήθηκαν. Η πολιορκία αποδεικνυόταν πιο δύσκολη μέχρι που έφτασε ο Φλαμινίνος με 4.000 Ρωμαίους στρατιώτες. Με την άφιξη των νέων στρατιωτών, οι συμμαχικοί στρατιώτες ενθαρρύνθηκαν και άρχισαν να βομβαρδίζουν ξανά την πόλη με τις πολιορκητικές τους μηχανές, ενώ ο ροδιακός και ο περγαμικός στόλος συνέχισαν να ασκούν πίεση στους Σπαρτιάτες από τη θάλασσα. Οι Σπαρτιάτες γνώριζαν ότι δεν είχαν πολλές πιθανότητες να αντέξουν την ανανεωμένη συμμαχική επίθεση και ο Γοργόπας αποφάσισε να παραδώσει την πόλη στους Ρωμαίους υπό τον όρο ότι η φρουρά θα επιτρεπόταν να φύγει από την πόλη αλώβητη.

Επακόλουθα

Όταν ο Νάβις ανακάλυψε ότι το Γύθειο είχε πέσει στα χέρια των συμμάχων αποφάσισε να εγκαταλείψει την υπόλοιπη λακωνική ύπαιθρο που έλεγχε. Ο Νάβις έστειλε απεσταλμένους στον Φλαμινίνο ο οποίος πρόσφερε στον Νάβις να συζητήσει. Οι Ρωμαίοι επιτέθηκαν στη Σπάρτη όταν τελείωσε η συζήτηση, αλλά οι Σπαρτιάτες άντεξαν στις αρχικές συμμαχικές επιθέσεις. Ο Νάβις, όμως, βλέποντας ότι η κατάσταση ήταν απελπιστική, συμφώνησε να παραδώσει την πόλη στους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι ανάγκασαν το Νάβις να εγκαταλείψει το Άργος και τις περισσότερες από τις παράκτιες πόλεις της Λακωνίας. Οι Ρωμαίοι ένωσαν όλες τις πόλεις που είχαν αποσπαστεί από τη Σπάρτη στα Λακωνικά παράλια στην Ένωση Ελεύθερων Λακώνων. Ωστόσο, οι Ρωμαίοι δεν αφαίρεσαν τις εξουσίες του από τον Νάβις επειδή ήθελαν ένα κράτος στην Πελοπόννησο για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη Αχαϊκή Συμπολιτεία. Ο Νάβις επιτέθηκε στο Γύθειο δύο ή τρία χρόνια αργότερα, μόνο για να υποχωρήσει αφού δεν μπόρεσε να καταλάβει την πόλη, αλλά το 192 π.Χ. δολοφονήθηκε από τους Αιτωλούς προτού είχε την ευκαιρία να επιχειρήσει άλλη μια επίθεση στην πόλη. Το 189 π.Χ., οι Σπαρτιάτες, έχοντας στερηθεί ένα λιμάνι, επιτέθηκαν και κατέλαβαν την πόλη Λας. Οι Αχαιοί, απειλούμενοι από την επίθεση, ζήτησαν την παράδοση των υπευθύνων της επίθεσης και όταν αυτό δεν έγινε, κατέλαβαν την πόλη.

Πηγές

Πρωταρχικές πηγές

• Τίτος Λίβιος. Ρώμη και Μεσόγειος (ISBN 0-14-044318-5)

Δευτερεύουσες πηγές

• Πήτερ Γκριν. Alexander to Actium: The Historical Evolution of the Hellenistic Age. (ISBN 0-500-01485-X) ISBN 0-500-01485-Χ
• Peter Greenhalgh και Edward Eliopoulos. Βαθιά στη Μάνη: Ταξίδι στο νότιο άκρο της Ελλάδας. (ISBN 0-571-13524-2) ISBN 0-571-13524-2